15 września 2025 r. w Lubelskim Centrum Konferencyjnym Marszałek Województwa Lubelskiego Jarosław Stawiarski oraz Wicemarszałek Województwa Lubelskiego Marek Wojciechowski wręczyli 91 umów o współpracy w ramach realizacji projektu Lubelskie bez azbestu zawartych pomiędzy Województwem Lubelskima jednostkami samorządu terytorialnego. Uroczystość ta jest efektem zmiany programu Fundusze Europejskie dla Lubelskiego 2021-2027, polegającej na wprowadzeniu Działania 3.12 Usuwanie ze środowiska wyrobów zawierających azbest z alokacją w wysokości 15,5 mln euro.

Celem projektu Lubelskie bez azbestu jest ochrona zdrowia mieszkańców i środowiska poprzez eliminację wyrobów zawierających azbest z terenu województwa poprzez ich demontaż, transport i unieszkodliwienie. Szacuje się, że w regionie pozostaje ponad 1 mln ton wyrobów i odpadów azbestowych, 15% ilości krajowej, co plasuje nas na drugim, po województwie mazowieckim miejscu w kraju. Wyroby azbestowe znajdują się przede wszystkim w infrastrukturze budowlanej, głównie w postaci pokryć dachowych oraz rur azbestowo-cementowych w instalacjach wodociągowych, które względu na silne właściwości kancerogenne są szkodliwe dla zdrowia i środowiska. Zakłada się, że do końca 2029 roku uda się zlikwidować 114 tysięcy ton wyrobów azbestowych.

Projekt będzie realizowany jako projekt własny Województwa Lubelskiego w partnerstwie z 210 gminami. Jako pierwsze, w dzisiejszej uroczystości, zostały wręczone umowy przedstawicielom jednostek samorządu terytorialnego z powiatów: chełmskiego, janowskiego, kraśnickiego, lubartowskiego, lubelskiego, łęczyńskiego, opolskiego, puławskiego, ryckiego, świdnickiego oraz miast Chełm i Lublin. Kolejne umowy zostaną wręczone już 17 września br. w siedzibie Urzędu Miasta w Radzyniu Podlaskim i Starostwie Powiatowym w Zamościu.

Przypomnijmy, że dotychczas Samorząd Województwa Lubelskiego zrealizował 2 projekty dotyczące eliminacji wyrobów azbestowych. Pierwszy zrealizowany w latach 2012-2016 w ramach Funduszu Szwajcarskiego projekt „Pilotażowy system gospodarowania odpadami azbestowymi wzmocniony sprawnym monitoringiem ilości oraz kontroli ich usuwania i unieszkodliwiania", o wartości ponad 45 mln zł i wkładzie własnym Województwa Lubelskiego przeszło 6,5 mln zł, pozwolił na usunięcie 78 tys. ton wyrobów azbestowych w 32 tys. lokalizacji. Drugi realizowany w latach 2018-2022 ze środków RPO WL na lata 2014-2020 projekt „System gospodarowania odpadami azbestowymi na terenie województwa lubelskiego” o wartości ponad 45 mln zł i wkładzie własnym Województwa Lubelskiego ponad 3,5 mln zł, pozwolił na eliminację blisko 104 tys. ton wyrobów azbestowych w 41 tys. lokalizacji. W jego ramach zrealizowano także kampanię informacyjno-edukacyjną uświadamiającą mieszkańców regionu w zakresie bezpiecznego użytkowania wyrobów zawierających azbest.

O szkodliwości azbestu nikogo nie trzeba przekonywać. Niestety nasz region zawiera jego znaczne pokłady, bo jest to ponad 1 mln ton wyrobów i odpadów azbestowych, czyli 15% ilości krajowej, co plasuje województwo lubelskie na niechlubnym 2 miejscu, tuż po województwie mazowieckim. Eternit wciąż wpisuje się w krajobraz zwłaszcza lubelskich wsi. Dlatego też projekt Lubelskie bez azbestu z alokacją w wysokości 15,5 mln euro, jest operacją o znaczeniu strategicznym. Przez najbliższe 4 lata wspólnie z 210 gminami usuniemy 114 tys. ton odpadów i wyrobów azbestowych w regionie, co znacznie wpłynie na poprawę życia mieszkańców.
Popiersie mężczyzny w średnim wieku

Jarosław Stawiarski
Marszałek Województwa Lubelskiego