Fundusze Europejskie dla Lubelskiego

Pytanie 1:

Czy za wydatek kwalifikowalny w ramach kosztów bezpośrednich zostanie uznane ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej Wnioskodawcy i/lub Partnera oraz personelu projektu, w zakresie świadczonych usług społecznych i/lub zdrowotnych. Usługi świadczone w ramach projektu mogą dotyczyć m.in. świadczeń opiekuńczych, w tym specjalistycznych usług opiekuńczych, usług zdrowotnych (opieki pielęgniarskiej), opieki paliatywnej, w trakcie których mogą wystąpić zdarzenia niepożądane (szkody) powstałe w następstwie podejmowanych działań. Przykładem takiej szkody może być nawet niezamierzone przeniesienie na osobę uczestnicząca w projekcie choroby zakaźnej. Potrzeba zakupu ubezpieczenia OC wynika w tym przypadku nie z chęci zwolnienia z odpowiedzialności podmiotu/podmiotów realizujących projekt, ale ma na celu zapewnienie, by poszkodowani byli w stanie zaspokoić swoją szkodę. Dodatkowo, rozwiązanie to pozwala zabezpieczyć korzystającego i personel korzystającego przed ewentualnymi roszczeniami osób trzecich.

Pytanie 2:

Czy za wydatek kwalifikowalny w ramach kosztów bezpośrednich zostanie uznane ubezpieczenie od następstw nieszczęśliwych wypadków [NNW] uczestników projektu korzystających ze wsparcia w ramach utworzonego w projekcie dziennego domu pomocy?

Odpowiedź na pytanie 1 i 2:

Zgodnie z zapisami Podrozdziału 3.6 Wytycznych dotyczących kwalifikowalności wydatków na lata 2021-2027 koszty ubezpieczeń są możliwe, o ile są uzasadnione i niezbędne do realizacji projektu oraz wynikają z przepisów prawa z wyłączeniem wydatków na ubezpieczenia dotyczących fazy eksploatacyjnej projektu. Przy czym, zasadność wprowadzenia tej pozycji budżetowej w ramach projektu należy odpowiednio uzasadnić we wniosku o dofinansowanie.

Pytanie 3:

Czy za wydatek kwalifikowalny w ramach kosztów bezpośrednich zostanie uznane ubezpieczenie zdrowotne wolontariusza. Zgodnie z przepisami art. 46 ust. 1 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz.U. 2016, poz. 239 z późn. zm.), w związku z art. 68 Ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. 2015, poz. 581 z późn. zm.) korzystający, a zatem podmiot na rzecz którego wolontariusz wykonuje świadczenie, może zgłosić wolontariusza do ubezpieczenia zdrowotnego, o ile nie jest on objęty ubezpieczeniem zdrowotnym z innego tytułu, np. stosunku pracy, nauki. Ubezpieczenie to nie jest obowiązkowe i zależy jedynie od ustaleń między stronami.

Pytanie 4:

Czy za wydatek kwalifikowalny w ramach kosztów bezpośrednich zostanie uznane ubezpieczenie NNW wolontariusza, jeżeli świadczenie wykonywane jest przez okres nie dłuższy niż 30 dni. Zgodnie z przepisami art. 46 ust. 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz.U. 2016, poz. 239 z późn. zm.), korzystający, zobowiązany jest zapewnić wolontariuszowi ubezpieczenie od następstw nieszczęśliwych wypadków, jeżeli świadczenie wykonywane jest przez okres nie dłuższy niż 30 dni, niezależnie od tego czy wolontariusz posiada już takie ubezpieczenie przysługujące mu z innego tytułu.

Pytanie 5:

Czy za wydatek kwalifikowalny w ramach kosztów bezpośrednich zostanie uznane ubezpieczenie OC wolontariusza? W oparciu o przepis art. 46 ust. 6 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz.U. 2016, poz. 239 z późn. zm.), korzystający może zapewnić wolontariuszowi ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej w zakresie pełnionych przez niego świadczeń. Pomimo, iż powyższy przepis nie ma charakteru obligatoryjnego, rozwiązanie to pozwala zabezpieczyć korzystającego oraz wolontariusza przed ewentualnymi roszczeniami osób trzecich.

Odpowiedź na pytanie 3, 4 i 5:

Zgodnie z zapisami Podrozdziału 3.3 pkt 1 ppkt b) Wytycznych dotyczących kwalifikowalności wydatków na lata 2021-2027 nieodpłatna praca wolontariuszy w ramach projektu stanowi wkład niepieniężny wnoszony przez Beneficjenta projektu. Wycena nieodpłatnej dobrowolnej pracy może uwzględniać wszystkie koszty, które zostałyby poniesione w przypadku jej odpłatnego wykonywania przez podmiot działający na zasadach rynkowych. Wycena uwzględnia zatem koszt składek na ubezpieczenia społeczne oraz wszystkie pozostałe koszty wynikające z charakteru danego świadczenia, koszt podróży służbowych i diet lub innych niezbędnych kosztów ponoszonych przez osobę świadczącą nieodpłatną pracę związanych z wykonywaniem świadczeń na rzecz beneficjenta. Przy czym, zasadność wysokości tej pozycji budżetowej w ramach projektu należy odpowiednio uzasadnić we wniosku o dofinansowanie.

Niemniej w przypadku, gdy Beneficjent w swojej działalność podstawowej nie stosuje ubezpieczenia OC i NNW dla pracowników, w tym wolontariuszy, w opinii ION kwalifikowanie wydatków z tytułu ubezpieczenia OC i NNW wolontariusza (jako personelu projektu) jest niezasadne. Analogiczne podejście należy przyjąć w przypadku składki na ubezpieczenie zdrowotne dla wolontariusza.

Pytanie 6:

W Załączniku nr 8 do Regulaminu wyboru projektów: Szczegółowe zasady realizacji wsparcia w zakresie typów projektów 1 a)-d), 2, w Sekcji III.1.2 Dzienny dom pomocy – minimalny standard funkcjonowania, w ust. 2 ION zdefiniowała, iż „DDP jest ośrodkiem wsparcia przeznaczonym dla osób potrzebujących wsparcia w codziennym funkcjonowaniu, zapewniającym całodzienne usługi opiekuńcze, specjalistyczne usługi opiekuńcze oraz aktywizację w sferze fizycznej, intelektualnej oraz społecznej.” Definicja ta została w całości zaczerpnięta z Podsekcji 4.3.5.4. Wytycznych dotyczących realizacji projektów z udziałem środków Europejskiego Funduszu Społecznego Plus w regionalnych programach na lata 2021–2027.

W związku z powyższym proszę o wyjaśnienie:

A. Czy Wnioskodawca w opisie działań i koncepcji funkcjonowania DDP powinien uwzględnić każdą z 5 wskazanych powyżej usług, tj:

1. całodzienne usługi opiekuńcze
2. specjalistyczne usługi opiekuńcze
3. aktywizacja w sferze fizycznej
4. aktywizacja w sferze intelektualnej
5. aktywizacja w sferze społecznej

B. Czy brak którejkolwiek z wymienionych usług zostanie potraktowany podczas oceny jako nie spełnienie wymogów minimalnego standardu funkcjonowania DDP i będzie skutkował negatywną oceną wniosku o dofinansowanie?

C. Czy dla każdej z w/w usług finansowanie jej realizacji jest kwalifikowalne w ramach projektu? Proszę o wyczerpującą i jednoznaczną odpowiedź, gdyż w trakcie szkolenia w dniu 16.04.2025 r. została przez Pracownika ION przekazana informacja, że część z w/w usług Wnioskodawca musi sfinansować we własnym zakresie jako koszt niekwalifikowalny. W przypadku, gdy ION uznaje niektóre z wymienionych 5 usług jako działania lub koszty niekwalifikowalne, proszę o zmianę zapisów załącznika 8.

Odpowiedź:

1. Zgodnie z minimalnym standardem funkcjonowania Dziennego domu pomocy wynikającym z Wytycznych dotyczących realizacji projektów z udziałem środków Europejskiego Funduszu Społecznego Plus w regionalnych programach na lata 2021–2027 (dalej Wytyczne EFS+), DDP powinien zapewniać całodzienne usługi opiekuńcze, specjalistyczne usługi opiekuńcze oraz aktywizację w sferze fizycznej, intelektualnej oraz społecznej. Wnioskodawca w opisie działań i koncepcji funkcjonowania DDP powinien uwzględnić każdą z 5 wskazanych usług.
2. Brak którejkolwiek z wymienionych usług zostanie potraktowany podczas oceny jako niespełnienie wymogów minimalnego standardu funkcjonowania DDP.
3. W ramach niniejszego naboru wszystkie ze wskazanych usług (całodzienne usługi opiekuńcze, specjalistyczne usługi opiekuńcze, aktywizacja w sferze fizycznej, aktywizacja w sferze intelektualnej, aktywizacja w sferze społecznej) są możliwe do realizacji. Ostateczna ocena kwalifikowalności wydatków w kontekście ich niezbędności i osiągnięcia zaplanowanych celów i założonych wskaźników dokonywana jest na etapie oceny formalno-merytorycznej projektu na podstawie całościowych zapisów wniosku o dofinansowanie projektu.

Pytanie 7:

W Regulaminie wyboru projektów do dofinansowania w sposób konkurencyjny w ramach naboru nr FELU.08.05-IZ.00-001/25 Działania 8.5 Usługi społeczne (typ projektu 1 a)-d), 2) Priorytetu VIII Zwiększanie spójności społecznej, programu Fundusze Europejskie dla Lubelskiego 2021-2027, w punkcie 3.3 Grupy docelowe, w ppkcie 6, ION wskazuje następujące dokumenty potwierdzające spełnienie przez uczestnika projektu kryterium kwalifikowalności uprawniające do udziału w projekcie, tj. m.in.: w przypadku osób potrzebujących wsparcia w codziennym funkcjonowaniu:

• zaświadczenie lekarskie,
• orzeczenie o niepełnosprawności lub orzeczenie o stopniu niepełnosprawności,
• wywiad środowiskowy,
• zaświadczenie z ośrodka pomocy społecznej,
• ocena potrzeby wsparcia,
• inny dokument potwierdzający spełnienie przez uczestnika projektu kryterium kwalifikowalności uprawniające do udziału w projekcie.

W celu prawidłowego opisu procedury rekrutacji oraz sposobów weryfikacji wskaźników projektu, proszę o wyjaśnienie:

1. Czy w przypadku osób potrzebujących wsparcia w codziennym funkcjonowaniu Wnioskodawca powinien żądać od uczestnika projektu dla potwierdzenia kryterium kwalifikowalności uprawniającego do udziału w projekcie wszystkich wskazanych przez ION w w/w podpunkcie dokumentów?
2. Czy w przypadku osób potrzebujących wsparcia w codziennym funkcjonowaniu Wnioskodawca powinien żądać od uczestnika projektu dokumentów zawierających dane wrażliwe (tu: orzeczenie o niepełnosprawności zawiera informacje o rodzaju choroby – przyczyna niepełnosprawności jest oznaczona symbolem, który odpowiada kodowi ICD)? Zgodnie z par. 21 ust. 6 wzoru umowy o dofinansowanie, Beneficjent zobowiązany jest zebrać tylko niezbędne dane osobowe w zakresie umożliwiającym zarejestrowanie kompletnych informacji w CST2021 zgodnie z aktualną Instrukcją Użytkownika Zewnętrznego, Instrukcją Użytkownika SM EFS dla beneficjenta oraz Wytycznymi dotyczącymi warunków gromadzenia i przekazywania danych w postaci elektronicznej na lata 2021-2027. W dokumentach tych brak konieczności przetwarzania informacji o stanie zdrowia uczestnika projektu. Jeżeli Wnioskodawca powinien żądać od uczestnika projektu dokumentów zawierających dane wrażliwe, proszę o wskazanie podstawy prawnej określenia takiego wymogu w regulaminie naboru.
3. Czy w sytuacji, gdy Wnioskodawca (Beneficjent) posiada już informacje na temat sytuacji uczestnika projektu gromadzone na mocy przepisów prawa, np. jako niezbędne do realizacji wsparcia w rodzaju specjalistycznych usług opiekuńczych, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2005 r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych [Dz.U. 2024.816]), to czy może, dla potwierdzenie kwalifikowalności uczestnika, samodzielnie wystawić zaświadczenie potwierdzające spełnienie przez uczestnika projektu kryterium kwalifikowalności uprawniające do udziału w projekcie i czy taki dokument będzie wystarczający dla IZ?
4. Czy dokumenty, które są przetwarzane przez Wnioskodawcę na mocy przepisów prawa, np. jako niezbędne do realizacji wsparcia w rodzaju specjalistycznych usług opiekuńczych, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2005 r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych [Dz.U. 2024.816]), zawierające dane wrażliwe, będą przekazywane do IZ? Jeśli tak, prosimy o wskazanie podstawy prawnej, na jakiej Beneficjent, jako administrator danych osobowych, będzie udostępniał wskazane dane wrażliwe IZ. Zgodnie z art. 87 ust. 1 i art. 88 ustawy wdrożeniowej to Wnioskodawca (Beneficjent) jest administratorem danych osobowych, o których mowa w par. 21 ust. 1 umowy o dofinansowanie, w rozumieniu art. 4 pkt 7 RODO; proszę zatem o wskazanie - zgodnie z art. 6 ust. 1 RODO - podstawy prawnej do przetwarzania danych osobowych przez IZ w zakresie dotyczącym danych wrażliwych.

Odpowiedź:

1. Instytucja Organizująca Nabór w Regulaminie wyboru projektów do dofinansowania w sposób konkurencyjny w ramach naboru nr FELU.08.05-IZ.00-001/25 (pkt 3.3 Grupy docelowe ppkt 6) wskazuje dokumenty potwierdzające spełnienie przez uczestnika projektu kryterium kwalifikowalności uprawniające do udziału w projekcie do których należą między innymi dokumenty wskazane w pytaniu. Nie oznacza to, że muszą występować wszystkie razem, a także, że nie można wskazać innych. Do decyzji Wnioskodawcy należy wybór dokumentów adekwatnych oraz niezbędnych do potwierdzenia statusu danego uczestnika projektu.
2. Zgodnie z zapisami Ustawy z dnia 28 kwietnia 2022 r. o zasadach realizacji zadań finansowanych ze środków europejskich w perspektywie finansowej 2021–2027 art. 87:

„3. W przypadku osób otrzymujących wsparcie z Europejskiego Funduszu Społecznego Plus i osób ubiegających się o wsparcie w ramach projektu finansowanego z Europejskiego Funduszu Społecznego Plus podmioty wymienione w ust. 1 mogą również przetwarzać dane dotyczące pochodzenia rasowego lub etnicznego lub zdrowia, o których mowa w art. 9 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz. Urz. UE L 119 z 04.05.2016, str. 1, z późn. zm.11) ), oraz dane dotyczące terminu zakończenia odbywania kary pozbawienia wolności przez osoby skazane, o których mowa w art. 10 tego rozporządzenia, odnoszące się do tych osób, w celach określonych w art. 4 rozporządzenia ogólnego. Osoby upoważnione do przetwarzania danych osobowych są obowiązane do zachowania tych danych w poufności”.

Należy pamiętać, że zgodnie z Regulaminem (pkt 3.3 Grupy docelowe):

„8. Potwierdzanie spełnienia kryteriów kwalifikowalności uprawniających do udziału w projekcie jest przeprowadzane w sposób gwarantujący wiarygodność danych.

9. Przystępując do projektu uczestnik projektu musi potwierdzić zapoznanie się z informacjami wynikającymi z art. 13 i art. 14 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE. W przypadku uczestnika projektu nieposiadającego zdolności do czynności prawnych, fakt zapoznania się z powyższymi informacjami potwierdza jego opiekun prawny. Sposób udokumentowania zapoznania się z powyższymi informacjami musi pozwalać na zachowanie ścieżki audytu”.

Ponadto Regulamin w Rozdziale IX. Klauzula informacyjna dla wnioskodawców oraz beneficjentów wymienia podstawy prawne przetwarzania danych osobowych i zgodnie z pkt „11. Wnioskodawca/beneficjent na podstawie art. 87 ust. 1 w zw. z art. 88 ustawy wdrożeniowej jest odrębnym administratorem w rozumieniu art. 4 pkt 7 rozporządzenia 2016/679, w związku z czym spoczywają na nim wszystkie obowiązki wynikające ze wskazanego aktu prawnego oraz innych przepisów dotyczących przetwarzania danych osobowych, w tym wypełnianie obowiązku informacyjnego”.

3. Zgodnie z zapisami Regulaminu, potwierdzanie spełnienia kryteriów kwalifikowalności uprawniających do udziału w projekcie powinno zostać przeprowadzane w sposób gwarantujący wiarygodność danych. W opinii ION Beneficjent samodzielnie nie może wystawiać zaświadczeń potwierdzających spełnienie przez uczestnika kryterium kwalifikowalności uprawniającego do udziału w projekcie. Równoznaczne byłoby to z oświadczeniem Beneficjenta, że dany uczestnik spełnił kryteria uprawniające do udziału w projekcie, co mogłoby zostać zakwestionowane przez Instytucję Audytową. Wnioskodawca jest zobligowany do posiadania właściwego dokumentu wydanego zgodnie z zaleceniami lekarskimi lub przez specjalistę uprawnionego, czy też jednostkę uprawnioną, potwierdzającego zakres wsparcia dla osób potrzebujących wsparcia w postaci usług specjalistycznych z zachowaniem zgodności z prawodawstwem krajowym oraz w zgodzie z opisem wskazanym w lit. B pytania nr 7.
4. Zgodnie z art. 87 ust. 1 Ustawy z dnia 28 kwietnia 2022 r. o zasadach realizacji zadań finansowanych ze środków europejskich w perspektywie finansowej 2021–2027:

„1. W celach określonych w art. 4 rozporządzenia ogólnego, na zasadach określonych w ustawie, rozporządzeniu ogólnym, rozporządzeniu EFS+ oraz rozporządzeniu FST, minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego wykonujący zadania państwa członkowskiego, minister właściwy do spraw finansów publicznych, instytucje zarządzające, wspólny sekretariat, koordynator programów Interreg, kontroler krajowy, instytucje pośredniczące, instytucje wdrażające, instytucja pośrednicząca Interreg, beneficjenci i wnioskodawcy przetwarzają dane osobowe pozyskiwane bezpośrednio od osób, których dane dotyczą, z systemu teleinformatycznego, lub z rejestrów publicznych, o których mowa w art. 92 ust. 2”.

Art. 88. Podmioty, o których mowa w art. 87 ust. 1, są administratorami w rozumieniu art. 4 pkt 7 rozporządzenia, o którym mowa w art. 87 ust. 3.

Pytanie 8:

W związku z brakiem formalnego zdefiniowania w Regulaminie wyboru projektów nr FELU.08.05-IZ.00-001/25 pojęcia „usługi społeczne”, a także w związku z odwoływaniem się do tego pojęcia w treści kryteriów wyboru projektów, w tym kryteriów specyficznych dostępu, uprzejmie proszę o jednoznaczne wskazanie definicji pojęcia „usługi społeczne”. W treści regulaminu i załączników podane zostały tylko otwarte (niekompletne) katalogi przykładowych usług społecznych. Z kolei w Wytycznych dotyczących realizacji projektów z udziałem środków Europejskiego Funduszu Społecznego Plus w regionalnych programach na lata 2021–2027 również brak takiej formalnej definicji. Jedyną definicję formalną pojęcia „usługi społeczne” zawiera art. 2 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o realizowaniu usług społecznych przez centrum usług społecznych [Dz.U. 2019.1818], która to ustawa jest wskazana jako podstawa prawna dla przygotowania regulaminu wyboru projektów nr FELU.08.05-IZ.00-001/25. Ponieważ kryteria dostępu oceniane są na zasadzie zerojedynkowej, w regulaminie nie powinny zostać dopuszczone możliwości niejednoznacznych interpretacji kluczowych pojęć.

Odpowiedź:

Wytyczne EFS+ nie definiują bezpośrednio pojęcia „usług społecznych”, natomiast katalog usług społecznych znajduje się w definicji „usług świadczonych w społeczności lokalnej” wskazanych w wykazie pojęć przedmiotowych Wytycznych. Ponadto podrozdział 4.3. określa zasady dotyczące usług społecznych, które Instytucje Zarządzające Regionalnymi Programami powinny zapewnić. Zapisy Regulaminu wyboru projektów do dofinansowania w sposób konkurencyjny w ramach naboru nr FELU.08.05-IZ.00-001/25 są spójne z zapisami Wytycznych w tym zakresie.

Pytanie 9:

Wnioskodawca, w ramach usług opiekuńczych realizowanych w dziennym domu pomocy, chce zapewnić możliwość wykonywania prania i suszenia ubrań uczestników projektu. Proszę o wyjaśnienie, czy Wnioskodawca prawidłowo zalicza tego typu usługę do usług opiekuńczych, tj. obejmujących pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych i opiekę higieniczną.

Odpowiedź:

Zgodnie z kryterium specyficznym dostępu nr 4 projekt ma odpowiadać na potrzeby i problemy grupy docelowej, zidentyfikowane na obszarze jego realizacji oraz zakładać świadczenie usług społecznych w pierwszej kolejności na obszarach, gdzie usługi te nie są świadczone bądź dostęp do tych usług jest utrudniony. Ponadto zgodnie z definicją usług świadczonych w społeczności lokalnej zawartą w Wytycznych EFS+ „do usług społecznych i zdrowotnych świadczonych w społeczności lokalnej należą w szczególności: usługi opiekuńcze, obejmujące pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, opiekę higieniczną (…)”.

W związku z powyższym Dzienny Dom Pomocy może świadczyć wymienione w pytaniu usługi pod warunkiem uzasadnienia w kontekście potrzeb uczestników.