Typ projektu nr 2 – unowocześnianie istniejącej bazy w zakresie edukacji włączającej a) Jakie konkretnie działania można zaplanować w ramach typu 2: „Unowocześnianie istniejącej bazy lokalowej i dydaktycznej w zakresie edukacji włączającej przedszkolnej”? b) Czy w przypadku, gdy w przedszkolu obecnie nie uczęszczają dzieci z niepełnosprawnością lub specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, można zaplanować adaptację pomieszczeń (np. gabinet psychologa, sala do zajęć sensorycznych) pod kątem realizacji zajęć specjalistycznych (typ projektu nr 3) lub tylko zaplanować adaptację pomieszczeń do realizacji zajęć dydaktyczno- wychowawczych? c) Jak należy rozumieć pojęcie „edukacja włączająca” w kontekście niniejszego naboru? - Czy wystarczy zadeklarować dostępność przedszkola dla dzieci z niepełnosprawnością, gdyby w przyszłości zostały przyjęte? - Czy możliwe jest zaplanowanie działań modernizacyjnych (np. podjazdy, windy, dostosowania pomieszczeń) nawet jeśli obecnie w placówce nie ma dzieci z niepełnosprawnością?

Kwestie merytoryczne
  1. W przypadku realizacji typu 2, wnioskodawca powinien zaplanować wsparcie zgodnie z przeprowadzoną diagnozą potrzeb - kryterium specyficzne dostępu nr 5 (Załącznik nr 3 do Regulaminu: Kryteria wyboru projektów) „Projekt odpowiada na zdiagnozowane potrzeby i problemy w obszarze realizacji edukacji przedszkolnej. Działania będą realizowane tam, gdzie występują rzeczywiste deficyty i potrzeby, tj. realizacja wsparcia każdorazowo zostanie poprzedzona diagnozą. Diagnoza zostanie przygotowana przez wnioskodawcę przed złożeniem wniosku o dofinansowanie. Wnioski z diagnozy powinny zostać zawarte we wniosku o dofinansowanie, a zaplanowane działania powinny odpowiadać na zidentyfikowane problemy”. W ramach typu projektu nr 2 istnieje możliwość realizacji działań dotyczących unowocześnienia bazy lokalowej i dydaktycznej w zakresie edukacji włączającej (np. dostosowanie lub adaptacja pomieszczeń w kontekście potrzeb dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, zakup i montaż wyposażenia, modyfikacja przestrzeni wspierającej rozwój psychoruchowy i poznawczy dzieci, zakup pomocy dydaktycznych).
  2. Wnioskodawca, na podstawie przeprowadzonej diagnozy potrzeb powinien wykazać we wniosku potrzebę adaptacji pomieszczeń pod kątem realizacji zajęć specjalistycznych czy dydaktyczno-wychowawczych. W opisanym przypadku „w przedszkolu obecnie nie uczęszczają dzieci z niepełnosprawnością lub specjalnymi potrzebami edukacyjnymi” w opinii Instytucji Organizującej Nabór (ION) wykonanie prac w zakresie edukacji włączającej przedszkolnej jest niezasadne w kontekście spełnienia m.in. kwalifikowalności wydatków, tj. racjonalności i efektywności oraz zachowania najlepszego efektu przy możliwie najniższych nakładach. Niemniej ostateczna ocena kwalifikowalności wydatków w kontekście ich niezbędności i osiągnięcia zaplanowanych celów i założonych wskaźników dokonywana jest na etapie oceny formalno-merytorycznej projektu na podstawie całościowych zapisów wniosku o dofinansowanie projektu.
  3. Planując realizację zadań w ramach projektu wnioskodawca powinien uwzględnić warunki wynikające ze Szczegółowego Opisu Priorytetów programu Fundusze Europejskie dla Lubelskiego 2021-2027 (SZOP) w ramach Działania 10.2 tj. m.in.: „6) Działania dotyczące wsparcia ogólnodostępnych szkół lub placówek systemu oświaty w prowadzeniu skutecznej edukacji włączającej będą a) dotyczyć przede wszystkim grup, które najbardziej potrzebują wsparcia, tj. koncentrują się na dzieciach z niepełnosprawnościami lub niedostosowanych społecznie (potwierdzone odpowiednim orzeczeniem) i zapewnieniu im pełnego dostępu do edukacji ogólnodostępnej, z właściwym wsparciem w ogólnodostępnej szkole lub placówce w zakresie specjalnych potrzeb psychofizycznych (dotyczy typu projektu 1-3)”. Powyższe wynika również z zapisów Wytycznych dotyczących realizacji projektów z udziałem środków Europejskiego Funduszu Społecznego Plus w regionalnych programach na lata 2021–2027.

Należy pamiętać, że zgodnie z brzmieniem definicji kryterium ogólnego merytorycznego nr 1, ocenie zostanie poddany cel główny przedsięwzięcia oraz jego opis wskazujący na realizację celu szczegółowego Programu. Cel szczegółowy 4 f) dotyczy wspierania równego dostępu do dobrej jakości, włączającego kształcenia i szkolenia oraz możliwości ich ukończenia, w szczególności w odniesieniu do grup w niekorzystnej sytuacji, od wczesnej edukacji i opieki nad dzieckiem przez ogólne i zawodowe kształcenie i szkolenie, po szkolnictwo wyższe, a także kształcenie i uczenie się dorosłych, w tym ułatwianie mobilności edukacyjnej dla wszystkich i dostępności dla osób z niepełnosprawnościami.

Edukacja włączająca przedszkolna w zakresie realizacji typu 2 powinna zatem dotyczyć unowocześniania istniejącej bazy lokalowej i dydaktycznej w odniesieniu do grup w niekorzystnej sytuacji/które najbardziej potrzebują wsparcia. Wnioskodawca powinien wykazać potrzebę realizacji zadań w zakresie edukacji włączającej na podstawie przeprowadzonej diagnozy potrzeb.

W opinii ION „deklaracja dostępności przedszkola dla dzieci z niepełnosprawnością, gdyby w przyszłości zostały przyjęte” nie jest wystarczająca.

ION dopuszcza możliwość przeprowadzenia w ramach projektu prac w ramach istniejącej infrastruktury, których wynik stanie się częścią nieruchomości i które zostaną trwale przyłączone do nieruchomości, w szczególności adaptacja oraz prace remontowe związane z dostosowaniem nieruchomości lub pomieszczeń do nowej funkcji (np. wykonanie podjazdu do budynku, zainstalowanie windy w budynku, renowacja budynku lub pomieszczeń, prace adaptacyjne w budynku lub pomieszczeniach) w ramach cross-financingu zgodnie z Wytycznymi dotyczącymi kwalifikowalności wydatków na lata 2021-2027 (Podrozdział 2.4. Cross-financing). Niemniej zaplanowane działania powinny wynikać z przeprowadzonej diagnozy potrzeb, tak aby odpowiadały na zidentyfikowane problemy.

Doprecyzowanie odpowiedzi z 02.09.2025 r. na:

Pytanie 2

Typ projektu nr 2 – unowocześnianie istniejącej bazy w zakresie edukacji włączającej
b) Czy w przypadku, gdy w przedszkolu obecnie nie uczęszczają dzieci z niepełnosprawnością lub specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, można zaplanować adaptację pomieszczeń (np. gabinet psychologa, sala do zajęć sensorycznych) pod kątem realizacji zajęć specjalistycznych (typ projektu nr 3) lub tylko zaplanować adaptację pomieszczeń do realizacji zajęć dydaktyczno- wychowawczych?
Odpowiedź:

W ramach realizacji typu projektu nr 2 istnieje możliwość unowocześniania istniejącej bazy lokalowej i dydaktycznej w zakresie edukacji włączającej przedszkolnej. Należy przy tym pamiętać, że zgodnie z kryterium specyficznym dostępu nr 5 (Załącznik nr 3 do Regulaminu: Kryteria wyboru projektów) „Projekt odpowiada na zdiagnozowane potrzeby i problemy w obszarze realizacji edukacji przedszkolnej. Działania będą realizowane tam, gdzie występują rzeczywiste deficyty i potrzeby, tj. realizacja wsparcia każdorazowo zostanie poprzedzona diagnozą. Diagnoza zostanie przygotowana przez wnioskodawcę przed złożeniem wniosku o dofinansowanie. Wnioski z diagnozy powinny zostać zawarte we wniosku o dofinansowanie, a zaplanowane działania powinny odpowiadać na zidentyfikowane problemy”.

Powyższe oznacza, że wnioskodawca może zaplanować wykonanie wszelkich prac niezależnie od tego czy w przedszkolu obecnie uczęszczają dzieci z niepełnosprawnością lub specjalnymi potrzebami edukacyjnymi czy też nie, o ile taka potrzeba wynika z przeprowadzonej diagnozy potrzeb.

Ostateczna ocena kwalifikowalności wydatków w kontekście ich niezbędności i osiągnięcia zaplanowanych celów i założonych wskaźników zostanie przeprowadzona na etapie oceny formalno-merytorycznej projektu na podstawie całościowych zapisów wniosku o dofinansowanie projektu.

Data zadania pytania: 06.08.2025
Data udzielenia odpowiedzi: 13.08.2025

Pytanie wystepuje w następujących naborach