Fundusze Europejskie dla Lubelskiego

Zgodnie z Wytycznymi dotyczącymi realizacji projektów z udziałem środków Europejskiego Funduszu Społecznego Plus w regionalnych programach na lata 2021-2027 Sekcja 4.3.3 Usługi w mieszkaniach pkt. 3 Liczba miejsc w mieszkaniu (treningowym, wspomaganym lub mieszkaniu z usługami/ze wsparciem) nie może być większa niż 3, chyba, że większa liczba miejsc wynika z faktu bycia rodziną w rozumieniu ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2023 r. poz. 901, z późn. zm.). Pokoje w mieszkaniu powinny być 1-osobowe. Ponadto zgodnie z Regulaminem wyboru projektów do dofinansowania w sposób konkurencyjny w ramach naboru nr FELU.08.05-IZ.00-003/24, usługi w postaci mieszkań treningowych lub mieszkań wspomaganych oraz innych mieszkań, w których są oferowane usługi społeczne i wsparcie osób je zamieszkujących, zwanych dalej „mieszkaniami z usługami/ze wsparciem”, o ile liczba miejsc w mieszkaniu nie jest większa niż 3.

Zgodnie ze stanowiskiem Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej (MFiPR) wyrażonym w trakcie procedury zgłaszania uwag do Wytycznych dotyczących realizacji projektów z udziałem środków Europejskiego Funduszu Społecznego Plus w regionalnych programach na lata 2021–2027 (Wytycznych), w zakresie uwarunkowań, na podstawie których do Wytycznych wprowadzono inne zapisy niż zawarte w Rozporządzeniu Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 30 października 2023 r. w sprawie mieszkań treningowych i wspomaganych, „zmiany zapisów Wytycznych spowodowane są stopniowym wdrażaniem w zakresie realizacji wsparcia EFS+ w Polsce zasad deinstytucjonalizacji, w tym postanowień Konwencji ONZ o Prawach Osób Niepełnosprawnych. Postulaty w tym zakresie zgłaszało Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej jako instytucja odpowiedzialna za zapisy przepisów prawa w tym obszarze (w odniesieniu do nagromadzenia mieszkań w jednej lokalizacji), a także partnerzy społeczni, którzy postulują ograniczenie liczby miejsc w mieszkaniach do 1 (lub 3 w przypadku rodzin), a liczby mieszkań w jednym budynku do 25%, uzasadniając, że jest to forma wsparcia o charakterze segregacyjnym (powołując się m.in. na art. 5 i 19 Konwencji ONZ o Prawach Osób Niepełnosprawnych, Komentarz Generalny nr 5 do Konwencji, Uwagi Końcowe Komitetu ONZ ds. Praw Osób z Niepełnosprawnościami do sprawozdania Polski z wdrażania Konwencji, czy Wytyczne ONZ dot. deinstytucjonalizacji, w tym w sytuacjach kryzysowych).

Duża liczba osób w jednym mieszkaniu bądź lokalizacji może powodować ryzyko przyjmowania cech instytucji. W opinii MFiPR zaproponowane rozwiązanie stanowi kompromis pomiędzy poprzednimi zapisami, a postulatami partnerów społecznych, że mieszkania powinny być jednoosobowe. Zaproponowane zapisy jednocześnie dbają o podążanie w kierunku zasad wyznaczonych w Konwencji, dobro odbiorców wsparcia, ale też cel zwiększenia podaży usług.

Należy też zwrócić uwagę na fakt, iż Wytyczne dostosowują zapisy do znowelizowanych zapisów ustawy o pomocy społecznej (i rozporządzeń wykonawczych), jednak doprecyzowują zasady wsparcia z FE do zapisów Umowy Partnerstwa i wynikających z niej kierunków (wzmocnienie deinstytucjonalizacji i wdrażania postanowień Konwencji). Tym samym należy stosować przepisy prawa powszechnie obowiązującego z uwzględnieniem dodatkowych uregulowań zawartych w Wytycznych”.