Fundusze Europejskie dla Lubelskiego

Instytucje oraz beneficjenci realizujący działania w ramach Programu Fundusze Europejskie dla Lubelskiego 2021-2027 obowiązani są do przestrzegania zasad horyzontalnych wymienionych w artykule 9 rozporządzenia ogólnego. Zasady te są wdrażane horyzontalnie na wszystkich etapach realizacji funduszy UE.

Rozróżniamy w tym zakresie następujące zasady horyzontalne:

• zasada równości szans i niedyskryminacji, w tym dostępności dla osób z niepełnosprawnościami

Oznacza wdrożenie działań umożliwiających wszystkim osobom sprawiedliwe i pełne uczestnictwo we wszystkich dziedzinach życia, bez względu na przesłanki dyskryminacji. Produkty projektów (np. zasoby cyfrowe, środki transportu, infrastruktura, usługi) finansowane z FEL 2021-2027 muszą być dostępne, czyli również zgodne ze standardami dostępności.

• zasada równości kobiet i mężczyzn

Oznacza wdrożenie działań (rozwiązań), które wpłyną na wyrównanie szans płci będącej w gorszym położeniu oraz stworzenie takich mechanizmów, aby w trakcie realizacji projektu na żadnym etapie nie dochodziło do dyskryminacji i wykluczenia ze względu na płeć.

• zasada zrównoważonego rozwoju

Oznacza rozwój społeczno-gospodarczy, w którym następuje proces integrowania działań politycznych, gospodarczych i społecznych, z zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz trwałości podstawowych procesów przyrodniczych, w celu zagwarantowania możliwości zaspokajania podstawowych potrzeb poszczególnych społeczności lub obywateli zarówno współczesnego pokolenia, jak i przyszłych pokoleń.

• zasada „nie czyń poważnych szkód” (ang.: DNSH - Do Not Significant Harm)

Oznacza, że żadne działania finansowane ze środków unijnych nie mogą pogarszać stanu środowiska naturalnego czy przyczyniać się do eskalacji kryzysu klimatycznego. Wskazania dotyczące stosowania zasady zawarto w przepisach dot. taksonomii, gdzie zdefiniowano sześć celów środowiskowych, na które należy zwracać uwagę przy realizacji inwestycji zrównoważonych pod względem środowiskowym. Są to:

1. łagodzenie zmian klimatu,
2. adaptacja do zmian klimatu,
3. odpowiednie użytkowanie i ochrona zasobów wodnych i morskich,
4. gospodarka o obiegu zamkniętym, w tym zapobieganie powstawaniu odpadów i recykling,
5. zapobieganie i kontrola zanieczyszczeń powietrza, wody lub ziemi,
6. ochrona i odtwarzanie bioróżnorodności i ekosystemów.

• zasada partnerstwa

Celem partnerstwa jest poprawa efektywności i skuteczności wdrażania funduszy polityki spójności UE. Partnerstwo stanowi integralny element procesu budowy kultury dialogu społecznego i partycypacji społecznej. Oznacza współpracę i udział szerokiego grona przedstawicieli społecznych i gospodarczych w realizacji programu regionalnego na wszystkich jego etapach, tj. programowania, wdrażania, kontroli, monitorowania i ewaluacji.

Niezwykle istotny jest obowiązek przestrzegania Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej (KPP) oraz postanowień Konwencji o Prawach Osób Niepełnosprawnych (KPON).

Warunek stosowania Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej

KPP potwierdza katalog praw człowieka wywodzący się z tradycji konstytucyjnych i umów międzynarodowych dotyczących praw człowieka. Zgodnie z art. 9 ust. 1 rozporządzenia ogólnego 2021/1060 w procesie wdrażania funduszy europejskich należy przestrzegać postanowień Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej.

Przy analizie zgodności projektu z KPP może być pomocna lista pytań zawarta w Załączniku III, do Wytycznych dotyczących zapewnienia poszanowania Karty praw podstawowych Unii Europejskiej przy wdrażaniu europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych

Warunek stosowania Konwencji o Prawach Osób Niepełnosprawnych

Konwencja ma przyczynić się do poprawy sytuacji osób z niepełnosprawnościami poprzez umożliwienie im rzeczywistego korzystania ze wszystkich praw człowieka i podstawowych wolności, na równi z innymi osobami.