15,5 mln euro z programu Fundusze Europejskie dla Lubelskiego 2021-2027 już niebawem pozwoli na usunięcie i utylizację ponad 114 tys. ton odpadów i wyrobów azbestowych w regionie. Zadanie to zostanie zrealizowane w ramach Działania 3.12 Usuwanie ze środowiska wyrobów zawierających azbest do końca 2029 roku. 14 sierpnia br. w Lubelskim Centrum Konferencyjnym w Lublinie Marszałek Województwa Lubelskiego Jarosław Stawiarski przedstawił założenia projektu Lubelskie bez azbestu.

Ponad 1 mln ton wyrobów i odpadów azbestowych pozostaje na terenie województwa lubelskiego. Jest to 15% ilości krajowej, co plasuje region na drugim, po województwie mazowieckim, miejscu w kraju. Wyroby azbestowe znajdują się przede wszystkim w infrastrukturze budowlanej, głównie w postaci pokryć dachowych oraz rur azbestowo-cementowych w instalacjach wodociągowych, które względu na silne właściwości kancerogenne są szkodliwe dla zdrowia i środowiska.

Projekt będzie realizowany jako projekt własny Województwa Lubelskiego w partnerstwie z zainteresowanymi gminami. Grupą docelową będą mieszkańcy województwa lubelskiego oraz instytucje i przedsiębiorcy, na posesjach których znajdują się wyroby i odpady zawierające azbest. Zakres projektu obejmuje kompleksowe usunięcie wyrobów azbestowych poprzez ich demontaż, transport i utylizację. Zakłada się, że do końca 2029 roku uda się zlikwidować 114 tysięcy ton wyrobów azbestowych. Projekt o całkowitej wartości niemal 18,3 mln euro, w tym dofinansowaniu UE w wysokości 15,5 mln euro będzie wymagał wkładu własnego partnerów w łącznej wysokości 2,8 mln euro.

Głównym zadaniem Województwa Lubelskiego będzie wyłonienie Wykonawcy w procedurze przetargowej odpowiedzialnego za usuwanie pokryć dachowych i elewacyjnych zawierających azbest oraz odpadów azbestowych znajdujących się na posesjach, przygotowanie do transportu, załadunek i transporcie do składowiska odpadów niebezpiecznych, posiadających stosowne decyzje na unieszkodliwienie tego rodzaju odpadu, a także przyjmowanie od mieszkańców województwa lubelskiego, instytucji i przedsiębiorców zgłoszeń lokalizacji i ilości występowania odpadów zawierających azbest.

Dotychczas Samorząd Województwa Lubelskiego zrealizował 2 projekty dotyczące eliminacji wyrobów azbestowych. Pierwszy zrealizowany w latach 2012-2016 w ramach Funduszu Szwajcarskiego projekt „Pilotażowy system gospodarowania odpadami azbestowymi wzmocniony sprawnym monitoringiem ilości oraz kontroli ich usuwania i unieszkodliwiania", o wartości ponad 45 mln zł i wkładzie własnym Województwa Lubelskiego przeszło 6,5 mln zł, pozwolił na usunięcie 78 tys. ton wyrobów azbestowych w 32 tys. lokalizacji. Drugi realizowany w latach 2018-2022 ze środków RPO WL na lata 2014-2020 projekt „System gospodarowania odpadami azbestowymi na terenie województwa lubelskiego” o wartości ponad 45 mln zł i wkładzie własnym Województwa Lubelskiego ponad 3,5 mln zł, pozwolił na eliminację blisko 104 tys. ton wyrobów azbestowych w 41 tys. lokalizacji. W jego ramach zrealizowano także kampanię informacyjno-edukacyjną uświadamiającą mieszkańców regionu w zakresie bezpiecznego użytkowania wyrobów zawierających azbest.

W trosce o zdrowie mieszkańców regionu i środowisko Zarząd Województwa Lubelskiego stanął do negocjacji z Komisją Europejską na temat kwalifikowalności kosztów usuwania wyrobów azbestowych. Na mocy Decyzji Wykonawczej KE z dnia 14 lipca 2025 r. do programu regionalnego wprowadzony został typ projektu: Inwestycje związane z usunięciem azbestu i wyrobów zawierających azbest ze środowiska z alokacją w wysokości 15,5 mln euro. Przez najbliższe 4 lata planujemy usunąć 114 tys. ton odpadów i wyrobów azbestowych w regionie, co znacznie wpłynie na poprawę życia mieszkańców naszego regionu.
Popiersie mężczyzny w średnim wieku

Jarosław Stawiarski
Marszałek Województwa Lubelskiego.