Fundusze Europejskie dla Lubelskiego

Zgodnie z Szczegółowym Opisem Priorytetów programu Fundusze Europejskie dla Lubelskiego 2021-2027 (SZOP) beneficjent w okresie realizacji projektu prowadzi biuro projektu (lub posiada siedzibę, filię, delegaturę, oddział czy inną prawnie dozwoloną formę organizacyjną działalności podmiotu) na terenie województwa lubelskiego z możliwością udostępnienia pełnej dokumentacji wdrażanego projektu oraz zapewniające uczestnikom projektu możliwość osobistego kontaktu z kadrą projektu. Powyższy wymóg podlega weryfikacji pod kątem spełnienia kryterium zgodności z zapisami Działania 8.5 w SZOP (kryterium specyficzne dostępu nr 2). Ponadto zgodnie z kryterium specyficznym dostępu nr 5 Grupa docelowa: Projekt skierowany jest wyłącznie do osób, które pracują lub zamieszkują w rozumieniu przepisów Kodeksu Cywilnego na obszarze województwa lubelskiego. Spełnienie powyższych kryteriów jest obligatoryjne i niezbędne do przyznania dofinansowania. Ocenie punktowej w ramach kryterium merytorycznego nr 8 podlegać będzie również doświadczenie w realizacji zadań określonych w projekcie, w kontekście dotychczasowej działalności wnioskodawcy (i partnerów, o ile dotyczy) na określonym terytorium, którego dotyczyć będzie realizacja projektu.

W ramach naboru nie został określony limit wydatków w zakresie środków trwałych. Każdy wydatek powinien być niezbędny do realizacji celów projektu.

Wskazana liczba miejsc wynika z dokumentu: Wytyczne dotyczące realizacji projektów z udziałem środków Europejskiego Funduszu Społecznego Plus w regionalnych programach na lata 2021–2027 - Sekcja 4.3.3. Usługi w mieszkaniach (pkt 3 „Liczba miejsc w mieszkaniu (treningowym, wspomaganym lub mieszkaniu z usługami/ze wsparciem) nie może być większa niż 3, chyba że większa liczba miejsc wynika z faktu bycia rodziną w rozumieniu ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej. Pokoje w mieszkaniu powinny być 1-osobowe”).

Zgodnie ze stanowiskiem Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej (MFiPR) wyrażonym w trakcie procedury zgłaszania uwag do Wytycznych dotyczących realizacji projektów z udziałem środków Europejskiego Funduszu Społecznego Plus w regionalnych programach na lata 2021–2027 (Wytycznych), w zakresie uwarunkowań, na podstawie których do Wytycznych wprowadzono inne zapisy niż zawarte w Rozporządzeniu Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 30 października 2023 r. w sprawie mieszkań treningowych i wspomaganych, „zmiany zapisów Wytycznych spowodowane są stopniowym wdrażaniem w zakresie realizacji wsparcia EFS+ w Polsce zasad deinstytucjonalizacji, w tym postanowień Konwencji ONZ o Prawach Osób Niepełnosprawnych. Postulaty w tym zakresie zgłaszało Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej jako instytucja odpowiedzialna za zapisy przepisów prawa w tym obszarze (w odniesieniu do nagromadzenia mieszkań w jednej lokalizacji), a także partnerzy społeczni, którzy postulują ograniczenie liczby miejsc w mieszkaniach do 1 (lub 3 w przypadku rodzin), a liczby mieszkań w jednym budynku do 25%, uzasadniając, że jest to forma wsparcia o charakterze segregacyjnym (powołując się na m.in. na art. 5 i 19 Konwencji ONZ o Prawach Osób Niepełnosprawnych, Komentarz Generalny nr 5 do Konwencji, Uwagi Końcowe Komitetu ONZ ds. Praw Osób z Niepełnosprawnościami do sprawozdania Polski z wdrażania Konwencji, czy Wytyczne ONZ dot. deinstytucjonalizacji, w tym w sytuacjach kryzysowych).

Duża liczba osób w jednym mieszkaniu bądź lokalizacji może powodować ryzyko przyjmowania cech instytucji. W opinii MFiPR zaproponowane rozwiązanie stanowi kompromis pomiędzy poprzednimi zapisami, a postulatami partnerów społecznych, że mieszkania powinny być jednoosobowe. Zaproponowane zapisy jednocześnie dbają o podążanie w kierunku zasad wyznaczonych w Konwencji, dobro odbiorców wsparcia, ale też cel zwiększenia podaży usług.

Należy też zwrócić uwagę na fakt, iż Wytyczne dostosowują zapisy do znowelizowanych zapisów ustawy o pomocy społecznej (i rozporządzeń wykonawczych), jednak doprecyzowują zasady wsparcia z FE do zapisów Umowy Partnerstwa i wynikających z niej kierunków (wzmocnienie deinstytucjonalizacji i wdrażania postanowień Konwencji). Tym samym należy stosować przepisy prawa powszechnie obowiązującego z uwzględnieniem dodatkowych uregulowań zawartych w Wytycznych”.

Wnioskodawca powinien zaplanować działania zgodne z realizowanym typem projektu oraz zapewnić zgodność ze standardami realizacji usług społecznych (Załącznik nr 12 do Regulaminu wyboru projektów).

Należy pamiętać, że przedmiotowy nabór w ramach typu 3 umożliwia realizację wsparcia wyłącznie w zakresie mieszkań wspomaganych oraz mieszkań treningowych. Wskazane rodzaje usług (usługi asystenckie, opiekuńcze, opieka wytchnieniowa) mogą zostać zaplanowane w ramach typu 4 tj. Wsparcie procesu usamodzielniania osób przebywających w placówkach całodobowych.

Należy mieć na uwadze, że przedmiotem zapytań w zakresie procedury wyboru projektów o charakterze ogólnym oraz dotyczących Regulaminu nie mogą być konkretne zapisy czy rozwiązania zastosowane w danym projekcie. Należy jednocześnie pamiętać, że odpowiedź udzielona nie jest równoznaczna z wynikiem oceny projektu.

Z opisanej w zapytaniu sytuacji wynika, że WTZ jest jednostką organizacyjną Gminy Susiec, więc w tym przypadku nie jest wymagane zawieranie partnerstwa projektowego i wyłanianie partnera zgodnie z art. 39 ustawy wdrożeniowej.

Zgodnie z zapisami art. 53 ustawy o pomocy społecznej wnioskodawcą/podmiotem prowadzącym mieszkanie treningowe może być Gmina Susiec lub jednostka organizacyjna pomocy społecznej danej gminy. W związku z tym, Gmina Susiec powinna być wnioskodawcą i podmiotem prowadzącym mieszkanie treningowe, natomiast WTZ może być wykazany we wniosku o dofinansowanie projektu jako realizator zadań merytorycznych, tj. możliwe jest zatrudnienie do realizacji wsparcia/usług w mieszkaniu treningowym kadry zatrudnionej w WTZ. Obowiązujące zasady zatrudniania personelu merytorycznego projektu zostały wskazane w Wytycznych dotyczących kwalifikowalności wydatków na lata 2021-2027, Podrozdział 3.8. Personel projektu.

Ponadto należy mieć na uwadze, ze zasady tworzenia i funkcjonowania mieszkań treningowych powinny być zgodne z Ustawą z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2023 r. poz. 901 z późn. zm.) i Rozporządzeniem Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 30 października 2023 r. w sprawie mieszkań treningowych i wspomaganych (Dz. U. 2023 r. poz. 2354), a także Załącznikiem nr 12 do Regulaminu wyboru projektów: Szczegółowe zasady realizacji wsparcia w zakresie typów projektów 3 Podrozdział 1.9 Usługi świadczone w mieszkaniach treningowych i wspomaganych.

Należy mieć na uwadze, że przedmiotem zapytań w zakresie procedury wyboru projektów o charakterze ogólnym oraz dotyczących Regulaminu nie mogą być konkretne zapisy czy rozwiązania zastosowane w danym projekcie. Należy jednocześnie pamiętać, że odpowiedź udzielona nie jest równoznaczna z wynikiem oceny projektu.

Zgodnie z Wytycznymi dotyczącymi kwalifikowalności wydatków na lata 2021-2027, Rozdział 3. Szczególne warunki kwalifikowalności, Podrozdział 3.4. Zakup nieruchomości, pkt. 3 Zakup nieruchomości kwalifikuje się do współfinansowania, jeżeli spełnione są łącznie następujące warunki:

a) cena nabycia nie przekracza wartości rynkowej nieruchomości, a jej wartość potwierdzona jest operatem szacunkowym sporządzonym przez uprawnionego rzeczoznawcę w rozumieniu ustawy o gospodarce nieruchomościami; wartość nieruchomości powinna być określona na dzień jej zakupu zgodnie z art. 156 ust. 3 tej ustawy,

b) nabyta nieruchomość jest niezbędna do realizacji projektu i kwalifikowana wyłącznie w zakresie, w jakim jest wykorzystana do celów realizacji projektu, zgodnie z przeznaczeniem określonym w umowie o dofinansowanie projektu,

c) zakup nieruchomości został przewidziany we wniosku o dofinansowanie projektu i wskazany w umowie o dofinansowanie projektu.

Mając na uwadze specyfikę niniejszego naboru w kontekście kryteriów wyboru projektów zakup/budowa nieruchomości w celu utworzenia mieszkań treningowych lub wspomaganych nie są rekomendowane. Status wnioskodawcy uprawnionego do uzyskania dofinansowania, tj. w szczególności jednostki samorządu terytorialnego i innej jednostki publicznej oraz preferencje w zakresie realizacji projektów w partnerstwie z jednostką samorządu terytorialnego/jednostką organizacyjną działającą w imieniu tej jednostki, wskazuje na potencjał, który powinien być wykorzystany do realizacji projektu.

Należy mieć na uwadze, że przedmiotem zapytań w zakresie procedury wyboru projektów o charakterze ogólnym oraz dotyczących Regulaminu nie mogą być konkretne zapisy czy rozwiązania zastosowane w danym projekcie. Należy jednocześnie pamiętać, że odpowiedź udzielona nie jest równoznaczna z wynikiem oceny projektu.

Główną funkcją wskaźników jest zmierzenie, na ile cel projektu został zrealizowany, tj., kiedy można uznać, że zidentyfikowany problem został rozwiązany, a projekt zakończył się sukcesem. W trakcie realizacji projektu wskaźniki powinny ponadto umożliwiać mierzenie jego postępu względem celów projektu. Wskaźniki powinny w sposób precyzyjny i mierzalny umożliwić weryfikację stopnia realizacji określonych celów. Nie jest wykluczona sytuacja, aby po zakończeniu rekrutacji w projekcie wartości wskaźników w podziale na płeć zostały zmienione. Wymaga to zgody Instytucji Zarządzającej programem Fundusze Europejskie dla Lubelskiego 2021 – 2027 (IZ FEL), zgodnie z treścią informacji o współpracy dla Beneficjentów i Partnerów w zakresie realizowanych projektów w ramach Programu FEL, przesłanej Beneficjentowi po podpisaniu Umowy. Powyższa sytuacja wymaga przedstawienia przez Beneficjenta uzasadnienia, które będzie stanowiło podstawę do akceptacji bądź nie, modyfikacji danych liczbowych w podziale na płeć.

W ramach typu 3 zaplanowanie usługi wytchnieniowej nie jest możliwe. Specyfika typu projektów uniemożliwia realizację opieki wytchnieniowej dla opiekunów faktycznych w ramach działań możliwych do uwzględnienia w niniejszym typie projektu.

Wytyczne dotyczące kwalifikowalności wydatków na lata 2021 – 2027 nie wykluczają zakupu środka transportu jako wydatku kwalifikowalnego w ramach projektu. Należy pamiętać, że wydatek ten podlega ocenie m. in. w kontekście efektywności kosztowej z uwzględnieniem celu naboru – w przedmiotowym przypadku, czy zakup jest najbardziej efektywną metodą zapewnienia dowozu dla uczestników wsparcia, w szczególności w kontekście liczebności grupy docelowej i częstotliwości wsparcia, z uwzględnieniem porównania do kosztów związanych z innymi sposobami zapewnienia transportu uczestników, mając na uwadze środki transportu będące w zasobach wnioskodawcy. Ostateczna ocena efektywności wydatku dokonywana jest podczas oceny formalno – merytorycznej wniosku na podstawie całościowych zapisów wniosku o dofinansowanie.

Zgodnie z Wytycznymi dotyczącymi kwalifikowalności wydatków na lata 2021 – 2027, Rozdział 3. Szczególne warunki kwalifikowalności, Podrozdział 3.4. Zakup nieruchomości, pkt. 3 Zakup nieruchomości kwalifikuje się do współfinansowania, jeśli spełnione są łącznie następujące warunki:

1. cena nabycia nie przekracza wartości rynkowej nieruchomości, a jej wartość potwierdzona jest operatem szacunkowym sporządzonym przez uprawnionego rzeczoznawcę w rozumieniu ustawy o gospodarce nieruchomościami; wartość nieruchomości powinna być określona na dzień jej zakupu zgodnie z art.156 ust.3 tej ustawy,
2. nabyta nieruchomość jest niezbędna do realizacji projektu i kwalifikowana wyłącznie w zakresie, w jakim jest wykorzystana do celów realizacji projektu, zgodnie z przeznaczeniem określonym w umowie o dofinansowanie projektu,
3. zakup nieruchomości został przewidziany we wniosku o dofinansowanie projektu i wskazany w umowie o dofinansowanie projektu.

Wydatki związane z adaptacją lub remontem budynku mogą być uznane za kwalifikowalne jedynie w przypadku, gdy jest to niezbędne do realizacji projektu oraz zgodnie z umową o dofinansowanie projektu.

Mając na uwadze specyfikę niniejszego naboru w kontekście kryteriów wyboru projektów zakup/budowa nieruchomości w celu utworzenia mieszkań treningowych lub wspomaganych nie są rekomendowane. Status wnioskodawcy uprawnionego do uzyskania dofinansowania, tj. w szczególności jednostki samorządu terytorialnego i innej jednostki publicznej oraz preferencje w zakresie realizacji projektów w partnerstwie z jednostką samorządu terytorialnego/jednostką organizacyjną działającą w imieniu tej jednostki, wskazuje na potencjał, który powinien być wykorzystany do realizacji projektu.

Zgodnie z kryterium specyficznym dostępu nr 6 Diagnoza potrzeb: Projekt odpowiada na potrzeby i problemy grupy docelowej, zidentyfikowane na obszarze jego realizacji. Diagnoza zostanie przygotowana przez wnioskodawcę przed złożeniem wniosku o dofinansowanie projektu, w oparciu o dostępne, weryfikowalne dane/informacje dotyczące obszaru wsparcia. Wnioski z diagnozy powinny zostać zawarte we wniosku o dofinansowanie projektu, a zaplanowane działania powinny odpowiadać na zidentyfikowane problemy. Kryterium ma zastosowanie do typów projektu nr: 3 i 4. Teleopieka może stanowić wyłącznie element wsparcia. Jej wykorzystanie jest możliwe pod warunkiem zagwarantowania kompleksowości usług.

Zgodnie z załącznikiem nr 12 do Regulaminu wyboru projektów: Szczegółowe zasady realizacji wsparcia w zakresie typów projektów 3 i 4, Rozdział I Wymagania dotyczące poszczególnych form wsparcia „Odbiorcami usług są osoby potrzebujące wsparcia w codziennym funkcjonowaniu. Usługi opiekuńcze są świadczone dla osób potrzebujących wsparcia w codziennym funkcjonowaniu, a usługi asystenckie w szczególności dla osób z niepełnosprawnościami”. Zgodnie z definicją zawartą w Wytycznych dotyczących realizacji projektów z udziałem środków Europejskiego Funduszu Społecznego Plus w regionalnych programach na lata 2021–2027 osoba potrzebująca wsparcia w codziennym funkcjonowaniu – to osoba, która ze względu na wiek, stan zdrowia lub niepełnosprawność wymaga opieki lub wsparcia w związku z niemożnością samodzielnego wykonywania co najmniej jednej z podstawowych czynności dnia codziennego.

Zgodnie z Regulaminem wyboru projektów nr FELU.08.05-IZ.00-003/24 Rozdział III Wymagania w zakresie postępowania, pkt. 3.5 Wymagania w zakresie wskaźników projektu „Wnioskodawca zobligowany jest do wskazania we wniosku o dofinansowanie projektu wskaźników w następującym zakresie:

a) wskaźników produktu oraz wskaźników rezultatu, do osiągnięcia których przyczyni się realizacja projektu (adekwatne do rodzaju zaplanowanego wsparcia),

b) wszystkich wskaźników podlegających monitorowaniu (wraz ze wskazaniem sposobu pomiaru i źródła pomiaru wskaźnika - również w przypadku zerowej wartości docelowej)”.

W pkt. 3.5 wskazano 5 wskaźników produktu oraz 5 wskaźników rezultatu, dotyczących typów projektów, które mogą być realizowane w ramach niniejszego naboru.

Ponadto „Wnioskodawca zobowiązany jest do monitorowania na etapie realizacji projektu powyższych wskaźników kluczowych na podstawie składanych wniosków o płatność (również w przypadku zerowej wartości docelowej). W przypadku innych wspólnych wskaźników produktu IZ zobowiązuje Beneficjentów do zbierania danych osobowych dot. wskaźników, nie ma możliwości wykorzystywania szacunków”.

Zgodnie z Regulaminem wyboru projektów nr FELU.08.05-IZ.00-003/24 Rozdział IV Zasady finansowania projektu, pkt. 4.3.1 Uproszczone metody rozliczania wydatków: „Stawki jednostkowe: Z uwagi na specyfikę projektów, w ramach niniejszego naboru nie przewiduje się rozliczania wydatków za pomocą stawek jednostkowych. Kwoty ryczałtowe: W ramach niniejszego naboru nie przewiduje się rozliczania wydatków za pomocą kwot ryczałtowych”. Ponadto zgodnie z pkt. 4.3 Budżet projektu: „Koszty pośrednie projektu są rozliczane wyłącznie z wykorzystaniem następujących stawek ryczałtowych: a) 25% kosztów bezpośrednich – w przypadku projektów o wartości kosztów bezpośrednich do 830 tys. PLN włącznie, b) 20% kosztów bezpośrednich – w przypadku projektów o wartości kosztów bezpośrednich powyżej 830 tys. PLN do 1 740 tys. PLN włącznie, c) 15% kosztów bezpośrednich – w przypadku projektów o wartości kosztów bezpośrednich powyżej 1 740 tys. PLN do 4 550 tys. PLN włącznie, d) 10% kosztów bezpośrednich – w przypadku projektów o wartości kosztów bezpośrednich przekraczającej 4 550 tys. PLN”. W związku z powyższym koszty bezpośrednie rozliczane są na podstawie rzeczywiście poniesionych wydatków, a koszty pośrednie z wykorzystaniem właściwej stawki ryczałtowej.

Zgodnie z Rozdziałem IX Instrukcji wypełniania wniosku o dofinansowanie projektu w ramach programu Fundusze Europejskie dla Lubelskiego 2021-2027 w zakresie Priorytetów VIII – X (Załącznik nr 2 do Regulaminu wyboru projektów) „Wnioskodawca musi wskazać na podstawie jakich dokumentów źródłowych będzie kwalifikował uczestników do projektu”. W Podrozdziale 3.3 Grupy docelowe, Regulaminu wyboru projektów do dofinansowania w ramach naboru nr FELU.08.05-IZ.00-003/24, wskazano szeroki katalog dokumentów, w oparciu, o które może być weryfikowana kwalifikowalność uczestnika projektu. W związku z powyższym, Wnioskodawca powinien wybrać spośród wskazanych w Rozdziale 3.3, pkt 8, dokumenty stanowiące podstawę kwalifikowalności uczestnika do projektu, z uwzględnieniem struktury grupy docelowej i cech uczestnika. Jednak, jak wskazano w Załączniku nr 12 do Regulaminu wyboru projektów (Szczegółowe zasady realizacji wsparcia w zakresie typów projektów 3 i 4, Rozdział I Wymagania dotyczące poszczególnych form wsparcia Podrozdział I.2 Usługi społeczne), w odniesieniu do usług społecznych, których to odbiorcami są osoby potrzebujące wsparcia w codziennym funkcjonowaniu, do oceny stopnia samodzielności fizycznej należy zastosować skalę podstawową – skalę Katza (ADL), która pozwala ocenić radzenie sobie danej osoby z czynnościami życia codziennego w miejscu zamieszkania, takimi jak np.: kąpanie się, ubieranie czy samodzielne jedzenie. Natomiast do mierzenia oceny złożonych czynności życia codziennego należy zastosować skalę Lawtona (IADL). Skala ta mierzy niezależność życiową, czyli zapewnienie funkcjonowania gospodarstwa domowego przez osobę potrzebującą wsparcia na podstawie jej radzenia sobie w środowisku zewnętrznym lub ze złożoną czynnością, jaką jest np. samodzielne przygotowanie posiłków, leków czy zakup artykułów spożywczych i związane z tym wyjście z domu.

Zgodnie z Wytycznymi dotyczącymi realizacji projektów z udziałem środków Europejskiego Funduszu Społecznego Plus w regionalnych programach na lata 2021-2027 Sekcja 4.3.3 Usługi w mieszkaniach pkt. 3 Liczba miejsc w mieszkaniu (treningowym, wspomaganym lub mieszkaniu z usługami/ze wsparciem) nie może być większa niż 3, chyba, że większa liczba miejsc wynika z faktu bycia rodziną w rozumieniu ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2023 r. poz. 901, z późn. zm.). Pokoje w mieszkaniu powinny być 1-osobowe. Ponadto zgodnie z Regulaminem wyboru projektów do dofinansowania w sposób konkurencyjny w ramach naboru nr FELU.08.05-IZ.00-003/24, usługi w postaci mieszkań treningowych lub mieszkań wspomaganych oraz innych mieszkań, w których są oferowane usługi społeczne i wsparcie osób je zamieszkujących, zwanych dalej „mieszkaniami z usługami/ze wsparciem”, o ile liczba miejsc w mieszkaniu nie jest większa niż 3.

Zgodnie ze stanowiskiem Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej (MFiPR) wyrażonym w trakcie procedury zgłaszania uwag do Wytycznych dotyczących realizacji projektów z udziałem środków Europejskiego Funduszu Społecznego Plus w regionalnych programach na lata 2021–2027 (Wytycznych), w zakresie uwarunkowań, na podstawie których do Wytycznych wprowadzono inne zapisy niż zawarte w Rozporządzeniu Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 30 października 2023 r. w sprawie mieszkań treningowych i wspomaganych, „zmiany zapisów Wytycznych spowodowane są stopniowym wdrażaniem w zakresie realizacji wsparcia EFS+ w Polsce zasad deinstytucjonalizacji, w tym postanowień Konwencji ONZ o Prawach Osób Niepełnosprawnych. Postulaty w tym zakresie zgłaszało Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej jako instytucja odpowiedzialna za zapisy przepisów prawa w tym obszarze (w odniesieniu do nagromadzenia mieszkań w jednej lokalizacji), a także partnerzy społeczni, którzy postulują ograniczenie liczby miejsc w mieszkaniach do 1 (lub 3 w przypadku rodzin), a liczby mieszkań w jednym budynku do 25%, uzasadniając, że jest to forma wsparcia o charakterze segregacyjnym (powołując się m.in. na art. 5 i 19 Konwencji ONZ o Prawach Osób Niepełnosprawnych, Komentarz Generalny nr 5 do Konwencji, Uwagi Końcowe Komitetu ONZ ds. Praw Osób z Niepełnosprawnościami do sprawozdania Polski z wdrażania Konwencji, czy Wytyczne ONZ dot. deinstytucjonalizacji, w tym w sytuacjach kryzysowych).

Duża liczba osób w jednym mieszkaniu bądź lokalizacji może powodować ryzyko przyjmowania cech instytucji. W opinii MFiPR zaproponowane rozwiązanie stanowi kompromis pomiędzy poprzednimi zapisami, a postulatami partnerów społecznych, że mieszkania powinny być jednoosobowe. Zaproponowane zapisy jednocześnie dbają o podążanie w kierunku zasad wyznaczonych w Konwencji, dobro odbiorców wsparcia, ale też cel zwiększenia podaży usług.

Należy też zwrócić uwagę na fakt, iż Wytyczne dostosowują zapisy do znowelizowanych zapisów ustawy o pomocy społecznej (i rozporządzeń wykonawczych), jednak doprecyzowują zasady wsparcia z FE do zapisów Umowy Partnerstwa i wynikających z niej kierunków (wzmocnienie deinstytucjonalizacji i wdrażania postanowień Konwencji). Tym samym należy stosować przepisy prawa powszechnie obowiązującego z uwzględnieniem dodatkowych uregulowań zawartych w Wytycznych”.

Instytucja Organizująca Nabór w ramach niniejszego naboru nie wskazuje limitów odnośnie składania ilości wniosków.

Należy mieć na uwadze, że przedmiotem zapytań w zakresie procedury wyboru projektów o charakterze ogólnym oraz dotyczących Regulaminu nie mogą być konkretne zapisy czy rozwiązania zastosowane w danym projekcie. Należy jednocześnie pamiętać, że odpowiedź udzielona nie jest równoznaczna z wynikiem oceny projektu.

Tak, w ramach jednej lokalizacji jest możliwe utworzenie więcej niż 1 mieszkania. Niemniej należy mieć na uwadze zapisy załącznika nr 12 do Regulaminu wyboru projektów: Szczegółowe zasady realizacji wsparcia w zakresie typów projektów 3 i 4: „W przypadku nieruchomości, w której znajduje się do 8 lokali włącznie, mieszkania treningowe lub wspomagane mogą stanowić 50% lokali. W nieruchomości o większej liczbie lokali, maksymalna liczba takich mieszkań wynosi 4 i 25% nadwyżki liczby lokali powyżej 4. W przypadku mieszkań, w których przebywa jedna osoba, mieszkania te mogą stanowić 100% lokali w przypadku nieruchomości, w której znajduje się do 8 lokali włącznie, a w przypadku większych nieruchomości ― odpowiednio 25% nadwyżki liczby lokali powyżej 8”.

Zgodnie z kryterium specyficznym dostępu nr 7 Trwałość projektu Beneficjenci zobowiązani są do zachowania trwałości miejsc utworzonych w ramach projektu w mieszkaniach treningowych i mieszkaniach po zakończeniu realizacji projektu. Trwałość musi być zachowana przez okres odpowiadający okresowi realizacji projektu. Trwałość jest rozumiana jako instytucjonalna gotowość podmiotów do świadczenia usług. Oznacza to, że w przypadku wystąpienia popytu na usługę beneficjent musi być gotowy do świadczenia usługi o zakresie oraz jakości usług świadczonych w ramach projektu.

W ramach projektu można zaplanować koszty związane z zapewnieniem dostępności dla osób z niepełnosprawnościami.

Zgodnie z załącznikiem nr 12 do Regulaminu wyboru projektów: Szczegółowe zasady realizacji wsparcia w zakresie typów projektów 3 i 4: „Mieszkania treningowe oraz mieszkania wspomagane nie mogą być zlokalizowane na nieruchomości, na której znajdują się placówka opieki instytucjonalnej”. Pojęcie "nieruchomość" jest określone w kodeksie cywilnym i tę definicję należy stosować.

Natomiast opiekę instytucjonalną należy rozumieć zgodnie z definicją uwzględnioną w Regulaminie wyboru projektów: tj.:

„opieka instytucjonalna – usługi świadczone:

a) w placówce opiekuńczo-pobytowej, czyli placówce wieloosobowego, całodobowego pobytu i opieki, w której liczba mieszkańców jest większa niż 8 osób, lub w której spełniona jest co najmniej jedna z poniższych przesłanek:

i. usługi nie są świadczone w sposób zindywidualizowany (dostosowany do potrzeb i możliwości danej osoby);

ii. wymagania organizacyjne mają pierwszeństwo przed indywidualnymi potrzebami mieszkańców;

iii. mieszkańcy nie mają wystarczającej kontroli nad swoim życiem i nad decyzjami, które ich dotyczą w zakresie funkcjonowania w ramach placówki;

iv. mieszkańcy są odizolowani od ogółu społeczności lub zmuszeni do mieszkania razem; (…)

W kontekście zadanych pytań należy zwrócić szczególną uwagę czy mieszkańcy w planowanej lokalizacji nie będą odizolowani od ogółu społeczności.

Ponadto ION zaznacza, że zgodnie z ww. załącznikiem nr 12 Szczegółowe zasady realizacji wsparcia w zakresie typów projektów 3 i 4: Mieszkania treningowe i wspomagane prowadzone są zgodnie z Ustawą z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2023 r. poz. 901 z późn. zm.) i Rozporządzeniem Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 30 października 2023 r. w sprawie mieszkań treningowych i wspomaganych (Dz. U. 2023 r. poz. 2354). Z uwagi na powyższe tworzone mieszkania wspomagane muszą być prowadzone zgodnie z ww. ustawą oraz spełniać standardy wynikające z ww. rozporządzenia.

Instytucja Ogłaszająca Nabór (ION) wyjaśnia, że warunek zawarty w załączniku nr 12 do Regulaminu wyboru projektów: Szczegółowe zasady realizacji wsparcia w zakresie typów projektów 3 i 4: „Mieszkania treningowe oraz mieszkania wspomagane nie mogą być zlokalizowane na nieruchomości, na której znajduje się placówka opieki instytucjonalnej”, należy interpretować w następujący sposób:

Pojęcie "nieruchomość" jest określone w kodeksie cywilnym i tę definicję należy stosować.

Natomiast opiekę instytucjonalną należy rozumieć zgodnie z definicją uwzględnioną w Regulaminu wyboru projektów: tj.:

„opieka instytucjonalna – usługi świadczone:

a) w placówce opiekuńczo-pobytowej, czyli placówce wieloosobowego, całodobowego pobytu i opieki, w której liczba mieszkańców jest większa niż 8 osób, lub w której spełniona jest co najmniej jedna z poniższych przesłanek:

i. usługi nie są świadczone w sposób zindywidualizowany (dostosowany do potrzeb i możliwości danej osoby);

ii. wymagania organizacyjne mają pierwszeństwo przed indywidualnymi potrzebami mieszkańców;

iii. mieszkańcy nie mają wystarczającej kontroli nad swoim życiem i nad decyzjami, które ich dotyczą w zakresie funkcjonowania w ramach placówki;

iv. mieszkańcy są odizolowani od ogółu społeczności lub zmuszeni do mieszkania razem; (…)

Z uwagi na powyższe Wnioskodawca musi rozważyć czy prowadzony Środowiskowy Dom Samopomocy spełnia ww. przesłanki klasyfikujące go do opieki instytucjonalnej.

Jednocześnie ION informuje, że niezależnie od powyższego wsparcie w ramach naboru nr FELU.08.05-IZ.00-003/24 dotyczy wyłącznie usług świadczonych w społeczności lokalnej.

Powyższe wynika z warunku określonego dla Działania 8.5 w SZOP: „Wsparcie z zakresu usług społecznych dotyczy wyłącznie usług świadczonych w społeczności lokalnej.” Usługi świadczone w społeczności lokalnej należy interpretować zgodnie definicją zawartą w Regulaminie wyboru projektów, tj.:

„usługi społeczne lub zdrowotne umożliwiające osobom niezależne życie w środowisku lokalnym, a dzieciom życie w rodzinie lub rodzinnej pieczy zastępczej. Usługi te zapobiegają odizolowaniu osób od rodziny lub społeczności lokalnej oraz umożliwiają podtrzymywanie więzi rodzinnych i sąsiedzkich. Są to usługi świadczone w sposób:

a) zindywidualizowany (dostosowany do potrzeb i możliwości danej osoby);

b) umożliwiający odbiorcom tych usług kontrolę nad swoim życiem i nad

decyzjami, które ich dotyczą (w zakresie wsparcia dzieci uwzględnianie ich

zdania);

c) zapewniający, że odbiorcy usług nie są odizolowani od ogółu społeczności lub

nie są zmuszeni do mieszkania razem;

d) gwarantujący, że wymagania organizacyjne nie mają pierwszeństwa przed

indywidualnymi potrzebami osoby z niej korzystającej.

Warunki, o których mowa w lit. a–d, muszą być spełnione łącznie.”

W kontekście zadanego pytania należy zwrócić szczególną uwagę czy mieszkańcy w planowanej lokalizacji nie będą odizolowani od ogółu społeczności oraz czy będzie możliwe podtrzymywanie więzi rodzinnych i sąsiedzkich.

Ponadto ION zaznacza, że usługi w postaci mieszkań treningowych lub mieszkań wspomaganych w ramach przedmiotowego naboru powinny być realizowane zgodnie ze znowelizowaną Ustawą z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. 2023 r. poz. 901 z późn. zm.), tj. zgodnie ze standardem wynikającym z ww. ustawy oraz aktów wykonawczych wydanych na jej podstawie, z uwzględnieniem dodatkowych uregulowań wynikających z Wytycznych dotyczących realizacji projektów z udziałem środków Europejskiego Funduszu Społecznego Plus w regionalnych programach na lata 2021-2027.