Fundusze Europejskie dla Lubelskiego

1. Zgodnie z Wytycznymi dotyczącymi realizacji projektów z udziałem środków Europejskiego Funduszu Społecznego Plus w regionalnych programach na lata 2021-2027 (Wytyczne EFS+), wsparcie w ramach projektu nie może powodować zastąpienia środkami projektu dotychczasowego finansowania usług ze środków innych niż europejskie. Należy pamiętać, że „wsparcie dla usług opiekuńczych lub asystenckich prowadzi każdorazowo do zwiększenia liczby miejsc świadczenia usług w społeczności lokalnej oraz liczby osób objętych usługami świadczonymi w społeczności lokalnej przez danego beneficjenta w stosunku do danych z roku poprzedzającego rok złożenia wniosku o dofinansowanie projektu. Obowiązek zwiększania liczby miejsc świadczenia usług oraz liczby osób objętych tymi usługami nie dotyczy:

a) wsparcia dla usług opiekuńczych świadczonych przez opiekunów faktycznych;

b) wsparcia realizowanego przez CUS (którego skala powinna wynikać z lokalnej diagnozy potrzeb);

c) wsparcia realizowanego uprzednio w ramach programów rządowych.

Obowiązek zwiększania liczby osób objętych usługami nie oznacza zakazu jednoczesnego wsparcia osób dotychczas obejmowanych usługami przez beneficjenta”.

Przy planowanej realizacji działań w DDP należy mieć na uwadze zapisy ww. Wytycznych oraz dokumentacji obowiązującej dla naboru nr FELU.08.05-IZ.00-001/25. Realizacja wsparcia będzie dopuszczalna o ile zapisy umowy dot. zasad trwałości przedsięwzięcia, w ramach którego został utworzony DDP nie stanowią inaczej.

2. W przypadku projektu, który nie znajduje się w okresie trwałości wnioskodawca ma możliwość realizacji i finansowania działań w DDP zgodnie z zakresem wsparcia oraz warunkami obowiązującymi dla naboru nr FELU.08.05-IZ.00-001/25. Niemniej należy pamiętać, że wsparcie w ramach projektu nie może powodować zmniejszenia dotychczasowego finansowania usług asystenckich lub opiekuńczych przez beneficjenta.

Co do zasady wydatki związane z personelem projektu są kwalifikowalne o ile spełnione są warunki z Wytycznych dotyczących kwalifikowalności wydatków na lata 2021-2027 (Podrozdział 3.8. Personel projektu), zgodnie z którymi m.in. koszty związane z zaangażowaniem personelu projektu mogą być kwalifikowalne, o ile konieczność zaangażowania personelu projektu wynika z charakteru projektu.

Przeprowadzenie prac remontowo-adaptacyjnych również jest możliwe o ile spełnione są warunki z ww. Wytycznych (Podrozdział 2.2. Ogólne warunki kwalifikowalności). W przypadku wydatków ponoszonych w ramach cross-financingu (Wytyczne - Podrozdział 2.4. Cross-financing), zgodnie z warunkami określonymi dla Działania 8.5 w SZOP, wartość wydatków w ramach cross-financingu stanowi nie więcej niż 15% finansowania UE.

Zgodnie z zapisami Regulaminu wyboru projektów do dofinansowania w sposób konkurencyjny w ramach naboru nr FELU.08.05-IZ.00-001/25 możliwym do realizacji są m.in. projekty w zakresie wsparcia tworzenia warunków i usług w zakresie opieki osób potrzebujących wsparcia w codziennym funkcjonowaniu w miejscu zamieszkania (1b) oraz wsparcia opiekunów faktycznych (nieformalnych) osób potrzebujących wsparcia w codziennym funkcjonowaniu, w tym opieka wytchnieniowa, poradnictwo, kształcenie potrzebne do opieki (1c), co oznacza, że osoby potrzebujące wsparcia w codziennym funkcjonowaniu mogą stanowić grupę docelową projektu.

Zapisy załącznika nr 8 do Regulaminu wyboru projektów: Szczegółowe zasady realizacji wsparcia w zakresie typów projektów 1 a)-d), 2 „Odbiorcami usług opiekuńczych są osoby potrzebujące wsparcia w codziennym funkcjonowaniu, czyli osoby, które ze względu na wiek, stan zdrowia lub niepełnosprawność wymagają opieki lub wsparcia w związku z niemożnością samodzielnego wykonywania co najmniej jednej z podstawowych czynności życia codziennego”. Zatem usługi opiekuńcze obligatoryjnie musza być skierowane do osób potrzebujących wsparcia w codziennym funkcjonowaniu, które wpisują się w kategorię osób zagrożonych wykluczeniem społecznym.

Zgodnie z zapisami Regulaminu wyboru projektów do dofinansowania w sposób konkurencyjny w ramach naboru nr FELU.08.05-IZ.00-001/25 4.1 Wkład własny „4. Źródłem finansowania wkładu własnego mogą być zarówno środki publiczne jak i prywatne. O zakwalifikowaniu źródła pochodzenia wkładu własnego (publiczny/prywatny) decyduje status prawny podmiotu wnoszącego wkład, tj. beneficjenta/partnera/strony trzeciej lub uczestnika. Wkład własny może pochodzić m.in. z budżetu JST, Funduszu Pracy, środków prywatnych, środków PFRON”.

Istnieje możliwość sfinansowania wkładu własnego z opłat pobieranych od uczestników, jednakże należy pamiętać, iż zgodnie z zapisami SZOP dot. Działania FELU.08.05 Usługi społeczne, pkt 20) „Osoby w wieku 65+ w niekorzystnej sytuacji społ.-ekonom. będą miały dostęp do usług finansowanych z EFS+ bez wkładu finansowego”. Wydatki w projekcie powinny zostać oszacowane z zastosowaniem warunków i procedur kwalifikowalności określonych w Wytycznych kwalifikowalności oraz z uwzględnieniem stawek rynkowych zgodnie z zapisami Regulaminu pkt 4.4 ppkt 5. W budżecie projektu ujęte mogą być jedynie wydatki kwalifikowalne spełniające warunki określone w Wytycznych kwalifikowalności. Należy pamiętać, że informacja na temat pobierania opłat od uczestników powinna zostać zawarta we wniosku o dofinansowanie projektu i podlegać będzie ocenie pod kątem celowości i ewentualnego ograniczenia dostępu do projektu dla potencjalnych uczestników projektu.

Zgodnie z podrozdziałem 1.1 Podstawy prawne, dokumenty programowe Regulaminu wyboru projektów FELU.08.05-IZ.00-001/25 “Wnioskodawca ubiegający się o dofinansowanie zobowiązany jest korzystać z aktualnej na dzień ogłoszenia naboru wersji dokumentów. Zaleca się, aby wnioskodawca aplikujący o środki w ramach naboru na bieżąco zapoznawał się z informacjami zamieszczanymi na stronie internetowej oraz na portalu”. Dodatkowo zgodnie z zapisami Regulaminu podrozdział 4.5 Kwalifikowalność wydatków w pkt 4 wskazano, że „Instytucja Organizująca Nabór (ION) zastrzega, że zasady kwalifikowalności wydatków mogą ulec zmianie w toku naboru lub na etapie realizacji projektu, w związku ze zmianą przepisów prawa, zmianą Wytycznych w rozumieniu art. 5 ustawy wdrożeniowej lub zmianą umowy o dofinansowanie projektu, pkt 3. Do oceny kwalifikowalności wydatków stosuje się wersję Wytycznych kwalifikowalności obowiązującą w dniu poniesienia wydatku”.

Wobec powyższego, zgodnie z zapisami Regulaminu wyboru projektów Wnioskodawcy są zobligowani do stosowania aktualnej na dzień ogłoszenia naboru wersji dokumentów, czyli w tym przypadku Wytycznych dotyczących kwalifikowalności wydatków na lata 2021–2027 z dnia 19 marca 2025 r.

Zgodnie z zapisami kryterium specyficznego nr 6 w przypadku realizacji wsparcia w zakresie finansowania tworzenia lub utrzymania miejsc świadczenia usług w formie stacjonarnej Wnioskodawca zapewnia trwałość tych miejsc przez okres odpowiadający co najmniej okresowi realizacji projektu. Trwałość jest rozumiana jako instytucjonalna gotowość podmiotów do świadczenia usług społecznych. Obowiązek zachowania trwałości nie dotyczy miejsc świadczenia usług opiekuńczych w formie usług sąsiedzkich.

Zgodnie z zapisami kryterium premiującego nr 5, kryterium uznaje się za spełnione w przypadku, kiedy „projekt zakłada realizację typu projektu 1 a) Projekty w zakresie rozwoju usług opiekuńczych świadczonych w społeczności lokalnej, w formach dziennych i całodobowych, zgodnie z ideą deinstytucjonalizacji, co oznacza konieczność zaplanowania wsparcia w formie dziennej i/lub całodobowej. Należy mieć na uwadze, że ostateczna ocena spełnienia kryterium premiującego dokonywana jest na etapie oceny formalno-merytorycznej projektu na podstawie całościowych zapisów wniosku o dofinansowanie projektu.

Zgodnie z typem projektu 1a. „rozwój usług opiekuńczych świadczonych w społeczności lokalnej, w formach dziennych i całodobowych” istnieje możliwość realizacji dziennych usług opiekuńczych poza miejscem zamieszkania. Niemniej utworzony ośrodek wsparcia musi spełniać standardy wskazane w załączniku nr 8 do Regulaminu wyboru projektów: Szczegółowe zasady realizacji wsparcia w zakresie typów projektów 1 a-d, 2, Sekcja III.1.2 Dzienny dom pomocy – minimalny standard funkcjonowania. Zgodnie z zapisami ww. załącznika:

„(…) 2. DDP jest ośrodkiem wsparcia przeznaczonym dla osób potrzebujących wsparcia w codziennym funkcjonowaniu, zapewniającym całodzienne usługi opiekuńcze, specjalistyczne usługi opiekuńcze oraz aktywizację w sferze fizycznej, intelektualnej oraz społecznej.

3. DDP powinien pełnić funkcję różną od klubu seniora, świetlicy czy klubu samopomocy. Podstawą działalności takiego domu musi być zapewnienie bezpiecznego miejsca pobytu i wsparcia w czynnościach samoobsługowych, a także pielęgnacji osobom, które nie mogą funkcjonować bez pomocy innych osób. W drugiej kolejności DDP może pełnić rolę socjalizacyjną i aktywizującą (…)”.

Zasadniczą kwestią jest zgodność funkcjonowania utworzonej placówki z typem 1 projektu w ramach przedmiotowego naboru oraz ze standardami zawartymi w załączniku nr 8. Nie wyklucza to możliwości użycia nazwy „Klub Seniora”, pod warunkiem spełnienia wymagań określonych w tym załączniku.

Odpowiedź 1:

Dzienny Dom Pomocy (DDP) jest jedną z form świadczenia usług społecznych w społeczności lokalnej którą wskazują Wytyczne dotyczące realizacji projektów z udziałem środków Europejskiego Funduszu Społecznego Plus w regionalnych programach na lata 2021–2027 (Sekcja 4.3.5. Minimalne wymagania świadczenia usług społecznych w społeczności lokalnej).

Zgodnie z ich brzmieniem, ośrodkiem wsparcia przeznaczonym dla osób potrzebujących wsparcia w codziennym funkcjonowaniu, zapewniającym całodzienne usługi opiekuńcze, specjalistyczne usługi opiekuńcze oraz aktywizację w sferze fizycznej, intelektualnej oraz społecznej jest właśnie DDP.

Zgodnie z powyższym wnioskodawca, który planuje realizację działań wskazanych w pytaniu powinien realizować je zgodnie z minimalnym standardem funkcjonowania wskazanym w załączniku nr 8 do Regulaminu wyboru projektów: Szczegółowe zasady realizacji wsparcia w zakresie typów projektów 1 a)-d), 2 (Sekcja III.1.2).

Odpowiedź 2:

Zgodnie z odpowiedzią na pytanie nr 1 nie ma możliwości realizowania usług wskazanych w pytaniu w innej formie niż zgodnie ze standardami funkcjonowania Dziennego Domu Pomocy.

Zgodnie z typem projektu 1a. „rozwój usług opiekuńczych świadczonych w społeczności lokalnej, w formach dziennych i całodobowych” istnieje możliwość realizacji dziennych usług opiekuńczych poza miejscem zamieszkania. Niemniej utworzony ośrodek wsparcia musi spełniać standardy Dziennego domu pomocy. Zgodnie z zapisami załącznika nr 8 do Regulaminu wyboru projektów:

„(…) 2. DDP jest ośrodkiem wsparcia przeznaczonym dla osób potrzebujących wsparcia w codziennym funkcjonowaniu, zapewniającym całodzienne usługi opiekuńcze, specjalistyczne usługi opiekuńcze oraz aktywizację w sferze fizycznej, intelektualnej oraz społecznej.

3. DDP powinien pełnić funkcję różną od klubu seniora, świetlicy czy klubu samopomocy. Podstawą działalności takiego domu musi być zapewnienie bezpiecznego miejsca pobytu i wsparcia w czynnościach samoobsługowych, a także pielęgnacji osobom, które nie mogą funkcjonować bez pomocy innych osób. W drugiej kolejności DDP może pełnić rolę socjalizacyjną i aktywizującą (…)”.

Zasadniczą kwestią jest zgodność funkcjonowania placówki z typem nr 1 projektu w ramach przedmiotowego naboru oraz ze standardami zawartymi w załączniku nr 8. Nie wyklucza to możliwości użycia nazwy „Klub Seniora”, pod warunkiem spełnienia wymagań określonych w tym załączniku. W przypadku, gdyby działalność Klubu Seniora skupiała się jedynie na formach innych niż zawarte w typie projektu nr 1 i standardach z załącznika nr 8 do Regulaminu, takie wsparcie nie mogłoby być sfinansowane w ramach naboru. Działania aktywizacyjne mogą być realizowane jako działanie towarzyszące.

Zgodnie z definicją kryterium nr 1 do naboru nr FELU.08.05-IZ.00-001/25, wnioskodawcą uprawnionym do ubiegania się o dofinansowanie może być:

• a) jednostka samorządu terytorialnego lub jednostka organizacyjna działająca w imieniu tej jednostki; albo
• b) związek lub porozumienie lub stowarzyszenie jednostek samorządu terytorialnego; albo
• c) podmiot świadczący usługi społeczne; albo
• d) podmiot wymieniony w art. 3 ust 2 i 3 ustawy o pożytku publicznym i o wolontariacie (Dz.U z 2024 r. poz. 1491) z późn. zm. statutowo działający w obszarze pomocy i integracji społecznej; albo
• e) instytucja pomocy i integracji społecznej; albo
• f) podmiot ekonomii społecznej.

Rodzaj prowadzonej działalności nie decyduje o zakwalifikowaniu do kategorii podmiotu uprawnionego do dofinansowania. Prywatny podmiot świadczący usługi Podstawowej Opieki Zdrowotnej może zaliczać się do kategorii podmiotu świadczącego usługi społeczne, o ile jego działalność nie koncentruje się wyłącznie na świadczeniach usług zdrowotnych, które nie są definiowane jako usługi społeczne w kontekście zasad dotyczących tego naboru. Należy również mieć na względzie konieczność spełnienia warunków zdefiniowanych w kryterium specyficznym nr 5: „Wnioskodawca musi posiadać co najmniej 2-letnie doświadczenie, a w przypadku projektu partnerskiego doświadczenie to powinno być udokumentowane przez Wnioskodawcę lub partnera. Wnioskodawca lub partner powinien wykazać doświadczenie w pracy z określoną grupą docelową oraz w zakresie merytorycznym projektu”.

Ostateczna ocena wniosku o dofinansowanie projektu dokonywana jest na etapie oceny formalno-merytorycznej projektu na podstawie całościowych zapisów wniosku o dofinansowanie projektu.

Zgodnie z definicją kryterium specyficznego dostępu 5, „wnioskodawca lub partner musi posiadać co najmniej 2-letnie doświadczenie w zakresie pracy z grupą docelową, którą zamierza objąć wsparciem, lub w zakresie merytorycznym, którego dotyczy projekt”. Kryterium to nie precyzuje, że doświadczenie musi być zdobyte wyłącznie na terenie województwa lubelskiego.

W związku z tym, Wnioskodawca lub Partner, posiadający doświadczenie zdobyte w innym województwie, może przystąpić do naboru, o ile wykaże, że spełnia warunek 2-letniego doświadczenia w zakresie wskazanym w kryterium wyboru projektów dotyczących pracy z grupą docelową, którą zamierza objąć wsparciem i/lub w obszarze merytorycznym, w którym udzielane będzie wsparcie przewidziane w ramach projektu.

Należy mieć na uwadze, iż zgodnie z kryterium merytorycznym 8, ocenie punktowanej podlegać będzie doświadczenie Wnioskodawcy w realizacji zadań określonych w projekcie (w tym doświadczenie partnerów i innych podmiotów, o ile dotyczy) w kontekście dotychczasowej działalności i możliwości weryfikacji rezultatów tej działalności w trzech aspektach, w tym określonego terytorium, które dotyczyć będzie realizacja projektu. Ponadto, zgodnie z zapisami Regulaminu wyboru projektów do dofinansowania w sposób konkurencyjny w ramach naboru nr FELU.08.05-IZ.00-001/25, zgodnie z warunkami określonymi dla Działania 8.5 w ramach SZOP, Beneficjent w okresie realizacji projektu prowadzi biuro projektu (lub posiada siedzibę, filię, delegaturę, oddział czy inną prawnie dozwoloną formę organizacyjną działalności podmiotu) na terenie województwa lubelskiego, z możliwością udostępnienia pełnej dokumentacji wdrażanego projektu oraz zapewniające uczestnikom projektu możliwość osobistego kontaktu z kadrą projektu.

Instytucja Organizująca Nabór wskazuje katalog wnioskodawców uprawnionych do ubiegania się o dofinansowanie w Regulaminie wyboru projektów (pkt 3.1 Podmioty uprawnione do ubiegania się o dofinansowanie) oraz w definicji kryterium specyficznego dostępu nr 1. Powyższe dotyczy jedynie wnioskodawcy a nie partnera projektu. ION nie wskazuje zamkniętego katalogu podmiotów, które mogą zostać partnerem w projekcie.

Wnioskodawca w przypadku projektu, który nie znajduje się w okresie trwałości ma możliwość aplikowania, realizacji i finansowania działań w DDP zgodnie z zakresem wsparcia oraz warunkami obowiązującymi dla naboru nr FELU.08.05-IZ.00-001/25. Niemniej należy pamiętać, że wsparcie w ramach projektu nie może powodować zmniejszenia dotychczasowego finansowania usług asystenckich lub opiekuńczych przez beneficjenta. Zgodnie z Wytycznymi dotyczącymi realizacji projektów z udziałem środków Europejskiego Funduszu Społecznego Plus w regionalnych programach na lata 2021-2027 (Wytyczne EFS+) należy pamiętać, że „wsparcie dla usług opiekuńczych lub asystenckich prowadzi każdorazowo do zwiększenia liczby miejsc świadczenia usług w społeczności lokalnej oraz liczby osób objętych usługami świadczonymi w społeczności lokalnej przez danego beneficjenta w stosunku do danych z roku poprzedzającego rok złożenia wniosku o dofinansowanie projektu. Obowiązek zwiększania liczby miejsc świadczenia usług oraz liczby osób objętych tymi usługami nie dotyczy:

a) wsparcia dla usług opiekuńczych świadczonych przez opiekunów faktycznych;

b) wsparcia realizowanego przez CUS (którego skala powinna wynikać z lokalnej diagnozy potrzeb);

c) wsparcia realizowanego uprzednio w ramach programów rządowych.

Obowiązek zwiększania liczby osób objętych usługami nie oznacza zakazu jednoczesnego wsparcia osób dotychczas obejmowanych usługami przez beneficjenta”.

Przy planowanej realizacji działań w DDP należy pamiętać, że musi on spełniać standardy wskazane w załączniku nr 8 do Regulaminu wyboru projektów: Szczegółowe zasady realizacji wsparcia w zakresie typów projektów 1 a-d, 2, Sekcja III.1.2 Dzienny dom pomocy – minimalny standard funkcjonowania. Realizacja wsparcia będzie dopuszczalna o ile zapisy umowy dot. zasad trwałości przedsięwzięcia, w ramach którego został utworzony DDP nie stanowią inaczej.

Zgodnie z definicją przedmiotowego kryterium „Kryterium ma na celu zapewnienie powiązania wsparcia związanego z podnoszeniem kwalifikacji i kompetencji z realizacją działań merytorycznych, tj. usług społecznych realizowanych w środowisku lokalnym w ramach projektu. Spełnienie kryterium zostanie zweryfikowane na podstawie zapisów we wniosku o dofinansowanie projektu. Kryterium ma zastosowanie do typu projektu nr: 1 d)”. Ponadto zgodnie z Regulaminem wyboru projektów do dofinansowania w sposób konkurencyjny w ramach naboru nr FELU.08.05-IZ.00-001/25 (str. 28 pkt 3.3 Grupy docelowe) grupę docelową stanowią m.in.: kadra realizująca działania w obszarze usług społecznych.

Zgodnie z definicją usług świadczonych w społeczności lokalnej, którą definiują Wytyczne dotyczące realizacji projektów z udziałem środków Europejskiego Funduszu Społecznego Plus w regionalnych programach na lata 2021–2027, do usług społecznych należą m.in. „usługi asystenckie, świadczone przez asystentów na rzecz osób z niepełnosprawnościami (oraz ich rodzin), umożliwiające stałe lub okresowe wsparcie tych osób w wykonywaniu podstawowych czynności dnia codziennego, niezbędnych do ich aktywnego funkcjonowania społecznego, zawodowego lub edukacyjnego”.

Mając na uwadze powyższe, asystent osobisty OzN będzie mógł podnieść swoje kwalifikacje i kompetencje w związku z realizacją działań merytorycznych w ramach projektu. Niemniej należy mieć na względzie sposób zaangażowania kadry merytorycznej, w kontekście zapisów Regulaminu (str. 29 pkt 3.3 Grupy docelowe), gdzie wskazano dokumenty będące podstawą do potwierdzenia spełnienia przez uczestnika kryterium kwalifikowalności, a tym samym uprawniające do udziału w projekcie: „6. ION wskazuje następujące dokumenty potwierdzające spełnienie przez uczestnika projektu kryterium kwalifikowalności uprawniające do udziału w projekcie, tj. m.in.: d) w przypadku kadry podmiotów świadczących usługi w społeczności lokalnej: • umowa o pracę, umowa o wolontariat”.

Aktualizacja 22.05.2025 r.:

Instytucja Organizująca Nabór w celu doprecyzowania odpowiedzi na zadane pytanie informuje, że dokumentem potwierdzającym spełnienie przez uczestnika projektu kryterium kwalifikowalności uprawniające do udziału w projekcie w przypadku kadry podmiotów świadczących usługi w społeczności lokalnej jest m.in. umowa o pracę, umowa o wolontariat, co nie wyklucza zastosowania umowy cywilnoprawnej.

Kategoria wnioskodawców „instytucja pomocy i integracji społecznej” oznacza instytucję działającą w obszarach zarówno pomocy społecznej jak również integracji społecznej. Obszar pomocy społecznej i integracji społecznej określają w szczególności zadania realizowane przez jednostki organizacyjne pomocy społecznej wymienione w ustawie o pomocy społecznej oraz podmioty, o których mowa w ustawie o zatrudnieniu socjalnym. Wpis do określonego rejestru i/lub PKD nie jest wymagany. Forma prowadzonej działalności nie decyduje o zakwalifikowaniu do kategorii podmiotu uprawnionego do dofinansowania. Samo posiadanie doświadczenia w realizacji projektów EFS w zakresie włączenia/integracji społecznej osób zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym nie decyduje o zakwalifikowaniu podmiotu do ww. kategorii wnioskodawców.

Należy również mieć na względzie konieczność spełnienia warunków zdefiniowanych w kryterium specyficznym dostępu nr 5: „Wnioskodawca posiada co najmniej 2- letnie doświadczenie, a w przypadku projektu partnerskiego wnioskodawca lub partner posiada doświadczenie wynoszące co najmniej 2 lata. Doświadczenie, o którym mowa w kryterium dotyczy: a) pracy z grupą docelową, którą Wnioskodawca zamierza objąć wsparciem i/lub b) zakresu merytorycznego, którego dotyczy projekt”.

W przypadku projektu dotyczącego utworzenia Dziennego Domu Pomocy (DDP) w ramach naboru nr FELU.08.05-IZ.00-001/25 Działania 8.5, koszty najmu lokalu na potrzeby prowadzenia DDP mogą być uznane za kwalifikowalne w ramach kosztów bezpośrednich, pod warunkiem spełnienia określonych kryteriów i zasad zawartych w Wytycznych dotyczących kwalifikowalności wydatków na lata 2021-2027 zgodnie z którymi zaplanowane koszty powinny dotyczyć pomieszczeń, w których realizowane są zadania merytoryczne tj. usługi opiekuńcze, specjalistyczne usługi opiekuńcze oraz aktywizacja w sferze fizycznej, intelektualnej społecznej z wykluczeniem kosztów związanych z obsługą administracyjną projektu, które stanowią techniczną obsługę projektu i powinny zostać uwzględnione w ramach kosztów pośrednich.

Zgodnie z brzmieniem kryterium premiującego nr 3 „Projekt będzie realizowany na terenie gmin zagrożonych trwałą marginalizacją lub miast średnich tracących funkcje społeczno-gospodarcze w województwie lubelskim”, wnioskodawca może otrzymać punkty premiujące, jeżeli zgodnie z definicją kryterium wsparcie zostanie skierowane „do grup docelowych z gmin zagrożonych trwałą marginalizacją lub miast średnich tracących funkcje społecznogospodarcze (wskazanych w Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego 2030) (KSRR 2030). Spełnienie kryterium zostanie zweryfikowane na podstawie zapisów we wniosku o dofinansowanie projektu oraz weryfikacji z załącznikami KSRR 2030: Załącznik – lista gmin zagrożonych trwałą marginalizacją. Załącznik – lista miast średnich tracących funkcje społecznogospodarcze. Kryterium ma zastosowanie do typów projektu nr: 1a)-d), 2”.

Wnioskodawca ma możliwość realizacji projektu na terenie kilku gmin, w tym przynajmniej jednej z wykazu gmin zagrożonych trwałą marginalizacją lub miast średnich tracących funkcje społeczno-gospodarcze, za co może otrzymać punkty premiujące. Należy pamiętać, że kryterium premiujące nr 3 ma charakter fakultatywny, co oznacza, że jego spełnienie nie jest warunkiem koniecznym do uzyskania dofinansowania. Ostateczna ocena wniosku o dofinansowanie dokonywana jest na etapie oceny formalno-merytorycznej projektu na podstawie całościowych zapisów wniosku o dofinansowanie projektu.

Zgodnie z kryterium premiującym nr 2 w ramach naboru nr FELU.08.05-IZ.00-001/25 punkty premiujące można uzyskać w przypadku, gdy projekt będzie realizowany w partnerstwie składającym się z jednostki samorządu terytorialnego/jednostki organizacyjnej działającej w imieniu jednostki samorządu terytorialnego oraz podmiotu ekonomii społecznej (PES). PES definiuje art. 2, pkt 5 Ustawy o ekonomii społecznej z dnia 5 sierpnia 2022 r. Zgodnie z przytoczoną podstawą prawną przez PES należy rozumieć:

a) spółdzielnię socjalną,

b) warsztat terapii zajęciowej i zakład aktywności zawodowej,

c) centrum integracji społecznej i klub integracji społecznej,

d) spółdzielnię pracy, w tym spółdzielnię inwalidów i spółdzielnię niewidomych, oraz spółdzielnię produkcji rolnej,

e) organizację pozarządową, o której mowa w art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2023 r. poz. 571), z wyjątkiem partii politycznych, europejskich partii politycznych, związków zawodowych i organizacji pracodawców, samorządów zawodowych, fundacji utworzonych przez partie polityczne i europejskich fundacji politycznych,

f) podmiot, o którym mowa w art. 3 ust. 3 pkt 1, 2 lub 4 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie;

Reasumując, jeśli podmiot wpisuję się w ww. katalog jest uznawany za PES. Wymóg rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym jest uzależniony od jego formy prawnej.

Zgodnie z kryterium specyficznym dostępu nr 1 w ramach naboru nr FELU.08.05-IZ.00-001/25 wnioskodawcą uprawnionym do ubiegania się o dofinansowanie jest m.in. jednostka samorządu terytorialnego lub jednostka organizacyjna działająca w imieniu tej jednostki. Zatem jednostka organizacyjna powiatu działająca w imieniu powiatu (posiadająca stosowne pełnomocnictwa) może być wnioskodawcą w ramach przedmiotowego naboru.

W odniesieniu do kwestii realizacji trwałości projektu z MRPiPS w postaci Powiatowego Domu Seniora + ION informuje, że zgodnie z typem projektu 1a) „rozwój usług opiekuńczych świadczonych w społeczności lokalnej, w formach dziennych i całodobowych” istnieje możliwość realizacji dziennych usług opiekuńczych poza miejscem zamieszkania. Ośrodek wsparcia musi spełniać standardy wskazane w załączniku nr 8 do Regulaminu wyboru projektów: Szczegółowe zasady realizacji wsparcia w zakresie typów projektów 1 a-d, 2, Sekcja III.1.2 Dzienny dom pomocy – minimalny standard funkcjonowania.

Ponadto należy mieć na uwadze warunki wynikające z Wytycznych dotyczących realizacji projektów z udziałem środków Europejskiego Funduszu Społecznego Plus w regionalnych programach na lata 2021-2027 (Wytyczne EFS+), tj.:

• wsparcie dla usług opiekuńczych lub asystenckich prowadzi każdorazowo do zwiększenia liczby miejsc świadczenia usług w społeczności lokalnej oraz liczby osób objętych usługami świadczonymi w społeczności lokalnej przez danego beneficjenta w stosunku do danych z roku poprzedzającego rok złożenia wniosku o dofinansowanie projektu. Obowiązek zwiększania liczby miejsc świadczenia usług oraz liczby osób objętych tymi usługami nie dotyczy:

a) wsparcia dla usług opiekuńczych świadczonych przez opiekunów faktycznych;

b) wsparcia realizowanego przez CUS (którego skala powinna wynikać z lokalnej diagnozy potrzeb);

c) wsparcia realizowanego uprzednio w ramach programów rządowych.

Obowiązek zwiększania liczby osób objętych usługami nie oznacza zakazu jednoczesnego wsparcia osób dotychczas obejmowanych usługami przez beneficjenta.

• wsparcie w ramach projektu nie może spowodować;

a) zmniejszenia dotychczasowego finansowania usług asystenckich lub opiekuńczych oraz

b) zastąpienia środkami projektu dotychczasowego finansowania usług ze środków innych niż europejskie.

Reasumując, realizacja wsparcia będzie dopuszczalna, jeżeli spełnione zostaną ww. warunki oraz wsparcie będzie realizowane zgodnie z zakresem wsparcia oraz warunkami obowiązującymi dla naboru nr FELU.08.05-IZ.00-001/25, jak również zapisy umowy dot. zasad trwałości przedsięwzięcia, w ramach którego został utworzony Powiatowy Dom Seniora + nie stanowią inaczej.

Zgodnie z Szczegółowym Opisem Priorytetów programu Fundusze Europejskie dla Lubelskiego 2021-2027 (Karta Działania FELU.08.05 Usługi społeczne, Opis działania, pkt 4), „Wsparcie oferowane w projektach jest dostosowane do indywidualnych potrzeb, potencjału i osobistych preferencji odbiorców tych usług (zwłaszcza w przypadku osób potrzebujących wsparcia w codziennym funkcjonowaniu i osób z niepełnosprawnościami)”. Tym samym, rodzaj i zakres oferowanego w projekcie wsparcia powinien zależeć przede wszystkim od indywidualnych potrzeb odbiorców wsparcia oraz zgłaszanych przez nich preferencji. Specjalistyczne usługi opiekuńcze są usługami dostosowanymi do szczególnych potrzeb wynikających z rodzaju schorzenia czy niepełnosprawności danej osoby, które potrzebowały będą też zwykłych usług opiekuńczych obejmujących pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, opiekę higieniczną, zaleconą przez lekarza pielęgnację oraz zapewnienie kontaktów z otoczeniem. Przykładowo, pielęgnacja wspierająca proces leczenia (jedna z form specjalistycznych usług opiekuńczych) powinna być jedynie jednym z elementów kompleksowego pakietu wsparcia zawierającego w szczególności podstawowe usługi opiekuńcze. Reasumując, co do zasady należy przyjąć, że osoby objęte usługami opiekuńczymi mogą zostać objęte specjalistycznymi usługami opiekuńczymi.

Poprzez sformułowanie „usługi dowożenia posiłków” w ramach wsparcia towarzyszącego należy rozumieć dostarczanie posiłku z miejsca jego przygotowania do uczestnika projektu.

Zgodnie z zapisami zawartymi w definicji kryterium specyficznego dostępu nr 6 Projekt zakłada zachowanie trwałości wspartych w ramach projektu miejsc świadczenia usług społecznych, tj.: „(…) W przypadku realizacji wsparcia w zakresie finansowania tworzenia lub utrzymania miejsc świadczenia usług w formie stacjonarnej Wnioskodawca zapewnia trwałość tych miejsc przez okres odpowiadający co najmniej okresowi realizacji projektu. (…). Tym samym obowiązek zachowania trwałości nie dotyczy usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania, jak również specjalistycznych usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania.

Zgodnie z definicją kryterium specyficznego dostępu nr 5 do naboru FELU.08.05-IZ.00-001/25, Wnioskodawca posiadający co najmniej 2-letnie doświadczenie spełnia wymagania określone w tym kryterium, również w przypadku projektów realizowanych w partnerstwie. Kryterium wskazuje, że „w przypadku projektu partnerskiego wnioskodawca lub partner posiada doświadczenie wynoszące co najmniej 2 lata”. Oznacza to, że spełnienie warunku przez jedną ze stron tj. Wnioskodawcę lub partnera jest wystarczające do uznania kryterium za spełnione.
Doświadczenie, o którym mowa, powinno dotyczyć pracy z grupą docelową objętą wsparciem i/lub zakresu merytorycznego projektu i musi pochodzić z okresu nie dłuższego niż 5 lat przed datą złożenia wniosku.

Zgodnie z zapisami Regulaminu, Podrozdział 2.1 Podstawowe informacje o naborze, pkt 8 „należy mieć na uwadze, że przedmiotem zapytań w zakresie procedury wyboru projektów o charakterze ogólnym oraz dotyczących Regulaminu nie mogą być konkretne zapisy czy rozwiązania zastosowane w danym projekcie celem ich wstępnej oceny”. Ostateczna ocena spełnienia kryterium dokonywana jest na etapie oceny formalno-merytorycznej projektu na podstawie całościowych zapisów wniosku o dofinansowanie projektu.

Zgodnie z brzmieniem kryterium premiującego nr 2 „projekt będzie realizowany w partnerstwie składającym się z jednostki samorządu terytorialnego (JST) lub jednostki organizacyjnej działającej w imieniu JST oraz podmiotu ekonomii społecznej”. Kryterium to wynika z zapisów Wytycznych EFS+ oraz programu Fundusze Europejskie dla Lubelskiego 2021–2027 i ma na celu promowanie współpracy międzysektorowej – pomiędzy sektorem publicznym a społecznym – jako formy zwiększającej skuteczność realizowanych działań. W związku z powyższym, spełnienie kryterium premiującego nr 2 jest możliwe w przypadku, gdy Wnioskodawcą jest podmiot uprawniony do ubiegania się o dofinansowanie, zgodnie z definicją kryterium specyficznego dostępu nr 1, a projekt będzie realizowany w partnerstwie z JST i podmiotem ekonomii społecznej.

Zgodnie z zapisami kryterium premiującego nr 6, dodatkowe punkty mogą zostać przyznane w przypadku, gdy projekt będzie realizowany przez jednostki samorządu terytorialnego (JST), która na dzień złożenia wniosku przyjęły w formie uchwały Lokalny Plan Deinstytucjonalizacji Usług Społecznych (LPDI). Oznacza, to że możliwość spełnienia kryterium, a tym samym otrzymania dodatkowych punktów istnieje w przypadku realizacji projektu przez JST lub w partnerstwie z JST, spełniających warunki wskazane w kryterium.

Nie istnieje wykaz gmin, które przyjęły w formie uchwały lokalny plan rozwoju usług społecznych/plan deinstytucjonalizacji usług społecznych. Wnioskodawca ubiegający się o punkty w ramach tego kryterium powinien w dokumentacji aplikacyjnej wskazać numer uchwały rady gminy, na mocy której przyjęto odpowiedni plan, co stanowi potwierdzenie spełnienia warunku tego kryterium.

Zgodnie z definicją wskaźnika rezultatu bezpośredniego „Liczba osób, które uzyskały kwalifikacje po opuszczeniu programu”, do wskaźnika wlicza się osoby, które otrzymały wsparcie EFS+ i uzyskały kwalifikacje lub kompetencje po opuszczeniu projektu. W definicji wskaźnika (załącznik nr 4 do Regulaminu wyboru projektu: Wykaz wskaźników dotyczących Działania 8.5 Usługi społeczne) wskazano, w jaki sposób należy zapewnić proces walidacji i certyfikacji nabytych kwalifikacji lub kompetencji. Co do zasady wskazany wydatek może zostać uznany za kwalifikowalny, jeśli będzie racjonalny i niezbędny do poniesienia w kontekście opisanych zadań i osiągnięcia celów projektu. Np. proces walidacji i certyfikacji uzyskania kompetencji może być realizowany w jednej instytucji szkoleniowej, przy zachowaniu zasady, że proces walidacji jest prowadzony przez inną osobę aniżeli proces kształcenia. Zatem, po dokonaniu analizy czy w przypadku wsparcia szkoleniowego kadr na potrzeby świadczenia usług w społeczności lokalnej, szkolenia zakończą się uzyskaniem kwalifikacji czy kompetencji i dostosowaniu właściwego zakresu procesu walidacji i certyfikacji w projekcie, możliwe jest uwzględnienie tego typu wydatku w budżecie projektu.

Ostateczna ocena kwalifikowalności wydatków w kontekście ich niezbędności i osiągnięcia zaplanowanych celów i założonych wskaźników dokonywana jest na etapie oceny formalno-merytorycznej projektu na podstawie całościowych zapisów wniosku o dofinansowanie projektu.

Pytanie 1:

Czy za wydatek kwalifikowalny w ramach kosztów bezpośrednich zostanie uznane ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej Wnioskodawcy i/lub Partnera oraz personelu projektu, w zakresie świadczonych usług społecznych i/lub zdrowotnych. Usługi świadczone w ramach projektu mogą dotyczyć m.in. świadczeń opiekuńczych, w tym specjalistycznych usług opiekuńczych, usług zdrowotnych (opieki pielęgniarskiej), opieki paliatywnej, w trakcie których mogą wystąpić zdarzenia niepożądane (szkody) powstałe w następstwie podejmowanych działań. Przykładem takiej szkody może być nawet niezamierzone przeniesienie na osobę uczestnicząca w projekcie choroby zakaźnej. Potrzeba zakupu ubezpieczenia OC wynika w tym przypadku nie z chęci zwolnienia z odpowiedzialności podmiotu/podmiotów realizujących projekt, ale ma na celu zapewnienie, by poszkodowani byli w stanie zaspokoić swoją szkodę. Dodatkowo, rozwiązanie to pozwala zabezpieczyć korzystającego i personel korzystającego przed ewentualnymi roszczeniami osób trzecich.

Pytanie 2:

Czy za wydatek kwalifikowalny w ramach kosztów bezpośrednich zostanie uznane ubezpieczenie od następstw nieszczęśliwych wypadków [NNW] uczestników projektu korzystających ze wsparcia w ramach utworzonego w projekcie dziennego domu pomocy?

Odpowiedź na pytanie 1 i 2:

Zgodnie z zapisami Podrozdziału 3.6 Wytycznych dotyczących kwalifikowalności wydatków na lata 2021-2027 koszty ubezpieczeń są możliwe, o ile są uzasadnione i niezbędne do realizacji projektu oraz wynikają z przepisów prawa z wyłączeniem wydatków na ubezpieczenia dotyczących fazy eksploatacyjnej projektu. Przy czym, zasadność wprowadzenia tej pozycji budżetowej w ramach projektu należy odpowiednio uzasadnić we wniosku o dofinansowanie.

Pytanie 3:

Czy za wydatek kwalifikowalny w ramach kosztów bezpośrednich zostanie uznane ubezpieczenie zdrowotne wolontariusza. Zgodnie z przepisami art. 46 ust. 1 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz.U. 2016, poz. 239 z późn. zm.), w związku z art. 68 Ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. 2015, poz. 581 z późn. zm.) korzystający, a zatem podmiot na rzecz którego wolontariusz wykonuje świadczenie, może zgłosić wolontariusza do ubezpieczenia zdrowotnego, o ile nie jest on objęty ubezpieczeniem zdrowotnym z innego tytułu, np. stosunku pracy, nauki. Ubezpieczenie to nie jest obowiązkowe i zależy jedynie od ustaleń między stronami.

Pytanie 4:

Czy za wydatek kwalifikowalny w ramach kosztów bezpośrednich zostanie uznane ubezpieczenie NNW wolontariusza, jeżeli świadczenie wykonywane jest przez okres nie dłuższy niż 30 dni. Zgodnie z przepisami art. 46 ust. 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz.U. 2016, poz. 239 z późn. zm.), korzystający, zobowiązany jest zapewnić wolontariuszowi ubezpieczenie od następstw nieszczęśliwych wypadków, jeżeli świadczenie wykonywane jest przez okres nie dłuższy niż 30 dni, niezależnie od tego czy wolontariusz posiada już takie ubezpieczenie przysługujące mu z innego tytułu.

Pytanie 5:

Czy za wydatek kwalifikowalny w ramach kosztów bezpośrednich zostanie uznane ubezpieczenie OC wolontariusza? W oparciu o przepis art. 46 ust. 6 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz.U. 2016, poz. 239 z późn. zm.), korzystający może zapewnić wolontariuszowi ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej w zakresie pełnionych przez niego świadczeń. Pomimo, iż powyższy przepis nie ma charakteru obligatoryjnego, rozwiązanie to pozwala zabezpieczyć korzystającego oraz wolontariusza przed ewentualnymi roszczeniami osób trzecich.

Odpowiedź na pytanie 3, 4 i 5:

Zgodnie z zapisami Podrozdziału 3.3 pkt 1 ppkt b) Wytycznych dotyczących kwalifikowalności wydatków na lata 2021-2027 nieodpłatna praca wolontariuszy w ramach projektu stanowi wkład niepieniężny wnoszony przez Beneficjenta projektu. Wycena nieodpłatnej dobrowolnej pracy może uwzględniać wszystkie koszty, które zostałyby poniesione w przypadku jej odpłatnego wykonywania przez podmiot działający na zasadach rynkowych. Wycena uwzględnia zatem koszt składek na ubezpieczenia społeczne oraz wszystkie pozostałe koszty wynikające z charakteru danego świadczenia, koszt podróży służbowych i diet lub innych niezbędnych kosztów ponoszonych przez osobę świadczącą nieodpłatną pracę związanych z wykonywaniem świadczeń na rzecz beneficjenta. Przy czym, zasadność wysokości tej pozycji budżetowej w ramach projektu należy odpowiednio uzasadnić we wniosku o dofinansowanie.

Niemniej w przypadku, gdy Beneficjent w swojej działalność podstawowej nie stosuje ubezpieczenia OC i NNW dla pracowników, w tym wolontariuszy, w opinii ION kwalifikowanie wydatków z tytułu ubezpieczenia OC i NNW wolontariusza (jako personelu projektu) jest niezasadne. Analogiczne podejście należy przyjąć w przypadku składki na ubezpieczenie zdrowotne dla wolontariusza.

Pytanie 6:

W Załączniku nr 8 do Regulaminu wyboru projektów: Szczegółowe zasady realizacji wsparcia w zakresie typów projektów 1 a)-d), 2, w Sekcji III.1.2 Dzienny dom pomocy – minimalny standard funkcjonowania, w ust. 2 ION zdefiniowała, iż „DDP jest ośrodkiem wsparcia przeznaczonym dla osób potrzebujących wsparcia w codziennym funkcjonowaniu, zapewniającym całodzienne usługi opiekuńcze, specjalistyczne usługi opiekuńcze oraz aktywizację w sferze fizycznej, intelektualnej oraz społecznej.” Definicja ta została w całości zaczerpnięta z Podsekcji 4.3.5.4. Wytycznych dotyczących realizacji projektów z udziałem środków Europejskiego Funduszu Społecznego Plus w regionalnych programach na lata 2021–2027.

W związku z powyższym proszę o wyjaśnienie:

A. Czy Wnioskodawca w opisie działań i koncepcji funkcjonowania DDP powinien uwzględnić każdą z 5 wskazanych powyżej usług, tj:

1. całodzienne usługi opiekuńcze
2. specjalistyczne usługi opiekuńcze
3. aktywizacja w sferze fizycznej
4. aktywizacja w sferze intelektualnej
5. aktywizacja w sferze społecznej

B. Czy brak którejkolwiek z wymienionych usług zostanie potraktowany podczas oceny jako nie spełnienie wymogów minimalnego standardu funkcjonowania DDP i będzie skutkował negatywną oceną wniosku o dofinansowanie?

C. Czy dla każdej z w/w usług finansowanie jej realizacji jest kwalifikowalne w ramach projektu? Proszę o wyczerpującą i jednoznaczną odpowiedź, gdyż w trakcie szkolenia w dniu 16.04.2025 r. została przez Pracownika ION przekazana informacja, że część z w/w usług Wnioskodawca musi sfinansować we własnym zakresie jako koszt niekwalifikowalny. W przypadku, gdy ION uznaje niektóre z wymienionych 5 usług jako działania lub koszty niekwalifikowalne, proszę o zmianę zapisów załącznika 8.

Odpowiedź:

1. Zgodnie z minimalnym standardem funkcjonowania Dziennego domu pomocy wynikającym z Wytycznych dotyczących realizacji projektów z udziałem środków Europejskiego Funduszu Społecznego Plus w regionalnych programach na lata 2021–2027 (dalej Wytyczne EFS+), DDP powinien zapewniać całodzienne usługi opiekuńcze, specjalistyczne usługi opiekuńcze oraz aktywizację w sferze fizycznej, intelektualnej oraz społecznej. Wnioskodawca w opisie działań i koncepcji funkcjonowania DDP powinien uwzględnić każdą z 5 wskazanych usług.
2. Brak którejkolwiek z wymienionych usług zostanie potraktowany podczas oceny jako niespełnienie wymogów minimalnego standardu funkcjonowania DDP.
3. W ramach niniejszego naboru wszystkie ze wskazanych usług (całodzienne usługi opiekuńcze, specjalistyczne usługi opiekuńcze, aktywizacja w sferze fizycznej, aktywizacja w sferze intelektualnej, aktywizacja w sferze społecznej) są możliwe do realizacji. Ostateczna ocena kwalifikowalności wydatków w kontekście ich niezbędności i osiągnięcia zaplanowanych celów i założonych wskaźników dokonywana jest na etapie oceny formalno-merytorycznej projektu na podstawie całościowych zapisów wniosku o dofinansowanie projektu.

Pytanie 7:

W Regulaminie wyboru projektów do dofinansowania w sposób konkurencyjny w ramach naboru nr FELU.08.05-IZ.00-001/25 Działania 8.5 Usługi społeczne (typ projektu 1 a)-d), 2) Priorytetu VIII Zwiększanie spójności społecznej, programu Fundusze Europejskie dla Lubelskiego 2021-2027, w punkcie 3.3 Grupy docelowe, w ppkcie 6, ION wskazuje następujące dokumenty potwierdzające spełnienie przez uczestnika projektu kryterium kwalifikowalności uprawniające do udziału w projekcie, tj. m.in.: w przypadku osób potrzebujących wsparcia w codziennym funkcjonowaniu:

• zaświadczenie lekarskie,
• orzeczenie o niepełnosprawności lub orzeczenie o stopniu niepełnosprawności,
• wywiad środowiskowy,
• zaświadczenie z ośrodka pomocy społecznej,
• ocena potrzeby wsparcia,
• inny dokument potwierdzający spełnienie przez uczestnika projektu kryterium kwalifikowalności uprawniające do udziału w projekcie.

W celu prawidłowego opisu procedury rekrutacji oraz sposobów weryfikacji wskaźników projektu, proszę o wyjaśnienie:

1. Czy w przypadku osób potrzebujących wsparcia w codziennym funkcjonowaniu Wnioskodawca powinien żądać od uczestnika projektu dla potwierdzenia kryterium kwalifikowalności uprawniającego do udziału w projekcie wszystkich wskazanych przez ION w w/w podpunkcie dokumentów?
2. Czy w przypadku osób potrzebujących wsparcia w codziennym funkcjonowaniu Wnioskodawca powinien żądać od uczestnika projektu dokumentów zawierających dane wrażliwe (tu: orzeczenie o niepełnosprawności zawiera informacje o rodzaju choroby – przyczyna niepełnosprawności jest oznaczona symbolem, który odpowiada kodowi ICD)? Zgodnie z par. 21 ust. 6 wzoru umowy o dofinansowanie, Beneficjent zobowiązany jest zebrać tylko niezbędne dane osobowe w zakresie umożliwiającym zarejestrowanie kompletnych informacji w CST2021 zgodnie z aktualną Instrukcją Użytkownika Zewnętrznego, Instrukcją Użytkownika SM EFS dla beneficjenta oraz Wytycznymi dotyczącymi warunków gromadzenia i przekazywania danych w postaci elektronicznej na lata 2021-2027. W dokumentach tych brak konieczności przetwarzania informacji o stanie zdrowia uczestnika projektu. Jeżeli Wnioskodawca powinien żądać od uczestnika projektu dokumentów zawierających dane wrażliwe, proszę o wskazanie podstawy prawnej określenia takiego wymogu w regulaminie naboru.
3. Czy w sytuacji, gdy Wnioskodawca (Beneficjent) posiada już informacje na temat sytuacji uczestnika projektu gromadzone na mocy przepisów prawa, np. jako niezbędne do realizacji wsparcia w rodzaju specjalistycznych usług opiekuńczych, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2005 r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych [Dz.U. 2024.816]), to czy może, dla potwierdzenie kwalifikowalności uczestnika, samodzielnie wystawić zaświadczenie potwierdzające spełnienie przez uczestnika projektu kryterium kwalifikowalności uprawniające do udziału w projekcie i czy taki dokument będzie wystarczający dla IZ?
4. Czy dokumenty, które są przetwarzane przez Wnioskodawcę na mocy przepisów prawa, np. jako niezbędne do realizacji wsparcia w rodzaju specjalistycznych usług opiekuńczych, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2005 r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych [Dz.U. 2024.816]), zawierające dane wrażliwe, będą przekazywane do IZ? Jeśli tak, prosimy o wskazanie podstawy prawnej, na jakiej Beneficjent, jako administrator danych osobowych, będzie udostępniał wskazane dane wrażliwe IZ. Zgodnie z art. 87 ust. 1 i art. 88 ustawy wdrożeniowej to Wnioskodawca (Beneficjent) jest administratorem danych osobowych, o których mowa w par. 21 ust. 1 umowy o dofinansowanie, w rozumieniu art. 4 pkt 7 RODO; proszę zatem o wskazanie - zgodnie z art. 6 ust. 1 RODO - podstawy prawnej do przetwarzania danych osobowych przez IZ w zakresie dotyczącym danych wrażliwych.

Odpowiedź:

1. Instytucja Organizująca Nabór w Regulaminie wyboru projektów do dofinansowania w sposób konkurencyjny w ramach naboru nr FELU.08.05-IZ.00-001/25 (pkt 3.3 Grupy docelowe ppkt 6) wskazuje dokumenty potwierdzające spełnienie przez uczestnika projektu kryterium kwalifikowalności uprawniające do udziału w projekcie do których należą między innymi dokumenty wskazane w pytaniu. Nie oznacza to, że muszą występować wszystkie razem, a także, że nie można wskazać innych. Do decyzji Wnioskodawcy należy wybór dokumentów adekwatnych oraz niezbędnych do potwierdzenia statusu danego uczestnika projektu.
2. Zgodnie z zapisami Ustawy z dnia 28 kwietnia 2022 r. o zasadach realizacji zadań finansowanych ze środków europejskich w perspektywie finansowej 2021–2027 art. 87:

„3. W przypadku osób otrzymujących wsparcie z Europejskiego Funduszu Społecznego Plus i osób ubiegających się o wsparcie w ramach projektu finansowanego z Europejskiego Funduszu Społecznego Plus podmioty wymienione w ust. 1 mogą również przetwarzać dane dotyczące pochodzenia rasowego lub etnicznego lub zdrowia, o których mowa w art. 9 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz. Urz. UE L 119 z 04.05.2016, str. 1, z późn. zm.11) ), oraz dane dotyczące terminu zakończenia odbywania kary pozbawienia wolności przez osoby skazane, o których mowa w art. 10 tego rozporządzenia, odnoszące się do tych osób, w celach określonych w art. 4 rozporządzenia ogólnego. Osoby upoważnione do przetwarzania danych osobowych są obowiązane do zachowania tych danych w poufności”.

Należy pamiętać, że zgodnie z Regulaminem (pkt 3.3 Grupy docelowe):

„8. Potwierdzanie spełnienia kryteriów kwalifikowalności uprawniających do udziału w projekcie jest przeprowadzane w sposób gwarantujący wiarygodność danych.

9. Przystępując do projektu uczestnik projektu musi potwierdzić zapoznanie się z informacjami wynikającymi z art. 13 i art. 14 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE. W przypadku uczestnika projektu nieposiadającego zdolności do czynności prawnych, fakt zapoznania się z powyższymi informacjami potwierdza jego opiekun prawny. Sposób udokumentowania zapoznania się z powyższymi informacjami musi pozwalać na zachowanie ścieżki audytu”.

Ponadto Regulamin w Rozdziale IX. Klauzula informacyjna dla wnioskodawców oraz beneficjentów wymienia podstawy prawne przetwarzania danych osobowych i zgodnie z pkt „11. Wnioskodawca/beneficjent na podstawie art. 87 ust. 1 w zw. z art. 88 ustawy wdrożeniowej jest odrębnym administratorem w rozumieniu art. 4 pkt 7 rozporządzenia 2016/679, w związku z czym spoczywają na nim wszystkie obowiązki wynikające ze wskazanego aktu prawnego oraz innych przepisów dotyczących przetwarzania danych osobowych, w tym wypełnianie obowiązku informacyjnego”.

3. Zgodnie z zapisami Regulaminu, potwierdzanie spełnienia kryteriów kwalifikowalności uprawniających do udziału w projekcie powinno zostać przeprowadzane w sposób gwarantujący wiarygodność danych. W opinii ION Beneficjent samodzielnie nie może wystawiać zaświadczeń potwierdzających spełnienie przez uczestnika kryterium kwalifikowalności uprawniającego do udziału w projekcie. Równoznaczne byłoby to z oświadczeniem Beneficjenta, że dany uczestnik spełnił kryteria uprawniające do udziału w projekcie, co mogłoby zostać zakwestionowane przez Instytucję Audytową. Wnioskodawca jest zobligowany do posiadania właściwego dokumentu wydanego zgodnie z zaleceniami lekarskimi lub przez specjalistę uprawnionego, czy też jednostkę uprawnioną, potwierdzającego zakres wsparcia dla osób potrzebujących wsparcia w postaci usług specjalistycznych z zachowaniem zgodności z prawodawstwem krajowym oraz w zgodzie z opisem wskazanym w lit. B pytania nr 7.
4. Zgodnie z art. 87 ust. 1 Ustawy z dnia 28 kwietnia 2022 r. o zasadach realizacji zadań finansowanych ze środków europejskich w perspektywie finansowej 2021–2027:

„1. W celach określonych w art. 4 rozporządzenia ogólnego, na zasadach określonych w ustawie, rozporządzeniu ogólnym, rozporządzeniu EFS+ oraz rozporządzeniu FST, minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego wykonujący zadania państwa członkowskiego, minister właściwy do spraw finansów publicznych, instytucje zarządzające, wspólny sekretariat, koordynator programów Interreg, kontroler krajowy, instytucje pośredniczące, instytucje wdrażające, instytucja pośrednicząca Interreg, beneficjenci i wnioskodawcy przetwarzają dane osobowe pozyskiwane bezpośrednio od osób, których dane dotyczą, z systemu teleinformatycznego, lub z rejestrów publicznych, o których mowa w art. 92 ust. 2”.

Art. 88. Podmioty, o których mowa w art. 87 ust. 1, są administratorami w rozumieniu art. 4 pkt 7 rozporządzenia, o którym mowa w art. 87 ust. 3.

Pytanie 8:

W związku z brakiem formalnego zdefiniowania w Regulaminie wyboru projektów nr FELU.08.05-IZ.00-001/25 pojęcia „usługi społeczne”, a także w związku z odwoływaniem się do tego pojęcia w treści kryteriów wyboru projektów, w tym kryteriów specyficznych dostępu, uprzejmie proszę o jednoznaczne wskazanie definicji pojęcia „usługi społeczne”. W treści regulaminu i załączników podane zostały tylko otwarte (niekompletne) katalogi przykładowych usług społecznych. Z kolei w Wytycznych dotyczących realizacji projektów z udziałem środków Europejskiego Funduszu Społecznego Plus w regionalnych programach na lata 2021–2027 również brak takiej formalnej definicji. Jedyną definicję formalną pojęcia „usługi społeczne” zawiera art. 2 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o realizowaniu usług społecznych przez centrum usług społecznych [Dz.U. 2019.1818], która to ustawa jest wskazana jako podstawa prawna dla przygotowania regulaminu wyboru projektów nr FELU.08.05-IZ.00-001/25. Ponieważ kryteria dostępu oceniane są na zasadzie zerojedynkowej, w regulaminie nie powinny zostać dopuszczone możliwości niejednoznacznych interpretacji kluczowych pojęć.

Odpowiedź:

Wytyczne EFS+ nie definiują bezpośrednio pojęcia „usług społecznych”, natomiast katalog usług społecznych znajduje się w definicji „usług świadczonych w społeczności lokalnej” wskazanych w wykazie pojęć przedmiotowych Wytycznych. Ponadto podrozdział 4.3. określa zasady dotyczące usług społecznych, które Instytucje Zarządzające Regionalnymi Programami powinny zapewnić. Zapisy Regulaminu wyboru projektów do dofinansowania w sposób konkurencyjny w ramach naboru nr FELU.08.05-IZ.00-001/25 są spójne z zapisami Wytycznych w tym zakresie.

Pytanie 9:

Wnioskodawca, w ramach usług opiekuńczych realizowanych w dziennym domu pomocy, chce zapewnić możliwość wykonywania prania i suszenia ubrań uczestników projektu. Proszę o wyjaśnienie, czy Wnioskodawca prawidłowo zalicza tego typu usługę do usług opiekuńczych, tj. obejmujących pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych i opiekę higieniczną.

Odpowiedź:

Zgodnie z kryterium specyficznym dostępu nr 4 projekt ma odpowiadać na potrzeby i problemy grupy docelowej, zidentyfikowane na obszarze jego realizacji oraz zakładać świadczenie usług społecznych w pierwszej kolejności na obszarach, gdzie usługi te nie są świadczone bądź dostęp do tych usług jest utrudniony. Ponadto zgodnie z definicją usług świadczonych w społeczności lokalnej zawartą w Wytycznych EFS+ „do usług społecznych i zdrowotnych świadczonych w społeczności lokalnej należą w szczególności: usługi opiekuńcze, obejmujące pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, opiekę higieniczną (…)”.

W związku z powyższym Dzienny Dom Pomocy może świadczyć wymienione w pytaniu usługi pod warunkiem uzasadnienia w kontekście potrzeb uczestników.

Zgodnie z załącznikiem nr 8 do Regulaminu wyboru projektów: Szczegółowe zasady realizacji wsparcia w zakresie typów projektów 1 a)-d), 2, Sekcja III.1.2 Dzienny dom pomocy – minimalny standard funkcjonowania „4. DDP powinien funkcjonować przez cały rok, we wszystkie dni robocze, co najmniej 8 godzin dziennie, w godzinach dostosowanych do potrzeb uczestników i ich rodzin. W wyjątkowych przypadkach liczba dni i godzin funkcjonowania dziennego domu pomocy może zostać dostosowana do lokalnych potrzeb”.

Powyższe oznacza, że wnioskodawca ma możliwość dostosowania liczby dni i godzin funkcjonowania DDP o ile wynika to z przeprowadzonej diagnozy potrzeb potencjalnych uczestników. Wnioski z diagnozy należy zawrzeć we wniosku o dofinansowanie projektu.

Zgodnie z udzieloną odpowiedzią z dnia 08.04.2025 r. na pytanie z dnia 01.04.2025 r., oprócz przytoczonego przez Pana zapisu na początku odpowiedzi wskazano również zapisy załącznika nr 8 do Regulaminu wyboru projektów, tj.

„(…)

2. DDP jest ośrodkiem wsparcia przeznaczonym dla osób potrzebujących wsparcia w codziennym funkcjonowaniu, zapewniającym całodzienne usługi opiekuńcze, specjalistyczne usługi opiekuńcze oraz aktywizację w sferze fizycznej, intelektualnej oraz społecznej.

3. DDP powinien pełnić funkcję różną od klubu seniora, świetlicy czy klubu samopomocy. Podstawą działalności takiego domu musi być zapewnienie bezpiecznego miejsca pobytu i wsparcia w czynnościach samoobsługowych, a także pielęgnacji osobom, które nie mogą funkcjonować bez pomocy innych osób. W drugiej kolejności DDP może pełnić rolę socjalizacyjną i aktywizującą (…)”.

ION wyjaśnia, że zawarte w końcowej części odpowiedzi sformułowanie „Działania aktywizacyjne mogą być realizowane jako działanie towarzyszące" należy interpretować zgodnie z przytoczoną powyżej pierwszą częścią odpowiedzi, tj.: jako aktywizację w sferze fizycznej, intelektualnej oraz społecznej (zapisy zawarte w ww. pkt 2), która może być świadczona przez Dzienny Dom Pomocy w drugiej kolejności (zapisy zawarte w ww. pkt 3). Zatem działań aktywizacyjnych wskazanych powyżej nie należy utożsamiać z usługami towarzyszącymi wskazanymi w kryterium specyficznym dostępu nr 9, które mają na celu działania umożliwiające pozostanie osób z niepełnosprawnościami i osób potrzebujących wsparcia w codziennym funkcjonowaniu w społeczności lokalnej, pozwalające tym osobom na w miarę możliwości samodzielne funkcjonowanie, w tym działania zwiększające mobilność, autonomię i bezpieczeństwo tych osób.

Mając na uwadze powyższe wynagrodzenie osób prowadzących zajęcia aktywizacyjne np. aktywizacja ruchowa, muzykoterapia może zostać uznane za wydatek kwalifikowalny w ramach działań aktywizujących, jeśli zajęcia te dotyczą uczestników objętych usługami opiekuńczymi. Niemniej ostateczna ocena kwalifikowalności wydatków w kontekście ich niezbędności i osiągnięcia zaplanowanych celów i założonych wskaźników dokonywana jest na etapie oceny formalno-merytorycznej projektu na podstawie całościowych zapisów wniosku o dofinansowanie projektu.

Zgodnie z brzmieniem kryterium premiującego nr 3 „Projekt będzie realizowany na terenie gmin zagrożonych trwałą marginalizacją lub miast średnich tracących funkcje społeczno-gospodarcze w województwie lubelskim”, wnioskodawca może otrzymać punkty premiujące, jeżeli zgodnie z definicją kryterium wsparcie zostanie skierowane „do grup docelowych z gmin zagrożonych trwałą marginalizacją lub miast średnich tracących funkcje społecznogospodarcze (wskazanych w Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego 2030) (KSRR 2030). Przedmiotowe kryterium nie określa minimalnego udziału procentowego uczestników projektu pochodzących z wyżej wymienionych gmin.

Oznacza to, że kryterium to można uznać za spełnione, jeżeli wsparcie jest skierowane do grupy docelowej z przynajmniej jednej gminy z wykazu gmin zagrożonych trwałą marginalizacją lub miast średnich tracących funkcje społeczno-gospodarcze, za co może otrzymać punkty premiujące.

Ostateczna ocena spełnienia kryterium premiującego dokonywana jest na etapie oceny formalno-merytorycznej projektu na podstawie całościowych zapisów wniosku o dofinansowanie projektu.

Pytanie 1:

W odpowiedzi na pytania potencjalnych Wnioskodawców, dotyczące spełnienia kryterium specyficznego nr 6, tj. utrzymania trwałości projektu po jego zakończeniu istnieje zapis:"Tym samym obowiązek zachowania trwałości nie dotyczy usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania, jak również specjalistycznych usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania."

Wsparcie w formie usług opiekuńczych/specjalistycznych usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania możliwe jest do zaplanowania w ramach Typu projektu 1a- "rozwój usług opiekuńczych świadczonych w społeczności lokalnej, w formach dziennych i całodobowych". Natomiast zgodnie z załącznikiem nr 3 do Regulaminu wyboru projektów:Kryteria wyboru projektów..."Kryterium specyficzne nr 6 ma zastosowanie do typów projektu nr :1a), 1c)". Czy zatem aby zostało ono spełnione Wnioskodawca jednak ma obowiązek utrzymywać trwałość usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania ?

Pytanie 2:

Czy w przypadku zaplanowania w ramach typu projektu 1c) wsparcie dla opiekunów faktycznych w formie opieki wytchnieniowej polegającej na usługach opiekuńczych w miejscu zamieszkania dla osoby zależnej oraz poradnictwie w miejscu zamieszkania dla opiekuna faktycznego (np. I pomoc przedmedyczna, dietetyk itp.) utrzymanie trwałości będzie dotyczyło wyłącznie gotowości Wnioskodawcy do świadczenia usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania czy również do świadczenia poradnictwa dla opiekuna?

Pytanie 3:

Zgodnie z załącznikiem nr 3 do Regulaminu wyboru projektów:Kryteria wyboru projektów..."Kryterium specyficzne nr 6 ma zastosowanie do typów projektu nr: 1a), 1c)" Czy wobec powyższego obowiązek zachowania trwałości nie dotyczy utworzonej wypożyczalni sprzętu rehabilitacyjnego zaplanowanej w ramach typu projektu nr 1b): "wsparcia tworzenia warunków i usług w zakresie opieki osób potrzebujących wsparcia w codziennym funkcjonowaniu w miejscu zamieszkania"?

Odpowiedź na pytanie 1, 2 i 3:

Zgodnie z definicją kryterium specyficznego dostępu nr 6 „W przypadku realizacji wsparcia w zakresie finansowania tworzenia lub utrzymania miejsc świadczenia usług w formie stacjonarnej Wnioskodawca zapewnia trwałość tych miejsc przez okres odpowiadający co najmniej okresowi realizacji projektu. (…) Kryterium ma zastosowanie do typów projektu nr: 1a), 1c)”. Usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania nie spełniają definicji miejsc świadczenia usług w formie stacjonarnej (np. Dzienny Dom Pomocy). Tym samym obowiązek zachowania trwałości nie dotyczy usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania, jak również specjalistycznych usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania.

Wnioskodawca nie ma obowiązku utrzymania trwałości usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania dla osoby zależnej ani poradnictwa w miejscu zamieszkania dla opiekuna faktycznego. Obie te formy nie spełniają definicji ww. kryterium.

Zgodnie z definicją kryterium specyficznego dostępu nr 6 „Kryterium ma zastosowanie do typów projektu nr: 1a), 1c)”. Tym samym kryterium nie ma zastosowania do działań realizowanych w ramach typu 1 b).

Należy pamiętać, że ostateczna ocena kwalifikowalności wydatków w kontekście ich niezbędności i osiągnięcia zaplanowanych celów i założonych wskaźników oraz spełnienia kryteriów wyboru projektów, dokonywana jest na etapie oceny formalno-merytorycznej projektu na podstawie całościowych zapisów wniosku o dofinansowanie projektu.

Należy pamiętać, że zgodnie z kryterium specyficznym dostępu nr 11 Wnioskodawca zapewnia brak podwójnego finansowania z działaniami realizowanymi w innych projektach, w szczególności w ramach FERS, KPO, FEL 2021-2027 lub innych środków publicznych. Zgodnie z definicją „Wnioskodawca zapewnia, że wsparcie w ramach projektu nie przewiduje działań o takim samym charakterze i adresowanych do tych samych podmiotów, jak działania realizowane w innych projektach, w szczególności w ramach Programu Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego (FERS), Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO), Funduszy Europejskich dla Lubelskiego 2021-2027 lub innych środków publicznych”. W opinii Instytucji Organizującej Nabór taka osoba może skorzystać ze wsparcia zaplanowanego w ramach naboru nr FELU.08.05-IZ.00-001/25 o ile nie skorzysta w tym samym czasie z takich samych form wsparcia i spełnia warunki wynikające z definicji ww. kryterium.

Instytucja Organizująca Nabór nie wskazuje katalogu form/sposobów przeprowadzenia diagnozy przez wnioskodawcę.

Zgodnie z definicją kryterium specyficznego dostępu nr 4 należy pamiętać, że „(…) Diagnoza zostanie przygotowana przez Wnioskodawcę przed złożeniem wniosku o dofinansowanie projektu, w oparciu o dostępne, weryfikowalne dane/informacje dotyczące obszaru wsparcia oraz zapotrzebowania na szkolenia kadr na potrzeby świadczenia usług w społeczności lokalnej. Wnioski z diagnozy powinny zostać zawarte we wniosku o dofinansowanie projektu, a zaplanowane działania powinny odpowiadać na zidentyfikowane problemy. Spełnienie kryterium zostanie zweryfikowane na podstawie zapisów we wniosku o dofinansowanie projektu”.

Zgodnie z zapisami Regulaminu do naboru FELU.08.05-IZ.00-001/25, rozdział 3.2 Typy projektów pkt 7 i 8 obowiązek zwiększenia bazowej liczby miejsc świadczenia usług oraz liczby osób objętych świadczonymi usługami w społeczności lokalnej w stosunku do roku poprzedzającego złożenie wniosku dotyczy wyłącznie beneficjenta, który faktycznie realizował i finansował te działania w danym okresie. W przypadku, kiedy podmiot był partnerem w projekcie, nie odpowiadał za utrzymanie trwałości usług, a obowiązek ten spoczywał na Liderze projektu oraz nie prowadził w tym czasie miejsc świadczenia usług ani nie obejmował wsparciem osób w rozumieniu projektu, prawidłowym będzie przyjęcie wartości bazowej "0" zarówno dla liczby miejsc świadczenia usług, jak i liczby osób objętych wsparciem w społeczności lokalnej za rok 2024.

Zgodnie z zapisami Regulaminu wyboru projektów do dofinansowania w sposób konkurencyjny w ramach naboru nr FELU.08.05-IZ.00-001/25, wkład własny może pochodzić m.in. ze środków PFRON. Niemniej należy mieć na uwadze, że wkład własny musi spełniać zapisy Wytycznych dotyczących kwalifikowalności wydatków na lata 2021–2027, w tym warunki kwalifikowalności wynikające z Podrozdziału 2.2. Ogólne warunki kwalifikowalności.

Zgodnie z ww. Wytycznymi wydatek jest kwalifikowalny, jeżeli m.in.: jest zgodny z przepisami prawa, jest niezbędny do realizacji celów projektu i został poniesiony w związku z realizacją projektu oraz został dokonany w sposób przejrzysty, racjonalny i efektywny, z zachowaniem zasad uzyskiwania najlepszych efektów z danych nakładów. Należy również pamiętać, że zapisy umowy o przyznaniu dofinansowania ze środków PFRON nie mogą wykluczać wnoszenia wkładu w takiej postaci w innych przedsięwzięciach.

Ostateczna ocena kwalifikowalności sposobu wniesienia wkładu własnego do projektu dokonywana jest na etapie oceny formalno-merytorycznej projektu na podstawie całościowych zapisów wniosku o dofinansowanie projektu.

Zgodnie z zapisami regulaminu naboru nr FELU.08.05-IZ.00-001/25 podrozdział 3.5 Wymagania w zakresie wskaźników projektu, wskaźniki: Liczba osób bezrobotnych, w tym długotrwale bezrobotnych, objętych wsparciem w programie; Liczba osób biernych zawodowo objętych wsparciem w programie; oraz Liczba osób pracujących, łącznie z prowadzącymi działalność na własny rachunek, objętych wsparciem w programie, nie są obligatoryjne, o ile nie są adekwatne do planowanych działań w projekcie. Jeżeli z przeprowadzonej diagnozy, o której mowa w definicji kryterium specyficznego nr 4, nie wynika konieczność objęcia wsparciem osób o wskazanym statusie na rynku pracy, wówczas nie ma obowiązku wskazywania tych wskaźników w projekcie.

Zgodnie z definicją kryterium: „Kryterium zostanie spełnione, w sytuacji gdy w projekcie zaplanowano finansowanie wyłącznie nowych miejsc świadczenia usług społecznych w społeczności lokalnej oraz objęcie wsparciem wyłącznie osób, które dotychczas nie korzystały z usług społecznych realizowanych przez Wnioskodawcę (…) Kryterium ma zastosowanie do typów projektu nr: 1a)-b), 2”.

Powyższe oznacza, że nowe miejsca świadczenia usług społecznych dotyczą również usług świadczonych w miejscu zamieszkania.

Zgodnie z definicją kryterium: „W celu spełnienia kryterium Wnioskodawca jest zobowiązany do wykazania i uzasadnienia komplementarności projektu z konkretnym projektem już zrealizowanym, w trakcie realizacji lub wybranym do realizacji współfinansowanym ze środków EFRR. Wnioskodawca powinien wskazać konkretne działania w projektach oraz ich efekty, które są względem siebie komplementarne. Ponadto należy wskazać tytuł projektu wobec którego wykazywana jest komplementarność”.

Powyższe oznacza, że przedmiotowy projekt musi być projektem Wnioskodawcy bądź Partnera.

Kryterium specyficzne dostępu nr 4 zgodnie z definicją zakłada konieczność przeprowadzenia przez wnioskodawcę diagnozy, a zaplanowane działania w projekcie mają być odpowiedzią na zidentyfikowane problemy. Wnioski z diagnozy przekładają się na działania realizowane w projekcie, a tym samym na typy projektu. Wnioskodawca określa we wniosku o dofinansowanie, który typ zamierza realizować.

Wsparcie dla opiekunów faktycznych jest możliwe w przypadku realizacji typu projektu 1c) wsparcie opiekunów faktycznych (nieformalnych) osób potrzebujących wsparcia w codziennym funkcjonowaniu, w tym opieka wytchnieniowa, poradnictwo, kształcenie potrzebne do opieki, którego realizacja nie jest obligatoryjna.

Szkolenia kadr na potrzeby świadczenia usług w społeczności lokalnej stanowią typ projektu 1d) szkolenia kadr na potrzeby świadczenia usług w społeczności lokalnej, który nie jest obligatoryjny do realizacji.

Zgodnie z definicją kryterium: „Kryterium zostanie spełnione, w sytuacji gdy w projekcie zaplanowano finansowanie wyłącznie nowych miejsc świadczenia usług społecznych w społeczności lokalnej oraz objęcie wsparciem wyłącznie osób, które dotychczas nie korzystały z usług społecznych realizowanych przez Wnioskodawcę (…) Kryterium ma zastosowanie do typów projektu nr: 1a)-b), 2”.

Powyższe oznacza, że nowe miejsca świadczenia usług społecznych dotyczą również usług świadczonych w miejscu zamieszkania.

Zgodnie z zapisami Wytycznych dotyczących monitorowania postępu rzeczowego realizacji programów na lata 2021-2027 wiek uczestników projektów liczony jest na podstawie daty urodzenia i mierzony w dniu rozpoczęcia udziału w projekcie. Regulamin wyboru projektów stanowi natomiast, że grupa w niekorzystnej sytuacji to grupa, o której mowa w art. 2 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia EFS+ tj. grupa osób w trudnej sytuacji, w tym osoby doświadczające ubóstwa, wykluczenia społecznego lub dyskryminacji w wielu wymiarach lub zagrożone takimi zjawiskami. W związku z powyższym osoby w wieku 65+ w niekorzystnej sytuacji społeczno-ekonomicznej należy identyfikować jako osoby, które w dniu przystąpieniu do udziału w projekcie miały 65 lat, zgodnie z datą urodzenia, oraz spełniały przesłanki z art. 2 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia EFS+.

Najem lokalu na potrzeby utworzenia Dziennego Domu Pomocy może być uznany za koszt kwalifikowalny o ile spełnione są warunki wynikające z Wytycznych dotyczących kwalifikowalności wydatków na lata 2021-2027 Sekcja 3.4.3. Nabycie innych tytułów prawnych do nieruchomości.

Zgodnie z ww. Wytycznymi wydatek jest kwalifikowalny, jeżeli m.in.: jest zgodny z przepisami prawa, jest niezbędny do realizacji celów projektu i został poniesiony w związku z realizacją projektu oraz został dokonany w sposób przejrzysty, racjonalny i efektywny, z zachowaniem zasad uzyskiwania najlepszych efektów z danych nakładów.

Ostateczna ocena kwalifikowalności wydatków w kontekście ich niezbędności i osiągnięcia zaplanowanych celów i założonych wskaźników dokonywana jest na etapie oceny formalno-merytorycznej projektu na podstawie całościowych zapisów wniosku o dofinansowanie projektu.

W ramach typu projektu 1 b) wsparcie tworzenia warunków i usług w zakresie opieki osób potrzebujących wsparcia w codziennym funkcjonowaniu w miejscu zamieszkania można świadczyć usługi opiekuńcze oraz specjalistyczne usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania. Szczegółowe zasady realizacji wsparcia w zakresie usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania, szczegółowych usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania zostały zawarte w Rozdziale III, załącznika nr 8 do Regulaminu wyboru projektów: Szczegółowe zasady realizacji wsparcia w zakresie typów projektów 1 a)-d), 2. Zgodnie z ww. załącznikiem zakres usług opiekuńczych świadczonych w miejscu zamieszkania obejmuje w szczególności:

1) pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych;

2) opiekę higieniczną;

3) pielęgnację zaleconą przez lekarza, która obejmuje czynności pielęgnacyjne wynikające z przedłożonego zaświadczenia lekarskiego lub dokumentacji medycznej, uzupełniające w stosunku do pielęgniarskiej opieki środowiskowej;

4) zapewnienie kontaktów z otoczeniem.

Usługa opiekuńcza jest świadczona m.in. przez osobę, która posiada kwalifikacje do wykonywania jednego z zawodów: opiekun środowiskowy, asystent osoby niepełnosprawnej, pielęgniarz, opiekun osoby starszej, opiekun medyczny, opiekun kwalifikowany w domu pomocy społecznej

Natomiast specjalistyczne usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania obejmują usługi dostosowane do szczególnych potrzeb wynikających z rodzaju schorzenia lub niepełnosprawności i wykonywane są przez osoby ze specjalistycznym przygotowaniem zawodowym.

Zakres specjalistycznych usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania obejmuje obok usług opiekuńczych m.in:

a. pielęgnację jako wspieranie procesu leczenia, w tym:

i. pomoc w dostępie do świadczeń zdrowotnych,

ii. uzgadnianie i pilnowanie terminów wizyt lekarskich, badań diagnostycznych,

iii. pomoc w wykupywaniu lub zamawianiu leków w aptece,

iv. pilnowanie przyjmowania leków oraz obserwowanie ewentualnych skutków ubocznych ich stosowania,

v. w szczególnie uzasadnionych przypadkach zmianę opatrunków, pomoc w użyciu środków pomocniczych i materiałów medycznych, przedmiotów ortopedycznych, a także w utrzymaniu higieny,

vi. pomoc w dotarciu do placówek służby zdrowia,

vii. pomoc w dotarciu do placówek rehabilitacyjnych;

b. rehabilitację fizyczną i usprawnianie zaburzonych funkcji organizmu w zakresie nieobjętym przepisami ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (możliwe w projektach dotyczących opieki długoterminowej):

i. zgodnie z zaleceniami lekarskimi lub specjalisty z zakresu rehabilitacji ruchowej lub fizjoterapii,

ii. współpracę ze specjalistami w zakresie wspierania psychologiczno-pedagogicznego i edukacyjno-terapeutycznego zmierzającego do wielostronnej aktywizacji osoby korzystającej ze specjalistycznych usług opiekuńczych.

Specjalistyczna usługa opiekuńcza w miejscu zamieszkania jest świadczona przez osobę, która spełnia wymogi określone w rozporządzeniu Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2005 r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych. Zgodnie z ww. rozporządzeniem Specjalistyczne usługi są świadczone przez osoby posiadające kwalifikacje do wykonywania zawodu: pracownika socjalnego, psychologa, pedagoga, logopedy, terapeuty zajęciowego, pielęgniarki, asystenta osoby niepełnosprawnej, opiekunki środowiskowej, specjalisty w zakresie rehabilitacji medycznej, fizjoterapeuty lub innego zawodu dającego wiedzę i umiejętności pozwalające świadczyć określone specjalistyczne usługi.

Reasumując osoby posiadające kwalifikacje do wykonywania zawodu opiekuna środowiskowego oraz pielęgniarki/pielęgniarza mogą świadczyć usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania oraz specjalistyczne usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania.

W odniesieniu do opieki wytchnieniowej ION informuje, że wsparcie tego rodzaju jest możliwe do realizacji w ramach typu 1 c) wsparcie opiekunów faktycznych (nieformalnych) osób potrzebujących wsparcia w codziennym funkcjonowaniu, w tym opieka wytchnieniowa, poradnictwo, kształcenie potrzebne do opieki. Opieka wytchnieniowa może być realizowana w miejscu zamieszkania osoby potrzebującej wsparcia w codziennym funkcjonowaniu w postaci usług opiekuńczych w zastępstwie za opiekuna faktycznego.

Zgodnie ze Szczegółowym Opisem Priorytetów Fundusze Europejskie dla Lubelskiego 2021-2027 (Karta Działania FELU.08.05 Usługi społeczne, Opis działania, Kluczowe warunki realizacji projektów) „W projektach dotyczących usług społecznych w zakresie opieki długoterminowej, możliwe będzie finansowanie leczenia jako uzupełnienie usług społecznych”. Tym samym finansowanie usług rehabilitacji jest w zakresie usług społecznych możliwe wyłącznie jako wsparcie uzupełniające i tylko w projektach z zakresu opieki długoterminowej.

Ponadto należy pamiętać, że zgodnie z zapisami załącznika nr 8 do Regulaminu wyboru projektów do naboru FELU.08.05-IZ.00-001/25, zakres specjalistycznych usług opiekuńczych świadczonych w miejscu zamieszkania obejmuje rehabilitację fizyczną i usprawnianie zaburzonych funkcji organizmu w zakresie nieobjętym przepisami ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (możliwe w projektach dotyczących opieki długoterminowej):

1. zgodnie z zaleceniami lekarskimi lub specjalisty z zakresu rehabilitacji ruchowej lub fizjoterapii,
2. współpracę ze specjalistami w zakresie wspierania psychologiczno-pedagogicznego i edukacyjno-terapeutycznego zmierzającego do wielostronnej aktywizacji osoby korzystającej ze specjalistycznych usług opiekuńczych.

Nie jest natomiast konieczne, aby rehabilitacji długoterminowej towarzyszyły usługi pielęgniarskie. ION zwraca uwagę, że zgodnie z Szczegółowym Opisem Priorytetów Fundusze Europejskie dla Lubelskiego 2021-2027 (Karta Działania FELU.08.05 Usługi społeczne, Opis działania), „Wsparcie oferowane w projektach jest dostosowane do indywidualnych potrzeb, potencjału i osobistych preferencji odbiorców tych usług (zwłaszcza w przypadku osób potrzebujących wsparcia w codziennym funkcjonowaniu i osób z niepełnosprawnościami)”. Tym samym, rodzaj i zakres oferowanego w projekcie wsparcia powinien zależeć przede wszystkim od indywidualnych potrzeb odbiorców wsparcia oraz zgłaszanych przez nich preferencji.

Długotrwała opieka pielęgniarska (możliwa do realizacji jako element opieki długoterminowej), nie jest objęta limitem 20% wartości projektu.

Usługi rehabilitacji świadczone w ramach specjalistycznych usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania realizowane jako element opieki długoterminowej, o ile są one wykonywane w zakresie nieobjętym przepisami ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz jako wsparcie uzupełniające usługi opiekuńcze nie są objęte limitem 20% wartości projektu.

Zgodnie z Instrukcją wypełniania wniosku o dofinansowanie projektu w ramach programu Fundusze Europejskie dla Lubelskiego 2021-2027 w zakresie Priorytetów VIII - X, w polu „Typ obszaru realizacji” należy wskazać odpowiednią wartość DEGURBA (1 – obszar miejski, 2 – obszar miejsko-wiejski, 3 – obszar wiejski). Jeżeli generator wniosku nie udostępnia listy rozwijanej, a zamiast niej widnieje pole opisowe, należy wpisać ręcznie odpowiednie oznaczenia DEGURBA (np. „DEGURBA 2 i 3”). W przypadku projektów obejmujących zasięgiem różne typy obszarów, należy wskazać wszystkie planowane do objęcia obszary.

Zgodnie z definicją kryterium specyficznego nr 8 do naboru nr FELU.08.05-IZ.00-001/25, wymóg 30% dotyczy minimalnego udziału uczestników projektu objętych usługami społecznymi świadczonymi w społeczności lokalnej (tj. usługami opiekuńczymi i/lub usługami asystenckimi),

które stanowią osoby potrzebujące wsparcia w codziennym funkcjonowaniu. Zatem w przypadku projektu, który zakłada wsparcie 50 osób potrzebujących wsparcia w codziennym funkcjonowaniu limit 30 % dotyczący wyłącznie tych osób.

Zgodnie z zapisami dotyczącymi kryterium specyficznego nr 9 do naboru FELU.08.05-IZ.00-001/25, zaplanowanie usług towarzyszących w projekcie nie jest obligatoryjne, celem naboru jest zapewnienie wiodącej roli usług opiekuńczych lub/i asystenckich realizowanych na rzecz uczestnika projektu oraz kompleksowości usług. Zgodnie z definicją przedmiotowego kryterium „poprzez usługi towarzyszące należy rozumieć, działania umożliwiające pozostanie osób z niepełnosprawnościami i osób potrzebujących wsparcia w codziennym funkcjonowaniu w społeczności lokalnej, pozwalające tym osobom na w miarę możliwości samodzielne funkcjonowanie […]”. Jeżeli projekt zakłada przedmiotowe działanie, zaplanowane wydatki na ten cel nie mogą przekroczyć 30% kosztów bezpośrednich projektu.

Ostateczna ocena kwalifikowalności wydatków w kontekście ich niezbędności i osiągnięcia zaplanowanych celów i założonych wskaźników dokonywana jest na etapie oceny formalno-merytorycznej projektu na podstawie całościowych zapisów wniosku o dofinansowanie projektu.

Realizacja usług opiekuńczych, specjalistycznych usług opiekuńczych oraz sąsiedzkich usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania wpisuje się w typ projektu 1 b) wsparcia tworzenia warunków i usług w zakresie opieki osób potrzebujących wsparcia w codziennym funkcjonowaniu w miejscu zamieszkania. Natomiast wsparcie opiekunów faktycznych wpisuje się w typ projektu 1 c) wsparcia opiekunów faktycznych (nieformalnych) osób potrzebujących wsparcia w codziennym funkcjonowaniu, w tym opieka wytchnieniowa, poradnictwo, kształcenie potrzebne do opieki. W ramach tego typu może być realizowana opieka wytchnieniowa w postaci usług opiekuńczych osoby potrzebującej wsparcia w codziennym funkcjonowaniu w zastępstwie za opiekuna faktycznego w miejscu zamieszkania, jak również stacjonarnie (w placówce dziennej i/lub całodobowej) gdzie tworzone są miejsca takiej opieki.

Jeśli chodzi o kryterium premiujące nr 5 to dotyczy ono wyłącznie realizacji typu projektu 1a) (tj. rozwoju usług opiekuńczych świadczonych w społeczności lokalnej, w formach dziennych i całodobowych) w zakresie którego tworzone są miejsca świadczenia usług społecznych stacjonarnie (dziennie i/lub całodobowo) i tylko przy realizacji tego rodzaju wsparcia Wnioskodawca otrzyma premię punktową.

W odniesieniu do kryterium specyficznego dostępu nr 6 Projekt zakłada zachowanie trwałości wspartych w ramach projektu miejsc świadczenia usług społecznych, jak wskazano w definicji kryterium dotyczy ono przypadku realizacji wsparcia w zakresie finansowania tworzenia lub utrzymania miejsc świadczenia usług w formie stacjonarnej, które jest możliwe do realizacji w ramach typów projektu 1a), 1c). W przypadku, gdy w ramach typu projektu 1 c) realizowana jest opieka wytchnieniowa w miejscu zamieszkania osoby potrzebującej wsparcia, poradnictwo, kształcenie potrzebne do opieki - kryterium w zakresie trwałości nie dotyczy.

Samo „zatrudnienie do projektu nowych osób świadczących te usługi niestacjonarnie” nie jest wystarczającym, aby kryterium premiujące zostało spełnione. Zgodnie z definicją kryterium: „Kryterium zostanie spełnione, w sytuacji gdy w projekcie zaplanowano finansowanie wyłącznie nowych miejsc świadczenia usług społecznych w społeczności lokalnej oraz objęcie wsparciem wyłącznie osób, które dotychczas nie korzystały z usług społecznych realizowanych przez Wnioskodawcę (…) Kryterium ma zastosowanie do typów projektu nr: 1a)-b), 2”. Powyższe oznacza, że nowe miejsca świadczenia usług społecznych dotyczą również usług świadczonych w miejscu zamieszkania.

Należy pamiętać, że zgodnie z załącznikiem nr 8 do Regulaminu: Szczegółowe zasady realizacji wsparcia w ramach Działania 8.5 Usługi społeczne, w zakresie typu projektu 1 a)-d), 2 Podsekcja III.1.1.2 Usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania:

Usługa opiekuńcza jest świadczona przez osobę, która posiada:

1. kwalifikacje do wykonywania jednego z zawodów: opiekun środowiskowy, asystent osoby niepełnosprawnej, pielęgniarz, opiekun osoby starszej, opiekun medyczny, opiekun kwalifikowany w domu pomocy społecznej

lub

2. doświadczenie w realizacji usług opiekuńczych, w tym zawodowe, wolontariackie lub osobiste wynikające z pełnienia roli opiekuna faktycznego i odbyła minimum 80-godzinne szkolenie z zakresu realizowanej usługi, w tym udzielania pierwszej pomocy lub pomocy przedmedycznej - Wskazane szkolenia mogą zostać sfinansowane w ramach projektu.

Zgodnie z definicją kryterium ogólnego formalnego nr 4 „W przypadku podmiotów niebędących jednostkami sektora finansów publicznych jako obroty należy rozumieć wartość przychodów (w tym przychodów osiągniętych z tytułu otrzymanego dofinansowania na realizację projektów) osiągniętych w ostatnim zatwierdzonym roku przez danego wnioskodawcę na dzień składania wniosku o dofinansowanie”. W związku z powyższym w opisanym przypadku – fundacja jako wnioskodawca wykazuje łączny obrót tj. zarówno przychody z działalności statutowej (nieodpłatnej) jak i przychody z działalności gospodarczej i pozostałe przychody operacyjne

Zgodnie ze Szczegółowym Opisem Priorytetów Fundusze Europejskie dla Lubelskiego 2021-2027 (Karta Działania FELU.08.05 Usługi społeczne, Opis działania, Kluczowe warunki realizacji projektów) „W projektach dotyczących usług społecznych w zakresie opieki długoterminowej, możliwe będzie finansowanie leczenia jako uzupełnienie usług społecznych”. Tym samym finansowanie usług pielęgniarskiej opieki długoterminowej domowej oraz opieki paliatywnej i hospicyjnej możliwe jest wyłącznie jako wsparcie uzupełniające i tylko w projektach z zakresu opieki długoterminowej w formach zdeinstytucjonalizowanych. Wsparcie należy projektować na zasadzie zgodności z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 29 października 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu opieki paliatywnej i hospicyjnej.

Zgodnie z Instrukcją wypełniania wniosku o dofinansowanie projektu (załącznik nr 2 do Regulaminu) do kategorii koszty wsparcia uczestników projektu oraz podmiotów objętych wsparciem - zaliczamy wydatki związane ze wsparciem uczestników takie jak: doradztwo dla uczestników, staże, praktyki, kursy, szkolenia, warsztaty, koszty podróży i zakwaterowania. Do kategorii usługi zewnętrzne z kolei - zaliczamy wydatki związane z realizacją usług i innych czynności wykonywanych na rzecz beneficjenta przez podmioty zewnętrzne, którym zlecono ich wykonanie. Do tej kategorii wydatków należy przypisać również takie wydatki jak koszty doradztwa i równorzędnych usług, koszty ekspertyz zewnętrznych, koszty zleconych badań, merytoryczne usługi specjalistyczne, catering i usługa hotelarska.

Wybór kategorii należy do wnioskodawcy i jednocześnie nie ma wpływu na spełnienie kryteriów wyboru projektów w przedmiotowym naborze.

Zgodnie z Wytycznymi dotyczącymi kwalifikowalności wydatków na lata 2021-2027, Podrozdział 2.4 pkt. 6 Cross-financing w projektach EFS+ dotyczy m.in. b) zakupu infrastruktury rozumianej jako budowa nowej infrastruktury oraz wykonywanie wszelkich prac w ramach istniejącej infrastruktury, których wynik staje się częścią nieruchomości i które zostają trwale przyłączone do nieruchomości, w szczególności adaptacja oraz prace remontowe związane z dostosowaniem nieruchomości lub pomieszczeń do nowej funkcji (np. wykonanie podjazdu do budynku, zainstalowanie windy w budynku, renowacja budynku lub pomieszczeń, prace adaptacyjne w budynku lub pomieszczeniach).

Cross-financing może dotyczyć wyłącznie takich kategorii wydatków, bez których realizacja projektu nie byłaby możliwa. Warunkiem kwalifikowalności ww. wydatków jest ich bezpośredni związek z projektem (powiązanie z zakresem merytorycznym projektu).

Mając na uwadze specyfikę niniejszego naboru w kontekście kryteriów wyboru projektów rozbudowa nieruchomości w celu utworzenia DDP nie jest rekomendowana. Status wnioskodawcy uprawnionego do uzyskania dofinansowania, tj. w szczególności jednostki samorządu terytorialnego i innej jednostki publicznej oraz preferencje w zakresie realizacji projektów w partnerstwie z jednostką samorządu terytorialnego/jednostką organizacyjną działającą w imieniu tej jednostki, wskazuje na potencjał, który powinien być wykorzystany do realizacji projektu.

Zgodnie z zapisami Wytycznych dotyczących realizacji projektów z udziałem środków Europejskiego Funduszu Społecznego Plus w regionalnych programach na lata 2021–2027, Sekcja 4.3.3. Usługi w mieszkaniach: „Liczba miejsc w mieszkaniu treningowym lub wspomaganym nie może być większa niż 3, chyba że większa liczba miejsc wynika z faktu bycia rodziną w rozumieniu ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej. Pokoje w mieszkaniu powinny być 1-osobowe”.

Należy mieć na względzie, że przedmiotem naboru nr FELU.08.05-IZ.00-001/25 nie jest wsparcie w zakresie tworzenia i funkcjonowania mieszkań treningowych i wspomaganych. Dopuszczalnym jest w ramach typu 1 a) świadczenie usług w tych mieszkaniach.

Zgodnie z definicją kryterium specyficznego dostępu nr 4 „(…) Diagnoza zostanie przygotowana przez Wnioskodawcę przed złożeniem wniosku o dofinansowanie projektu, w oparciu o dostępne, weryfikowalne dane/informacje dotyczące obszaru wsparcia oraz zapotrzebowania na szkolenia kadr na potrzeby świadczenia usług w społeczności lokalnej. Wnioski z diagnozy powinny zostać zawarte we wniosku o dofinansowanie projektu, a zaplanowane działania powinny odpowiadać na zidentyfikowane problemy. Spełnienie kryterium zostanie zweryfikowane na podstawie zapisów we wniosku o dofinansowanie projektu”.

W związku z powyższym w opinii Instytucji Organizującej Nabór wydatki związane z przeprowadzeniem diagnozy potrzeb oraz opracowaniem indywidualnej ścieżki wsparcia uczestników projektu nie powinny stanowić zadania w ramach projektu.

Ostateczna ocena kwalifikowalności wydatków w kontekście ich niezbędności i osiągnięcia zaplanowanych celów i założonych wskaźników dokonywana jest na etapie oceny formalno-merytorycznej projektu na podstawie całościowych zapisów wniosku o dofinansowanie projektu.

Usługa asystencka obejmuje wspieranie osób, w tym w szczególności osób z niepełnosprawnościami, w wykonywaniu podstawowych czynności dnia codziennego, niezbędnych do aktywnego funkcjonowania społecznego, zawodowego, edukacyjnego. W zależności od potrzeb osoby z niepełnosprawnością, usługa asystencka może obejmować również opiekę higieniczną oraz pomoc w czynnościach fizjologicznych. Celem rozwoju usług asystenckich jest zwiększenie dostępności, efektywności i jakości świadczonych usług. W przypadku realizacji typu projektu nr 2 wnioskodawca powinien zaplanować kompleksowa działania odpowiadające na zidentyfikowane problemy i potrzeby uczestników, a wsparcie oferowane w ramach projektu powinno być dostosowane do indywidualnych potrzeb, potencjału i osobistych preferencji odbiorców tych usług.

Działania realizowane w celu rozwoju usług asystenckich powinny spełniać wymagania określone w Załączniku nr 8 do Regulaminu Szczegółowe zasady realizacji wsparcia w ramach Działania 8.5 Usługi społeczne, w zakresie typu projektu 1 a)-d), 2 (Podsekcja III.1.1.1 Usługi asystenckie).

Aby projekt mógł uzyskać dofinansowanie musi spełnić m.in. kryteria specyficzne dostępu. Zgodnie z kryterium specyficznym dostępu nr 2 obowiązującym dla naboru nr FELU.08.05-IZ.00-001/25 Projekt jest zgodny ze Szczegółowym Opisem Priorytetów programu Fundusze Europejskie dla Lubelskiego 2021-2027 (SZOP). Zgodnie z warunkiem nr 7 określonym dla Działania 8.5 w ramach SZOP:

„Wsparcie dla usług opiekuńczych lub asystenckich prowadzi każdorazowo do zwiększenia liczby miejsc świadczenia usług w społeczności lokalnej oraz liczby osób objętych usługami świadczonymi w społeczności lokalnej przez danego beneficjenta w stosunku do danych z roku poprzedzającego rok złożenia wniosku o dofinansowanie projektu. Obowiązek zwiększania liczby miejsc świadczenia usług oraz liczby osób objętych tymi usługami nie dotyczy:

1. wsparcia dla usług opiekuńczych świadczonych przez opiekunów faktycznych;
2. wsparcia realizowanego przez CUS (którego skala powinna wynikać z lokalnej diagnozy potrzeb);
3. wsparcia realizowanego uprzednio w ramach programów rządowych.

Obowiązek zwiększania liczby osób objętych usługami nie oznacza zakazu jednoczesnego wsparcia osób dotychczas obejmowanych usługami przez beneficjenta (typ 1a), b), c), 2)”.

Aby powyższy warunek został spełniony należy zwiększyć liczbę miejsc świadczenia usług w społeczności lokalnej oraz liczbę osób objętych usługami świadczonymi w społeczności lokalnej przez danego beneficjenta w stosunku do danych z roku poprzedzającego rok złożenia wniosku o dofinansowanie projektu. Zatem musi nastąpić łącznie zwiększenie liczby miejsc świadczenia usług jak i zwiększenie liczby osób objętych usługami w stosunku do roku poprzedzającego rok złożenia wniosku o dofinansowanie projektu.

„Wsparcie dla usług opiekuńczych lub asystenckich prowadzi każdorazowo do zwiększenia liczby miejsc świadczenia usług w społeczności lokalnej oraz liczby osób objętych usługami świadczonymi w społeczności lokalnej przez danego beneficjenta w stosunku do danych z roku poprzedzającego rok złożenia wniosku o dofinansowanie projektu”.

W opinii ION wnioskodawca powinien odnieść się do liczby miejsc świadczenia usług w społeczności lokalnej oraz liczby osób objętych usługami świadczonymi w społeczności lokalnej łącznie za cały rok poprzedzający złożenie wniosku o dofinansowanie tj. 2024 rok.

Wymóg: „wsparcie dla usług opiekuńczych lub asystenckich prowadzi każdorazowo do zwiększenia liczby miejsc świadczenia usług w społeczności lokalnej oraz liczby osób objętych usługami świadczonymi w społeczności lokalnej przez danego beneficjenta w stosunku do danych z roku poprzedzającego rok złożenia wniosku o dofinansowanie projektu” dotyczy lidera i/lub partnera w zależności od rodzaju realizowanych zadań w projekcie. W przypadku, gdy zgodnie z założeniami wniosku o dofinansowanie projektu usługi opiekuńcze lub asystenckie świadczone będą przez partnera projektu przedmiotowy warunek będzie go dotyczył.

Obowiązek zwiększenia liczby miejsc świadczenia usług w społeczności lokalnej oraz liczby osób objętych usługami świadczonymi w społeczności lokalnej dotyczy danego wnioskodawcy bez względu na miejsce (województwo) świadczenia tych usług.

Zgodnie z kryterium specyficznym dostępu nr 4 Projekt odpowiada na potrzeby i problemy grupy docelowej, zidentyfikowane na obszarze jego realizacji oraz zakłada świadczenie usług społecznych w pierwszej kolejności na obszarach, gdzie usługi te nie są świadczone bądź dostęp do tych usług jest utrudniony. Kryterium to ma na celu poprawę dostępu do usług społecznych na obszarach, gdzie usługi te nie są świadczone, bądź dostęp do tych usług jest utrudniony. Projekt powinien być skierowany do grup wymagających określonego wsparcia, w tym opiekunów faktycznych, zgodnie z uzasadnionymi potrzebami oraz na obszarze, na którym występuje ograniczona dostępność usług wynikająca z przeprowadzonej diagnozy. Diagnoza zostanie przygotowana przez Wnioskodawcę przed złożeniem wniosku o dofinansowanie projektu, w oparciu o dostępne, weryfikowalne dane/informacje dotyczące obszaru wsparcia oraz zapotrzebowania na szkolenia kadr na potrzeby świadczenia usług w społeczności lokalnej. Wnioski z diagnozy powinny zostać zawarte we wniosku o dofinansowanie projektu, a zaplanowane działania powinny odpowiadać na zidentyfikowane problemy.

Wobec powyższego zaplanowane działania w projekcie powinny być z góry określone i dostosowane zgodnie z potrzebami do indywidualnych potrzeb, potencjału i osobistych preferencji odbiorców tych usług (zwłaszcza w przypadku osób potrzebujących wsparcia w codziennym funkcjonowaniu i osób z niepełnosprawnościami) wraz ze wskazaniem liczby godzin przewidzianej na każdy z rodzajów usług wymienionych w ww. zapytaniu.

Dodatkowo należy zaznaczyć, że specjalistyczne usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania obejmują usługi dostosowane do szczególnych potrzeb wynikających z rodzaju schorzenia lub niepełnosprawności i wykonywane są przez osoby ze specjalistycznym przygotowaniem zawodowym. Ponadto należy spełnić wymagania dookreślone w załączniku nr 8 do Regulaminu wyboru projektów: Szczegółowe zasady realizacji wsparcia w zakresie typów projektów 1 a)-d), 2.

Przedmiotem zapytań w zakresie procedury wyboru projektów o charakterze ogólnym oraz dotyczących Regulaminu nie mogą być konkretne zapisy czy rozwiązania zastosowane w danym projekcie.

Ostateczna ocena kwalifikowalności wydatków w kontekście ich niezbędności i osiągnięcia zaplanowanych celów i założonych wskaźników oraz spełnienia kryteriów wyboru projektów, dokonywana jest na etapie oceny formalno-merytorycznej projektu na podstawie całościowych zapisów wniosku o dofinansowanie projektu.

Zgodnie z zapisami Regulaminu wyboru projektów w ramach niniejszego naboru nie przewiduje się rozliczania wydatków za pomocą stawek jednostkowych oraz kwot ryczałtowych (4.4.1 Uproszczone metody rozliczania wydatków):

„1. Zgodnie z art. 53 ust. 2 rozporządzenia ogólnego, projekt współfinansowany ze środków EFS+, którego łączny koszt wyrażony w PLN nie przekracza równowartości 200 tys. EUR w dniu zawarcia umowy o dofinansowanie projektu (do przeliczenia łącznego kosztu projektu stosuje się miesięczny obrachunkowy kurs wymiany waluty stosowany przez KE, aktualny na dzień ogłoszenia naboru), rozliczany jest obligatoryjnie za pomocą uproszczonych metod rozliczania wydatków.

2. Zastosowanie stawki ryczałtowej kosztów pośrednich oznacza spełnienie warunku, o którym mowa w pkt 1”.

Według opinii ION refundacja kosztów dojazdu dla asystentów osób z niepełnosprawnościami realizujących usługi asystenckie oraz opiekunów świadczących usługi opiekuńcze może zostać uznane za koszt kwalifikowalny, jeżeli zostaną spełnione odpowiednie warunki określone w przepisach prawa pracy, oraz Wytycznych kwalifikowalności wydatków w ramach Europejskiego Fundusze Społecznego Plus na lat 2021-2027. W przypadku osób zatrudnionych na umowę o pracę, zasady refundacji kosztów dojazdu powinny być analogiczne z wewnętrznymi regulacjami obowiązującymi u beneficjenta np. z regulaminem pracy lub innymi wewnętrznymi dokumentami określającymi sposób rozliczania tego typu wydatków. W przypadku asystentów/opiekunów zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych możliwość refundacji kosztów dojazdu do podopiecznych zależy od zapisów umowy zawartej pomiędzy beneficjentem a wykonawcą usługi opiekuńczej oraz od tego, czy te koszty nie zostały uprzednio ujęte w stawce wynagrodzenia określonej w umowie.

Refundacja kosztów dojazdu może być uznana za kwalifikowalną, jeśli została wyodrębniona jako odrębna pozycja kosztowa, zgodnie z zakresem celów i zadań projektu, oraz odpowiada zasadom racjonalności, efektywności i przejrzystości wydatkowania środków.

Ostateczna ocena wniosku o dofinansowanie projektu dokonywana jest na etapie oceny formalno-merytorycznej projektu na podstawie całościowych zapisów wniosku o dofinansowanie projektu.

Zgodnie z typem projektu 1a) „rozwój usług opiekuńczych świadczonych w społeczności lokalnej, w formach dziennych i całodobowych” co do zasady istnieje możliwość realizacji usług opiekuńczych w formach całodobowych. Należy pamiętać, że wsparcie dotyczy wyłącznie usług świadczonych w społeczności lokalnej. Zgodnie z Załącznikiem nr 8 do Regulaminu wyboru projektów: Szczegółowe zasady realizacji wsparcia w zakresie typów projektów 1 a)-d), 2, usługa świadczona w społeczności lokalnej to usługa społeczna lub zdrowotna umożliwiająca osobom niezależne życie w środowisku lokalnym, a dzieciom życie w rodzinie lub rodzinnej pieczy zastępczej. Usługi te zapobiegają odizolowaniu osób od rodziny lub społeczności lokalnej oraz umożliwiają podtrzymywanie więzi rodzinnych i sąsiedzkich. Są to usługi świadczone w sposób:

a) zindywidualizowany (dostosowany do potrzeb i możliwości danej osoby);

b) umożliwiający odbiorcom tych usług kontrolę nad swoim życiem i nad decyzjami, które ich dotyczą (w zakresie wsparcia dzieci uwzględnianie ich zdania);

c) zapewniający, że odbiorcy usług nie są odizolowani od ogółu społeczności lub nie są zmuszeni do mieszkania razem;

d) gwarantujący, że wymagania organizacyjne nie mają pierwszeństwa przed indywidualnymi potrzebami osoby z niej korzystającej.

Warunki, o których mowa w lit. a–d, muszą być spełnione łącznie.

Jednocześnie w ww. załączniku do Regulaminu wskazano, że do usług społecznych świadczonych w społeczności lokalnej należą m.in:

• opieka wytchnieniowa w formie całodobowego krótkookresowego pobytu (nie dłużej niż 60 dni w roku kalendarzowym) w placówkach, w których liczba miejsc całodobowego pobytu nie jest większa niż 8 lub w formie dziennego pobytu,
• usługi w rodzinnym domu pomocy, o którym mowa w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej;
• usługi w ośrodkach wsparcia, o których mowa w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (zarówno w formie pobytu dziennego jak i całodobowego), o ile liczba miejsc całodobowego pobytu w tych ośrodkach nie jest większa niż 8;
• usługi w gospodarstwach opiekuńczych w formie pobytu dziennego lub całodobowego, o ile liczba miejsc pobytu całodobowego w tych gospodarstwach nie jest większa niż 8;
• usługi w postaci mieszkań treningowych lub mieszkań wspomaganych, o ile liczba miejsc w mieszkaniu nie jest większa niż 3.

Reasumując w ramach typu 1 a) istnieje możliwość świadczenia usług opiekuńczych dla osób potrzebujących wsparcia w codziennym funkcjonowaniu w formie całodobowej w ww. placówkach.

W odniesieniu do zapytania w zakresie potwierdzenia kwalifikowalności poszczególnych elementów ION informuje, że co do zasady możliwe jest ponoszone tego rodzaju wydatków w ramach projektów składanych w naborze nr FELU.08.05-IZ.00-001/25. Niemniej należy pamiętać, że ostateczna ocena kwalifikowalności poszczególnych wydatków w projekcie dokonywana jest na etapie oceny formalno-merytorycznej projektu na podstawie całościowych zapisów wniosku o dofinansowanie projektu oraz zgodności z poszczególnymi warunkami zawartymi w Regulaminie wyboru projektu, jak również Wytycznymi dotyczącymi kwalifikowalności wydatków na lata 2021–2027. Zgodnie z ww. Wytycznymi wydatek jest kwalifikowalny, jeżeli m.in.: jest zgodny z przepisami prawa, jest niezbędny do realizacji celów projektu i został poniesiony w związku z realizacją projektu oraz został dokonany w sposób przejrzysty, racjonalny i efektywny, z zachowaniem zasad uzyskiwania najlepszych efektów z danych nakładów.

W opinii Instytucji Organizującej Nabór (ION) usługa wyżywienia nie powinna być traktowana jako wsparcie towarzyszące ze względu na specyfikę ośrodka wsparcia oraz zapewnienie jego prawidłowego funkcjonowania (przez co najmniej 8 godzin dziennie) w odniesieniu do osób korzystających z DDP. Niemniej ostateczna ocena kwalifikowalności wydatków w kontekście ich niezbędności i osiągnięcia zaplanowanych celów i założonych wskaźników dokonywana jest na etapie oceny formalno-merytorycznej projektu na podstawie całościowych zapisów wniosku o dofinansowanie projektu.

Zgodnie z definicją kryterium specyficznego dostępu nr 9: „Poprzez usługi towarzyszące należy rozumieć działania umożliwiające pozostanie osób z niepełnosprawnościami i osób potrzebujących wsparcia w codziennym funkcjonowaniu w społeczności lokalnej, pozwalające tym osobom na w miarę możliwości samodzielne funkcjonowanie, w tym działania zwiększające mobilność, autonomię i bezpieczeństwo tych osób np. likwidowanie barier architektonicznych w miejscu zamieszkania (mieszkania adaptowalne), sfinansowanie tworzenia i rozwoju wypożyczalni sprzętu wspomagającego (zwiększającego samodzielność tych osób) i sprzętu pielęgnacyjnego (niezbędnego do opieki nad tymi osobami), sfinansowanie wypożyczenia lub zakupu tego sprzętu, usługi dowożenia posiłków, usługi transportu indywidualnego. Ww. działania, a także wykorzystanie nowoczesnych technologii informacyjnokomunikacyjnych np. teleopieka, systemy przywoławcze stanowią wyłącznie element wsparcia dla uczestnika projektu objętego usługami opiekuńczymi lub asystenckimi”.

W opinii ION przytoczony w pytaniu przykład nie powinien być traktowany jako wsparcie towarzyszące. Natomiast w ramach prowadzonej działalności DDP powinien zapewnić swoim podopiecznym m.in. udział w zajęciach terapeutycznych i/lub wspierających ruchowo, co wynika ze standardów funkcjonowania DDP i może być finansowane w ramach naboru.

Zgodnie z definicją kryterium specyficznego dostępu nr 1 Wnioskodawcą uprawnionym do ubiegania się o dofinansowanie jest:

a) jednostka samorządu terytorialnego lub jednostka organizacyjna działająca w imieniu tej jednostki; albo

b) związek lub porozumienie lub stowarzyszenie jednostek samorządu terytorialnego; albo

c) podmiot świadczący usługi społeczne; albo

d) podmiot wymieniony w art. 3 ust 2 i 3 ustawy o pożytku publicznym i o wolontariacie (Dz. U. z 2024 r. poz. 1491) statutowo działający w obszarze pomocy i integracji społecznej; albo

e) instytucja pomocy i integracji społecznej; albo

f) podmiot ekonomii społecznej.

Forma prawna prowadzonej działalności nie decyduje o zakwalifikowaniu do kategorii podmiotu uprawnionego do dofinansowania. Tym samym, jeśli podmiot wpisuje się w ww. katalog, może być uprawniony do złożenia wniosku o dofinansowanie projektu.

Należy mieć jednak na uwadze konieczność spełnienia dodatkowych warunków wynikających z kryteriów obowiązujących dla przedmiotowego naboru. W szczególności kryterium formalne nr 4 „Roczny obrót wnioskodawcy jest równy lub wyższy od rocznych wydatków w projekcie złożonym przez wnioskodawcę w odpowiedzi na dany nabór wniosków o dofinansowanie projektu”, jak również kryterium specyficzne dostępu nr 5: „Wnioskodawca posiada co najmniej 2- letnie doświadczenie, a w przypadku projektu partnerskiego wnioskodawca lub partner posiada doświadczenie wynoszące co najmniej 2 lata. Doświadczenie, o którym mowa w kryterium dotyczy: a) pracy z grupą docelową, którą Wnioskodawca zamierza objąć wsparciem i/lub b) zakresu merytorycznego, którego dotyczy projekt.”

Na tej podstawie wnioskodawca powinien wskazać we wniosku o dofinansowanie projektu, którą definicję podmiotu ubiegającego się o dofinansowanie spełnia, w sposób pozwalający osobie oceniającej wniosek jednoznacznie stwierdzić, czy wnioskodawca jest podmiotem uprawnionym do ubiegania się o dofinansowanie. Kryterium będzie weryfikowane na podstawie zapisów we wniosku o dofinansowanie.

Zgodnie z zapisami Regulaminu wyboru projektów do dofinansowania w sposób konkurencyjny w ramach naboru nr FELU.08.05-IZ.00-001/25, wkład własny może pochodzić m.in. z budżetu JST, Funduszu Pracy, środków prywatnych, środków PFRON.

Niemniej należy mieć na uwadze, że wkład własny musi spełniać zapisy Wytycznych dotyczących kwalifikowalności wydatków na lata 2021–2027, w tym warunki kwalifikowalności wynikające z Podrozdziału 2.2. Ogólne warunki kwalifikowalności.

Zgodnie z ww. Wytycznymi wydatek jest kwalifikowalny, jeżeli m.in.: jest zgodny z przepisami prawa, jest niezbędny do realizacji celów projektu i został poniesiony w związku z realizacją projektu oraz został dokonany w sposób przejrzysty, racjonalny i efektywny, z zachowaniem zasad uzyskiwania najlepszych efektów z danych nakładów. Kwalifikowalność wkładu własnego uzależniona jest również od statusu wnioskodawcy.

Ostateczna ocena kwalifikowalności sposobu wniesienia wkładu własnego do projektu dokonywana jest na etapie oceny formalno-merytorycznej projektu na podstawie całościowych zapisów wniosku o dofinansowanie projektu.

Wskazany w pytaniu warunek został określony dla Działania 8.5 w ramach Szczegółowego Opisu Priorytetów programu Fundusze Europejskie dla Lubelskiego 2021-2027 (SZOP):

„Wsparcie dla usług opiekuńczych lub asystenckich prowadzi każdorazowo do zwiększenia liczby miejsc świadczenia usług w społeczności lokalnej oraz liczby osób objętych usługami świadczonymi w społeczności lokalnej przez danego beneficjenta w stosunku do danych z roku poprzedzającego rok złożenia wniosku o dofinansowanie projektu. Obowiązek zwiększania liczby miejsc świadczenia usług oraz liczby osób objętych tymi usługami nie dotyczy:

1. wsparcia dla usług opiekuńczych świadczonych przez opiekunów faktycznych;
2. wsparcia realizowanego przez CUS (którego skala powinna wynikać z lokalnej diagnozy potrzeb);
3. wsparcia realizowanego uprzednio w ramach programów rządowych.

Obowiązek zwiększania liczby osób objętych usługami nie oznacza zakazu jednoczesnego wsparcia osób dotychczas obejmowanych usługami przez beneficjenta (typ 1a), b), c), 2)”.

Powyższe oznacza, że w przypadku realizowanego już wsparcia w ramach programów rządowych obowiązek ten nie dotyczy wnioskodawcy.

Niemniej należy pamiętać, że zgodnie z kryterium specyficznym dostępu nr 11 Wnioskodawca zapewnia brak podwójnego finansowania z działaniami realizowanymi w innych projektach, w szczególności w ramach FERS, KPO, FEL 2021-2027 lub innych środków publicznych. Zgodnie z definicją „Wnioskodawca zapewnia, że wsparcie w ramach projektu nie przewiduje działań o takim samym charakterze i adresowanych do tych samych podmiotów, jak działania realizowane w innych projektach, w szczególności w ramach Programu Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego (FERS), Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO), Funduszy Europejskich dla Lubelskiego 2021-2027 lub innych środków publicznych”.

Wskazana w zapytaniu osoba może być objęta kursami i szkoleniami dla kadry w przypadku zaplanowania realizacji typu projektu 1d) szkolenia kadr na potrzeby świadczenia usług w społeczności lokalnej. Należy mieć również na względzie, że zgodnie z kryterium specyficznym dostępu nr 7 szkolenie kadr na potrzeby świadczenia usług w społeczności lokalnej jest bezpośrednio związane z realizacją działań merytorycznych w ramach projektu. Kryterium ma na celu zapewnienie powiązania wsparcia związanego z podnoszeniem kwalifikacji i kompetencji z realizacją działań merytorycznych, tj. usług społecznych realizowanych w środowisku lokalnym w ramach projektu.

Zgodnie z pkt 3.5 ppkt 1 lit. a i b Regulaminu wyboru projektów w ramach naboru nr FELU.08.05-IZ.00-001/25, Wnioskodawca jest zobowiązany do wskazania wskaźników produktu oraz rezultatu, do osiągnięcia których przyczyni się realizacja projektu (tj. adekwatnych do rodzaju zaplanowanego wsparcia). W przypadku wskaźników podlegających monitorowaniu, należy je obligatoryjnie wskazać we wniosku o dofinansowanie nawet przy wartości docelowej równej 0.

Zgodnie z definicją wskaźnika rezultatu bezpośredniego „Liczba osób świadczących usługi w społeczności lokalnej dzięki wsparciu w programie” zawartą w Załączniku nr 4 do Regulaminu wyboru projektów w ramach naboru nr FELU.08.05-IZ.00-001/25, wskaźnik obejmuje wyłącznie osoby, które: zostały przygotowane do świadczenia usług społecznych lub zdrowotnych w ramach projektu (np. przeszły kurs lub szkolenie) i świadczą te usługi po zakończeniu projektu, lub rozpoczęły świadczenie tych usług w nowym zakresie dzięki projektowi, również jeśli wcześniej świadczyły usługi nieformalnie, a dzięki wsparciu je formalizują. Wskaźnik nie obejmuje osób, które w ramach projektu nie zostaną przygotowane w nowym wymiarze do świadczenia w/w usług ani nie zmienią zakresu świadczonych usług.

Celem postępowania jest wybór projektów do dofinansowania zgodnych z Celem szczegółowym 4k) - zwiększanie równego i szybkiego dostępu do dobrej jakości, trwałych i przystępnych cenowo usług, w tym usług, które wspierają dostęp do mieszkań oraz opieki skoncentrowanej na osobie, w tym opieki zdrowotnej; modernizacja systemów ochrony socjalnej, w tym wspieranie dostępu do ochrony socjalnej, ze szczególnym uwzględnieniem dzieci i grup w niekorzystnej sytuacji; poprawa dostępności, w tym dla osób z niepełnosprawnościami, skuteczności i odporności systemów ochrony zdrowia i usług opieki długoterminowej.

Efekty wsparcia dla każdego celu szczegółowego mierzone są za pomocą adekwatnych wskaźników, w tym wskaźników rezultatu bezpośredniego. Dla naboru FELU.08.05-IZ.00-001/25 w ramach celu szczegółowego 4k) są to następujące wskaźniki: „liczba osób świadczących usługi w społeczności lokalnej dzięki wsparciu w programie” oraz „liczba utworzonych miejsc świadczenia usług w społeczności lokalnej”. Ich realizacja jest szczególnie istotna, ponieważ pokazuje bezpośredni wpływ projektu na zwiększenie zasobów kadrowych w usługach społecznych i zdrowotnych zgodnie z celem programu Fundusze Europejskie dla Lubelskiego 2021-2027.

Zgodnie z Szczegółowym Opisem Priorytetów programu Fundusze Europejskie dla Lubelskiego 2021-2027 (SZOP) beneficjent w okresie realizacji projektu prowadzi biuro projektu (lub posiada siedzibę, filię, delegaturę, oddział czy inną prawnie dozwoloną formę organizacyjną działalności podmiotu) na terenie województwa lubelskiego z możliwością udostępnienia pełnej dokumentacji wdrażanego projektu oraz zapewniające uczestnikom projektu możliwość osobistego kontaktu z kadrą projektu. Powyższy wymóg podlega weryfikacji pod kątem spełnienia kryterium zgodności z zapisami Działania 8.5 w SZOP (kryterium specyficzne dostępu nr 2). Ponadto zgodnie z kryterium specyficznym dostępu nr 3 Grupa docelowa: Projekt skierowany jest wyłącznie do osób, które pracują lub zamieszkują w rozumieniu przepisów Kodeksu Cywilnego na obszarze województwa lubelskiego. Spełnienie powyższych kryteriów jest obligatoryjne i niezbędne do przyznania dofinansowania. Ocenie punktowej w ramach kryterium merytorycznego nr 8 podlegać będzie również doświadczenie w realizacji zadań określonych w projekcie, w kontekście dotychczasowej działalności wnioskodawcy (i partnerów, o ile dotyczy) na określonym terytorium, którego dotyczyć będzie realizacja projektu.

Pojęcie „wkładu finansowego”, o którym mowa w zapisie, należy rozumieć jako udział własny uczestnika w kosztach realizowanych usług, obejmujący wszelkie opłaty, które mogłyby być pobierane od osób korzystających z danego wsparcia. W kontekście usług finansowanych ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego Plus (EFS+), brak wymogu wniesienia wkładu finansowego oznacza, że osoby w wieku 65+ znajdujące się w niekorzystnej sytuacji społeczno-ekonomicznej będą mogły korzystać z tych usług nieodpłatnie. W przypadku usług opiekuńczych finansowanych z EFS+, jakiekolwiek opłaty, które mogłyby stanowić barierę dostępu do wsparcia, są niedopuszczalne. Celem takiego rozwiązania jest zapewnienie pełnej dostępności usług dla osób starszych zagrożonych wykluczeniem społecznym oraz eliminacja czynników mogących ograniczać ich udział w działaniach wspieranych ze środków publicznych.

W przypadku realizacji typów projektów wskazanych w definicji kryterium specyficznego nr 6, tj. 1a) oraz 1c), dotyczących wsparcia w zakresie tworzenia lub utrzymania miejsc świadczenia usług społecznych w formie stacjonarnej, dopuszczalne jest zaplanowanie daty zakończenia realizacji projektu na dzień 31 grudnia 2029 r. Jednakże, mając na uwadze cel ww. kryterium, jakim jest zapewnienie trwałości efektów projektu oraz instytucjonalnej gotowości do dalszego świadczenia usług społecznych po jego zakończeniu, a także konieczność zabezpieczenia czasu na prawidłowe rozliczenie końcowe i ewentualne przesunięcia w harmonogramie działań, rekomenduje się, aby zakończenie rzeczowej realizacji projektu zostało zaplanowane z odpowiednim wyprzedzeniem. Zgodność z kryterium nr 6 będzie weryfikowana na podstawie zapisów we wniosku o dofinansowanie, dlatego też istotne jest, aby harmonogram projektu został zaplanowany realistycznie, z uwzględnieniem czasu niezbędnego na zakończenie i rozliczenie wszystkich działań.

Zgodnie z zapisami ustawy z dnia 28 kwietnia 2022 r. o zasadach realizacji zadań finansowanych ze środków europejskich w perspektywie finansowej 2021–2027 (Dz. U. z 2022 r. poz. 1079, z późn. zm.), obowiązek przeprowadzenia otwartego naboru partnerów, o którym mowa w art. 39 ust. 2 ustawy, dotyczy wyłącznie podmiotów sektora finansów publicznych, w rozumieniu przepisów o finansach publicznych. Wnioskodawca niebędący jednostką sektora finansów publicznych nie jest zobowiązany do przeprowadzenia otwartego naboru partnerów. Oznacza to, że dobór partnerów przez podmioty niepubliczne (np. organizacje pozarządowe, podmioty ekonomii społecznej,) może nastąpić w sposób bezpośredni, z zachowaniem zasady przejrzystości i niedyskryminacji.

Zgodnie z kryterium specyficznym nr 6, projekt musi zakładać zachowanie trwałości wspartych w jego ramach miejsc świadczenia usług społecznych, przy czym trwałość rozumiana jest jako instytucjonalna gotowość podmiotów do świadczenia tych usług także po zakończeniu realizacji projektu, przez okres co najmniej odpowiadający czasowi jego trwania.
W przypadku projektów realizowanych w ramach naboru nr FELU.08.05-IZ.00-001/25 możliwość objęcia wsparciem uczestników usługami opiekuńczymi, takimi jak pomoc w codziennych czynnościach życiowych, usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania, opieka dzienna i całodobowa, wsparcie opiekunów nieformalnych, nie są finansowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ), także trwałość utworzonych miejsc świadczenia usług nie może być zapewniona przez kontraktowanie środków z NFZ.
W związku z tym, utrzymanie trwałości tych miejsc powinno być zagwarantowane przede wszystkim poprzez zabezpieczenie środków własnych Beneficjenta lub jego partnerów (np. środki JST, dochody własne organizacji pozarządowej), zapewnienie finansowania ze środków innych niż EFS+, przy zachowaniu zasady braku podwójnego finansowania, np. z budżetu jednostek samorządu terytorialnego w ramach zadań własnych gminy lub świadczenie usług odpłatnie zgodnie z przepisami ustawy o pomocy społecznej, przy jednoczesnym zapewnieniu dostępności usług osobom w najtrudniejszej sytuacji życiowej.

Zgodnie z kryterium specyficznym nr 7, szkolenie kadr na potrzeby świadczenia usług w społeczności lokalnej musi być bezpośrednio powiązane z realizacją działań merytorycznych w ramach projektu, tj. z usługami społecznymi świadczonymi w środowisku lokalnym. W związku z tym szkoleniu powinna zostać poddana ta część kadry Beneficjenta, która faktycznie będzie zaangażowana w realizację usług przewidzianych projektem. Nie jest wymogiem szkolenie całej kadry, jeżeli nie jest ona bezpośrednio zaangażowana w świadczenie tych usług. Przez pojęcie „kadry” należy rozumieć zarówno osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę, jak również osoby zatrudnione na podstawie umów cywilnoprawnych, o ile realizują one zadania bezpośrednio związane ze świadczeniem usług w ramach projektu.

Zgodnie z definicją kryterium specyficznego nr 10, w ramach jednego naboru wnioskodawca, który złożył wniosek o dofinansowanie projektu, nie może jednocześnie występować jako partner w innym projekcie realizowanym w tym samym naborze. Wyjątek od tej zasady stanowią jednostki organizacyjne jednostek samorządu terytorialnego, które nie są traktowane jako ten sam wnioskodawca.

Zgodnie z brzmieniem kryterium premiującego nr 3 „Projekt będzie realizowany na terenie gmin zagrożonych trwałą marginalizacją lub miast średnich tracących funkcje społeczno-gospodarcze w województwie lubelskim”, wnioskodawca może otrzymać punkty premiujące, jeżeli zgodnie z definicją kryterium wsparcie zostanie skierowane „do grup docelowych z gmin zagrożonych trwałą marginalizacją lub miast średnich tracących funkcje społeczno-gospodarcze (wskazanych w Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego 2030) (KSRR 2030). Przedmiotowe kryterium nie określa minimalnego udziału procentowego uczestników projektu pochodzących z wyżej wymienionych gmin. Oznacza to, że kryterium to można uznać za spełnione, jeżeli wsparcie jest skierowane do grupy docelowej z przynajmniej jednej gminy z wykazu gmin zagrożonych trwałą marginalizacją lub miast średnich tracących funkcje społeczno-gospodarcze, za co może otrzymać punkty premiujące.

Termin naboru wniosków w ramach postępowania nr FELU.08.05-IZ.00-001/25 został już przedłużony z 14 maja 2025 r. do 30 maja 2025 r. Jednocześnie Instytucja Organizująca Nabór nie przewiduje dalszego wydłużania terminu składania wniosków w ramach przedmiotowego naboru.

Ostateczna ocena dokonywana jest na etapie oceny formalno-merytorycznej projektu na podstawie całościowych zapisów wniosku o dofinansowanie projektu przez Komisję Oceny Projektów.

Przed zadaniem pytania zachęcam do zapoznania się z panelem “pytania i odpowiedzi” pod linkiem: https://funduszeue.lubelskie.pl/efs/pytania-i-odpowiedzi, na którym, na cześć Państwa pytań zostały już udzielone odpowiedzi. W taki sposób szybciej uzyskają Państwo odpowiedź na nurtujące pytania.

Dzienny Dom Pomocy (DDP) jest jedną z form świadczenia usług społecznych w społeczności lokalnej którą wskazują Wytyczne dotyczące realizacji projektów z udziałem środków Europejskiego Funduszu Społecznego Plus w regionalnych programach na lata 2021–2027 (dalej: Wytyczne EFS+, Sekcja 4.3.5. Minimalne wymagania świadczenia usług społecznych w społeczności lokalnej). Wnioskodawca, który zaplanował wsparcie w postaci DDP powinien realizować go zgodnie z minimalnym standardem funkcjonowania wskazanym w załączniku nr 8 do Regulaminu wyboru projektów: Szczegółowe zasady realizacji wsparcia w zakresie typów projektów 1 a)-d), 2 (Sekcja III.1.2). Należy mieć również na uwadze zapisy kryterium ogólnego horyzontalnego nr 6 Projekt jest zgodny z przepisami prawa krajowego i unijnego.

Liczba zatrudnionych osób powinna być adekwatna do liczby osób objętych wsparciem w ramach ośrodka wsparcia co będzie podstawą oceny formalno-merytorycznej. Dodatkowo zgodnie z warunkami określonymi dla Działania 8.5 w ramach SZOP: „Wsparcie oferowane w projektach jest dostosowane do indywidualnych potrzeb, potencjału i osobistych preferencji odbiorców tych usług (zwłaszcza w przypadku osób potrzebujących wsparcia w codziennym funkcjonowaniu i osób z niepełnosprawnościami). Ponadto niezbędne jest dopasowanie wsparcia dla osób wykluczonych komunikacyjnie”.

Zgodnie z brzmieniem kryterium specyficznego dostępu nr 8 Projekt zakłada, że co najmniej 30% uczestników projektu objętych usługami społecznymi świadczonymi w społeczności lokalnej, stanowią wybrane grupy docelowe tj. osoby: a) o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności i/lub b) z niepełnosprawnością sprzężoną i/lub c) z chorobami psychicznymi i/lub d) z niepełnosprawnością intelektualną. Instytucja Organizująca Nabór nie wskazuje preferencji co do pozostałych uczestników projektu objętych usługami społecznymi świadczonymi w społeczności lokalnej.

Należy pamiętać, że zgodnie z załącznikiem nr 8 do Regulaminu (Sekcja III.1.2 Dzienny dom pomocy – minimalny standard funkcjonowania) „2. DDP jest ośrodkiem wsparcia przeznaczonym dla osób potrzebujących wsparcia w codziennym funkcjonowaniu, zapewniającym całodzienne usługi opiekuńcze, specjalistyczne usługi opiekuńcze oraz aktywizację w sferze fizycznej, intelektualnej oraz społecznej”. Definicję osoby potrzebującej wsparcia w codziennym funkcjonowaniu regulują Wytyczne EFS+, zgodnie z którymi jest to osoba, która ze względu na wiek, stan zdrowia lub niepełnosprawność wymaga opieki lub wsparcia w związku z niemożnością samodzielnego wykonywania co najmniej jednej z podstawowych czynności dnia codziennego.

Dodatkowo należy pamiętać, że zgodnie z warunkami wynikającymi z SZOP:

„Wsparcie oferowane w projektach jest dostosowane do indywidualnych potrzeb, potencjału i osobistych preferencji odbiorców tych usług (zwłaszcza w przypadku osób potrzebujących wsparcia w codziennym funkcjonowaniu i osób z niepełnosprawnościami). Ponadto niezbędne jest dopasowanie wsparcia dla osób wykluczonych komunikacyjnie”.

Szczegółowe informacje dot. grup docelowych znajdują się w Regulaminie wyboru projektów (Rozdział III, 3.3 Grupy docelowe).

Zgodnie z kryterium specyficznym dostępu nr 4 projekt ma odpowiadać na potrzeby i problemy grupy docelowej, zidentyfikowane na obszarze jego realizacji oraz zakładać świadczenie usług społecznych w pierwszej kolejności na obszarach, gdzie usługi te nie są świadczone bądź dostęp do tych usług jest utrudniony.

Informacje dot. grup docelowych, w tym dokumentów potwierdzających kwalifikowalność uczestników, znajdują się w Regulaminie wyboru projektów (Rozdział III, 3.3 Grupy docelowe): „6. ION wskazuje następujące dokumenty potwierdzające spełnienie przez uczestnika projektu kryterium kwalifikowalności uprawniające do udziału w projekcie, tj. m.in.: a) w przypadku osób potrzebujących wsparcia w codziennym funkcjonowaniu:

• zaświadczenie lekarskie,

• orzeczenie o niepełnosprawności lub orzeczenie o stopniu niepełnosprawności,

• wywiad środowiskowy,

• zaświadczenie z ośrodka pomocy społecznej,

• ocena potrzeby wsparcia (…)”.

W przypadku pozyskania przynajmniej jednego z powyższych dokumentów poświadczających spełnienie przez uczestnika projektu kryterium kwalifikowalności, inne, dodatkowe dokumenty nie są wymagane. W sytuacji wyboru kategorii „inny dokument potwierdzające spełnienie przez uczestnika projektu kryterium kwalifikowalności uprawniające do udziału w projekcie” ION zaznacza, że dokumentem potwierdzającym kwalifikowalność uczestnika projektu powinien co do zasady stanowić dokument urzędowy. Dopiero w sytuacji, gdy na daną okoliczność nie jest możliwe uzyskanie zaświadczenia, potwierdzenie kwalifikowalności uczestnika może odbyć się na podstawie złożonego przez niego oświadczenia.

Powyższe wynika z zapisów Wytycznych dotyczących kwalifikowalności wydatków na lata 2021-2027, zgodnie z którymi: „Warunkiem kwalifikowalności uczestnika projektu lub podmiotu otrzymującego wsparcie jest:

a) spełnienie przez niego kryteriów kwalifikowalności uprawniających do udziału w projekcie, co jest potwierdzone właściwym dokumentem, w szczególności zaświadczeniem lub innym dokumentem wystawionym przez właściwy podmiot, albo oświadczeniem uczestnika projektu lub podmiotu otrzymującego wsparcie, jeżeli kryterium kwalifikowalności nie może zostać potwierdzone dokumentem wystawionym przez właściwy podmiot (…)”.

Zgodnie z warunkiem określonym dla Działania 8.5 w ramach SZOP: „Wsparcie dla usług opiekuńczych lub asystenckich prowadzi każdorazowo do zwiększenia liczby miejsc świadczenia usług w społeczności lokalnej oraz liczby osób objętych usługami świadczonymi w społeczności lokalnej przez danego beneficjenta w stosunku do danych z roku poprzedzającego rok złożenia wniosku o dofinansowanie projektu”. Zgodnie z definicją do usług świadczonych w społeczności lokalnej zaliczamy zarówno usługi opiekuńcze jak i asystenckie. Ponieważ wnioskodawca w poprzednim roku świadczył usługi asystenckie (tj. świadczył usługi w społeczności lokalnej) to w ramach niniejszego naboru powinien zapewnić spełnienie powyższego warunku wynikającego z SZOP co będzie podstawą oceny formalno-merytorycznej wniosku.

Wymóg: „wsparcie dla usług opiekuńczych lub asystenckich prowadzi każdorazowo do zwiększenia liczby miejsc świadczenia usług w społeczności lokalnej oraz liczby osób objętych usługami świadczonymi w społeczności lokalnej przez danego beneficjenta w stosunku do danych z roku poprzedzającego rok złożenia wniosku o dofinansowanie projektu” dotyczy lidera i/lub partnera w zależności od rodzaju realizowanych zadań w projekcie. W przypadku, gdy zgodnie z założeniami wniosku o dofinansowanie projektu usługi opiekuńcze lub asystenckie świadczone będą przez partnera projektu przedmiotowy warunek będzie go dotyczył.

Zgodnie z zapisami Regulaminu wyboru projektów (podrozdział 3.5 Wymagania w zakresie wskaźników projektu), Wnioskodawca zobligowany jest do wskazania we wniosku o dofinansowanie projektu wskaźników w następującym zakresie:

a) wskaźników produktu oraz wskaźników rezultatu, do osiągnięcia których przyczyni się realizacja projektu (adekwatne do rodzaju zaplanowanego wsparcia),

b) wszystkich wskaźników podlegających monitorowaniu (wraz ze wskazaniem sposobu pomiaru i źródła pomiaru wskaźnika oraz podziału na płeć przy wskaźnikach osobowych - również w przypadku zerowej wartości docelowej).

Powyższe oznacza, że wnioskodawca powinien wskazać we wniosku jedynie adekwatne do rodzaju zaplanowanego wsparcia wskaźniki produktu oraz rezultatu oraz wszystkie wskaźniki podlegające monitorowaniu wskazane w podrozdziale 3.5 Regulaminu - również w przypadku zerowej wartości docelowej.

Zgodnie z definicją wskaźnika (Załącznik nr 4 do Regulaminu wyboru projektu: Wykaz wskaźników dotyczących Działania 8.5 Usługi społeczne programu Fundusze Europejskie dla Lubelskiego 2021-2027): Wskaźnik obejmuje osoby, które świadczą lub są gotowe do świadczenia usług społecznych lub usług zdrowotnych w społeczności lokalnej po zakończeniu projektu, dzięki wsparciu EFS+. Wskaźnik obejmuje osoby, które świadczą usługi niestacjonarnie (tj. nie w ramach placówek/ośrodków/mieszkań wspomaganych itp.), w tym m.in. osoby świadczące usługi opiekuńcze, specjalistyczne usługi opiekuńcze lub pielęgnacyjne w miejscu zamieszkania, osoby świadczące usługi asystenckie, opiekunów faktycznych. We wskaźniku należy wykazywać: • osoby, które w ramach projektu zostały przygotowane do świadczenia usług społecznych lub zdrowotnych (poprzez np. kurs lub szkolenie) oraz świadczą je po projekcie lub • osoby, które po projekcie i dzięki realizacji projektu realizują usługi społeczne lub zdrowotne w nowym zakresie (w jakim nie realizowały ich przed projektem), w tym także osoby, które świadczyły usługi nieformalnie, a dzięki realizacji wsparcia, realizują je formalnie.

Zgodnie z powyższym opiekunowie faktyczni mogą być wykazani we wskaźniku rezultatu bezpośredniego „Liczba osób świadczących usługi w społeczności lokalnej dzięki wsparciu w programie”.

Zgodnie z zapisami Regulaminu wyboru projektów (podrozdział 3.5 Wymagania w zakresie wskaźników projektu), Wnioskodawca powinien wskazać we wniosku o dofinansowanie tylko takie wskaźniki produktu (oraz wskaźniki rezultatu), do osiągnięcia których przyczyni się realizacja projektu (adekwatne do rodzaju zaplanowanego wsparcia). Wskaźniki dotyczące statusu na rynku pracy odnoszą się do wszystkich osób fizycznych objętych wsparciem w ramach projektu. W związku z tym, jeżeli opiekunowie faktyczni są uczestnikami projektu i korzystają z działań przewidzianych we wniosku (np. szkoleń przygotowujących do świadczenia usług), należy ich ująć we właściwym wskaźniku zgodnie z ich statusem na rynku pracy na moment przystąpienia do projektu.